حفظ فارسی، صیانت زبان دینی، مدنی، هویتی و تاریخی ماست

به گزارش خبرنگار شبستان، چهارمین مراسم روایت همدلی با حضور علی معلم رییس فرهنگستان هنر، محمد سرورمولایی محقق ادبیات زبان فارسی، سرور رجایی مدیر خانه ادبیات افغانستان و شاعران و اهالی فرهنگ ایران و افغانستان عصر دوشنبه 21 اسفندماه در حوزه هنری برگزار شد.

اگر ما به همراه یکدیگر از یگانگی فرهنگی صحبت کنیم، مشت محکمی بر دهان یاوه گویان زده ایم
درابتدای این مراسم سرور رجایی مدیر خانه ادبیات افغانستان ضمن خوش آمدگویی به حضار، سخنان خود را با گرامیداشت یاد و نام شهدای جهاد اسلامی افغانستان گفت: 24 هزار شهیدی که در 24 اسفند در ولایت هرات به شهادت رسیدند و یاد دو هزار نفری که در قیام کابل در همین ماه شهید شدند را گرامی می دارم.

رجایی با ذکر این نکته که خانه ادبیات افغانستان دارای امکانات اندکی است، افزود: این مرکز کارهای خوب و منظمی در سال قبل و امسال انجام داده؛ و برنامه هایی همچون نقد کتاب و بزرگداشت شخصیت های فرهنگی افغانستان مانند "قهار عاصی" از جمله این فعالیت ها بوده است.

وی با اشاره به فضای ضد زبان فارسی که در افغانستان حکم فرماست، اضافه کرد: خانه ادبیات افغانستان کارهای شایسته ای مانند دومین جشن جایزه ادبی افغان را برگزار کرد که تا کنون چنین اتفاقی نیفتاده بود. این کار نصیب جمعی از شاعران جوان افغانی شد که به ادبیات افغانستان عشق می ورزند و با زبان فارسی حرف دل خود را می زنند.

مدیر خانه ادبیات افغانستان برگزاری چنین مراسمی را حرکت با ارزشی قلمداد کرد و گفت: جای برنامه هایی چون "روایت همدلی"میان فرهنگیان ایرانی و افغانی خالی بود و ای کاش نهادهای فرهنگی این چنین همایش هایی را بیشتر برگزار نمایند.
 

رجایی خاطر نشان کرد: چهارمین جشنواره روایت همدلی در حالی برگزار می شود که فاصله ستیزی در کشور را شاهد هستیم. تاکنون از اشتراکات تاریخی و فرهنگی میان ایران و افغانستان صحبت شده اما من پیشنهاد می کنم به یگانگی فرهنگی که ریشه در جان ملت و ریشه در اعماق مشترک سرزمین هایمان وجود دارد، بپردازیم.

وی ادامه داد: اگر ما به همراه یکدیگر از یگانگی فرهنگی صحبت کنیم، مشت محکمی بر دهان یاوه گویان زده ایم. معتقدم آشوبی که درباره فارسی ستیزی و پشتو ستیزی در داخل افغانستان وجود دارد، حرف دل مردم افغان نیست و ریشه در بیرون از مرزها پیدا می کند.

این شاعر افغانستانی زبان فارسی را زبان نیاکان و تاریخ کشور ایران و افغانستان دانست و گفت: کشورهای ایران، تاجیکستان و افغانستان با توجه به قابلیت زبان فارسی می توانند آن را جهانی کنند و این وظیفه مسئولان فرهنگی این سه کشوراست زیرا در غیر این صورت به زبان مشترک میلیونها انسان فارسی زبان خیانت کرده اند.

در افغانستان پیشنهاد شده است که در برخی دانشگاه ها به زبان انگلیسی تدریس شود، این فقط برای این است که به زبان فارسی و پشتو لطمه بخورد

در ادامه محمد سرور مولایی -استاد ادبیات فارسی- با بیان این که نفس برگزاری همایش همدلی بهترین گام و کاری است که اهل شعر و قلم و داستان می توانند انجام دهند، گفت: اگر پیام و اطلاع رسانی قرار است باشد به وسیله همین گردهمایی ها اتفاق می افتد.

وی عنوان کرد: من متوجه شدم که در 3 دوره قبلی برگزاری این برنامه هیچ کتابی منتشر نشده است و این اولین ایراد من به مراسم است. آنچه می گوییم تاثیر می گذارد، اما پایداری و ماندگاری با کتابت و نوشتن صورت می گیرد و این برنامه می تواند از جمعی 50 نفری به 200 هزار نفری برسد.

مولایی ادامه داد: اگر تفکر و بحث و نظری که در این مراسم عرضه می شود و موضوعاتی که در زمینه همدلی و هم زبانی مطرح می شود منتشر نکنیم کار با این همه تلاش ناموفق خواهد ماند. در این 30 و اندی سال حضور افغان ها در ایران، برخورد ایرانیان با ما از نوع نزدیک بوده است و فکر می کنم که بسیاری از زمینه هایی که با گفتن، قلم و ادبیات نتوانسته ایم انجام دهیم؛ افغان آواره ایی با رفتار و فعالیت خود به بهترین نحو گفته است.

او گفت: البته برخی شائبه های تاریخی وجود دارد که عدم اطلاع رسانی درست را ما باید انجام دهیم و همانطور که علی معلم دامغانی هم گفتند دانستن و قبول کردن آن نکات هیچ چیز از کسی کم نمی کند.

این استاد دانشگاه خطاب به هموطنان افغان خود گفت: شما هم تاریخ خودتان را نمی دانید و مایه تاسف است، از شما گله نیست چرا که 30 سال در ایران بوده اید و قبل از آن هم در کشورتان جنگ بوده است. توفیق جوانان افغان در عرصه شعر و ادب بهترین معرف ما بوده است و کاری که آن همه کتاب و نوشته نتوانسته است انجام دهد همین جوانان کردند و ذهن ها را متوجه کردند که زبان افغانی ها هم زبان فارسی است.

وی افزود: همین دانش و مقدار آگاهی باعث می شود ایرانیان بدانند که ما هم در افغانستان فارسی صحبت می کنیم و این زبان عاشق دارد، متاسفانه هنوز بیشتر ایرانیان از من سوال می کنند زبان فارسی را از کجا یاد گرفته ام؟ در حالی که این زبان مادری و کشور ما است.

مولایی خاطرنشان کرد: دراین ارزیابی، هم ایرانیان و هم افغان ها مقصر هستند و نباید تمام تقصیر ها را به گردن ایرانیان بیندازیم و کمی هم به خودمان برگردیم و بینیم که ما چه کرده ایم و چه رفتاری از خودمان نشان داده ایم که باید توقع داشته باشیم شناخت کافی از ما داشته باشند.

این استاد دانشگاه با انتقاد از این که آنچنان که باید در افغانستان به زبان فارسی پرداخته نشده است، عنوان کرد: همیشه کفه نظامی و سیاسی غالب بر کفه فرهنگی بوده است و حتی اهل فرهنگ و شعر و ادبیات هم تمایلشان به سیاست و نظامی گری و قدرت قابل کتمان نیست. یکی از آشفتگی هایی که ما داریم به ویژه در افغانستان این است که همه سیاسی هستند و وقتی اوضاع این گونه باشد آن چیزی که نباید اتفاق می افتد و این خودش یک توطئه بر علیه ماست.

وی با تاکید بر این که وضعیت ادبیات افغانستان درخشان است، گفت: حرکت و بازآفرینی آگاهی و خودآگاهی دروضعیت جدید در افغانستان می بینیم، و آثار مکتوب در 10 ، 12 سال اخیر رشد محسوسی در افغانستان داشته است.

مولایی با انتقاد از این که رییس جمهور افغانستان حامد کرزای قصد دارد زبان کشور را درست کند، عنوان کرد: این موضوع وظیفه او نیست و در ایران هم همینطور است. همه فکر می کنند اگر زبان انگلیسی بدانند باید فخر بفروشند، یاد گرفتن زبان های دیگر خوب است اما نه به قیمت از دست دادن زبان مادری خودمان.

او گفت: در افغانستان پیشنهاد شده است که در برخی دانشگاه ها به زبان انگلیسی تدریس شود، این فقط برای این است که به زبان فارسی و پشتو لطمه بخورد و جوابی به مخالفان پشتو داده باشند. من به عنوان یک معلم می گویم که تا 20سال آینده این امکان نیست که یک استاد افغانی بخواهد انگلیسی را در دانشگاه ها تدریس کند.

وی با اشاره به ترجمه آثار دانشگاهی در ایران، عنوان کرد: در ایران ترجمه تقریبا به روز است و من پیشنهاد دادم که از آثار ایران برای تدریس در دانشگاه های افغانستان استفاده کنند که برای آن بهانه آوردند و گفتند که برخی اصطلاحات را بلد نیستند و غیره ؛ در حالی که من معتقدم یادگیری علم ایرانی و افغانی نمی شناسد و باید آن را کسب کرد.

این استاد دانشگاه با بیان این که اگر زبان فارسی محدود به بلخ می شد امروز به این رشد نمی رسید، اظهار کرد: خاصیت زبان است که از همه امکانات موجود برای بیان بهتر و بالندگی استفاده می کند. اگر الان از من بپرسید می گویم نثر قدیم افغانستان به یک پول سیاه نمی ارزد.

وی ادامه داد: هیچ زبانی در جهان بدون کتابت نمی تواند به حیاط خودش ادامه دهد، چرا که کتابت باعث می شود از نسلی به نسل بعدی برود و قلمرو اش هر روز گسترش پیدا کند و این افتخار در زبان فارسی به خراسان می رسد. زبان فارسی توسط خراسانی ها در عهد غزنویان به زبان دوم تمدن اسلامی بدل شد و همه سعی می کردند آن را بیاموزند چرا که رشد و رتقی از طریق آن زبان می گذشت.

مولایی گفت: دربحث زبان جبهه نگیرید که بگویید فارسی تنها زبان ما است، زبان فارسی، زبان مدنی، تاریخی، هویتی و دینی ما است ، این زبان تنها زبان ایرانیان نیست و در هند و چین هم به این زبان سخن گفته اند و تمام اقوامی که به زبان فارسی تولید اثر کرده اند و فکر و اندیشه شان را نوشته اند با ما در این میراث مشترک هستند.

پایان پیام/