به گزارش خبرنگار تجسمی خبرگزاری شبستان، «ما شهرها را می سازیم، شهرها ما را می سازند». این جمله به ظاهر ساده به خوبی بیانگر تعامل دو سویه شهرها و آدم هاست. آدم ها شهرها را می سازند و در همان حال، این شهرها هستند که آدم ها را تغییر می دهند.
شهرها اگرچه زمانی -شاید در اوایل مدرنیست- برای طراحان شهری بیشتر مجموعه ساختمان ها و مسیرهای ماشین رو بودند اما در سال های گذشته در منظر برنامه ریزان، موجوداتی زنده و پویا تلقی می شوند که تنها نمی توان بر آن ها اثر گذاشت و تأثیر نپذیرفت.
سال هایی که می گذرد، سال های رقابت شهرداری ها در بهبود کیفی فضاهای شهر و فاصله گرفتن از نگرش کالبدی مدرنیستی است که این، نیازمند توجه ویژه به شهر به عنوان موجودی زنده با عناصری پویا و در یک کلمه تلقی خود شهر به عنوان یک مقصد است اما با این وجود،هنوز شهر حکم مقصد را برای شهروند ندارد، شهر محلی است برای تردد. بحران مدنیتی که -در شهرها- از آن یاد می کنیم به کمیت شهر می اندیشد تا کیفیت آن، نتیجه رشد کمی عناصر شهریست . طول و عرض شهر گسترش می یابد، ساختمانها و برجها رشد کمی پیدا می کنند و خیابان ها و پیاده روها محل عبور و مرور شهروندان می شود.
خیابان مفهوم جاده را پیدا می کند و شهروند مسافری است که می باید سریع از آن عبور کند، چرا که جای ماندن نیست، چرا که شهر مقصد و هدف نیست، محل عبور است.
مردم شهرهای بزرگ بحران زده، خوشحال از آنند که، طول خیابان چند کیلومتری مثلاً ولیعصر را از راه آهن تا تجریش در چند دقیقه طی می کنند. سرعت عبور از آن، ارزش و هدف می شود. خیابان دیگر کیفیت شهری خود را از دست می دهد. خیابان ولیعصر تعریف می گردد به ابتدا و انتها. شهروندان نیز قصد طی نمودن مسیر را دارند.
برکسی پوشیده نیست که همواره هنر در جوامع بشری و خصوصاً شهرها، به عنوان یکی از ارکان مهم تربیتی و آموزشی عملکردی منطقی داشته است.
بروز هنر شایسته می تواند بسیاری از ناهنجاری های اجتماعی را کنترل و به دست گرفته و جامعه را به سرمنزل مطلوب و درخشان زندگی سوق دهد. این مصداق در فرهنگ ما که از مفاهیم غنی ایرانی- اسلامی برخوردار است بیش از پیش به چشم می خورد.
هنر در ایران از سپیده دم حضور خود دارای گرایشات الهی و انسانی بوده و با پذیرش اسلام به تحولی شگرف و پرمایه دست یافت، چنان که در پرتو فرهنگ و هنر اسلامی- ایرانی، تمدنی درخشان در دوردست ترین مکان های جغرافیایی به انتشار جلوه های الهی- انسانی پرداخت.
بنابراین مفاهیم ارزشی به مثابه پشتوانه ی هنر ایرانی- اسلامی با توجه به رموز جاودانگی و اصالت الهی- انسانی می تواند رفتارهای آدمی را تحت تأثیر و تربیت صحیح قرار دهد. هنر در فرهنگ ایرانی هم معنی فضیلت دانسته شده است و اساساً کالبد هنر ایرانی- اسلامی پدیده ای تربیتی وآموزه ای به حساب می آید. در چنین جامعه ای بود که اگر هنرمندی دست به خلق اثری هنری می زد ابتدا به جاذبه های تربیتی و روند اعتلایی آن در جامعه فکر می کرد.
شکل شهر، حیات منظر و کلاً ادبیات رفتاری انسان در جامعه ی معطوف به هنر ارزشی ارتقا یافته و الگو خواهد شد. از این روست که جامعه را با انتخاب مدیریتی شایسته می توان مناسب با رویکردهای فرهنگی حتی امروز به دست هنرمندان و مدیران و متفکران لایق سپرد تا رفتارهای بی هویت شهری را با ماهیت و هویت اصیل ایرانی- اسلامی اصلاح و دلپذیر نماید.
تهران به عنوان یک کلانشهر با گستره جمعیتی و فرهنگی متنوع، برای تبدیل شدن به یکی از پایتخت های مهم آسیایی و ام القرای جهان اسلام، امروزه بیش از پیش نیازمند توجه به مولفه های هنری در جهت ارتقای فرهنگ عمومی است که در این میان، دیوارنگاری نقشی بی بدیل بازی می کند.
دیوارنگاری را می توان والاترین هنر شهری دانست، چرا که با توجه به بهره گیری از ظرفیت های متخصصانه در سطح شهر می تواند علی رغم ویژگی های زیبایی شناختی و صرفاً هنری جنبه های آموزه ای نیز داشته باشد.
زبان تصویر و ارتباط بصری از لحاظ توان، خواه برای آشتی دادن انسان با شناخت خویش و خواه برای موجودیتی یکپارچه بخشیدن به او از معتبرترین وسایل است. زبان تصویر، قادر است موثرتر از تقریباً هر وسیله ارتباطی دیگری، دانش را نمایان سازد. زبان تصویر به انسان امکان می دهد که تجربه کند و تجربیاتش را در شکلی قابل مشاهده مستند سازد.
منابع:
بازتاب بحران مدنیت در نقاشی دیواری/ دکتر آرمان یعقوب پور
درآمدی بر راهکارهای انتقال مفاهیم هویتی در دیوارنگاری/ دکتر محمودرضا سلیمانی کوشکی
پایان پیام/
نظر شما