به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری شبستان، از ساعت 16 امروز سومین مناظره تلویزیونی هشت کاندیدای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری درخصوص مسائل سیاسی برگزار شد. در بخش اول این مناظره به قید قرعه در هشت مرحله هر کدام از کاندیداها در جایگاه مخصوص قرار می گیرند و پس از آنکه 4 دقیقه به ارایه رئوس برنامه های خود در حوزه مسائل سیاسی می پردازند و 12 دقیقه شنونده نظرات رقبایشان هستند و سه دقیقه پایانی را نیز پاسخشان را جمع بندی می کنند.
**********
محسن رضایی در چهار دقیقه ابتدای سخناناش در تشریح برنامه‌های سیاسی دولت آینده خود گفت: امروز مردم ایران از کشمکش سیاسی خسته شده‌اند. مدیریت جناحی جوابگو نیست، درست است که جناح‌های سیاسی سرمایه ما هستند و باید از آنها استفاده کنیم اما مدیریت یکجانبه جناحی دیگر پاسخگو نیست.
وی ادامه داد: من در دولت آینده‌ام به دنبال احقاق حق مردم هستم، ما می‌خواهیم یک خیزش مردم‌خواهی اسلامی ایجاد کنیم، سیاست داخلی و سیاست خارجی خود را نیز بر این اساس تنظیم می‌کنیم، جامعه امید به دنبال احقاق حق مردم است.
وی در حوزه سیاست خارجی گفت: سیاست خارجی را به نحوی گسترش می‌دهیم که به یک دیپلماسی موفق اقتصادی کشیده شود، روابط خود را با سایر کشورها طوری تنظیم می‌کنیم که شاهد توسعه اقتصادی و فرهنگی باشیم، دولتمردانی را به سر کار می‌آوریم که قبل از اینکه به فکر جناح خاصی باشند به فکر مردم هستند.
وی ادامه داد: دست به دست هم خواهیم داد و از همه افراد توانمند در همه جناح‌ها و اقوام استفاده می‌کنیم و این دولت فراگیر را به وجود می‌آوریم، در دولت ما قول می‌دهم منازعات سیاسی پایان یابد، آزادی‌های مشروع را حمایت می‌کنیم.
علی‌اکبر ولایتی در نقد سخنان محسن رضایی گفت: آیا رضایی من از شما یک سوال دارم و آن این است که سیاست شما در رابطه با حل مسایل هسته‌ای چیست؟
حسن روحانی با اشاره به بخشی از سخنان رضایی در خصوص اداره و مدیریت کشور در شرایط جدید گفت: اگر می‌خواهیم کشور در مسیر جدید قرار گیرد باید به وحدت و انسجام در کل جامعه برسیم، مدیران دلسوز و کارآمدی بودند که امروز منزوی شده‌اند، ما باید آنها را به جایگاه خودشان برگردانیم، سیستم جذب حداکثری و دفع حداقلی را اعمال کنیم.
وی ادامه داد: باید حذف را کنار بگذاریم و از همه دلسوزان انقلاب استفاده کنیم، افرادی که در جامعه مدیریت را بر عهده می‌گیرند نباید بر اساس رابطه انتخاب شوند.
حدادعادل در نقد سخنان رضایی گفت: شما در حوزه سیاست خارجی روش‌های خود را بیان نکردید و تنها نتایج را بازگو کردید.
سعید جلیلی با ذکر این نکته که صحبت خاصی در این زمینه ندارم تریبون را به دست محمدباقر قالیباف سپرد و وی در نقد سخنان رضایی گفت: اینکه به سمت وحدت حرکت کنیم راه مناسب و کارآمدی است اما تجربه به ما نشان داده است که در هر زمان چه چپ چه راست چه اصولگرا چه اصلاح‌طلب بر سر کار آمدند رفتار جناحی و سیاسی در جامعه رخ داده، راهکار شما برای جلوگیری از بروز این رفتار چیست؟
عارف با اشاره به بخشی از سخنان رضایی در حوزه امنیت و آزادی گفت: نکته خوبی است که به فکر تأمین امنیت و آزادی در کشور باشیم. در ادامه مثالی بیان می‌کنم و از آقای رضایی می‌خواهم که راهکار خود را برای حل آن بیان کنند، زمانی که به بازار تهران رفته بودم گروهی از جوانان شعار درود بر عارف سلام بر خاتمی را ذکر کردند که آنها را دستگیر کردند و به واسطه صحبت‌های من آنها را آزاد کردند. ما در زمانی که می‌خواهیم حماسه سیاسی خلق کنیم نباید چنین تنگ‌نظر برخورد کنیم. راهکار شما برای حل این مسئله چیست؟
سیدمحمد غرضی در ادامه با اشاره به اینکه دیدگاه من در حوزه سیاست داخلی مغایرتی با دیدگاه آقای رضایی ندارد، گفت: نکته مهم در سیاست داخلی جلب رضایت عامه است. سوال من این است که شما برای جلب رضایت عامه از طریق کانال‌های تعریف‌شده اقدام می‌کنید یا راه‌های جدید.
وی ادامه داد: در حوزه سیاست خارجی به اعتقاد من این بخش انعکاس استعدادهای داخلی کشور است، آیا مشکلات داخلی و عدم وجود تناسب بین استعدادها به شما این اجازه را می‌دهد در سیاست خارجی به شکل کارآمد عمل کنید؟
محسن رضایی در سه دقیقه پایانی وقت‌اش در پاسخ به انتقادهایی که به سخناناش شد، گفت: امروز افراد سر جای خودشان نیستند ما دولتی را ایجاد می‌کنیم که هر کسی را سر جای خودش قرار می‌دهد و به اعتقاد من با این روش 50 درصد مشکلات حل می‌شود.
وی ادامه داد: دولت فراگیر با دو محور کارآمدی و اعتقاد به ولایت‌فقیه شکل می‌گیرد، از اینجا به بعد دیگر مهم نیست و من از همه جناح‌ها و اقوام در مدیریت کشور استفاده خواهم کرد. سابقه مدیریتی من هم همین را نشان می‌دهد.
رضایی با اشاره به اینکه به آزادی‌خواهی به عنوان یک حس نگاه نمی‌کنم، گفت: ما به دنبال این هستیم که نهاد آزادی را مستقر کنیم و استقرار این نهاد شامل ایجاد قوانین و مقررات و آموزش‌هایی است که اگر این نکات در نظر گرفته نشوند آزادی در حد شعار باقی می‌ماند.
وی تأکید کرد: ما می‌گوییم مدیریت جناحی تاریخ‌اش گذشته شده اما به این معنی نیست که ما از جناح‌ها و تجربیات آنها استفاده نکنیم.
وی افزود: در حوزه سیاست خارجی از استراتژی قیچی استفاده خواهم کرد یعنی از کارآمدی اقتصادی و بکارگیری دیپلمات‌های قوی تا بتوانیم تحریم‌ها را از میان برداریم، در خصوص پرونده هسته‌ای هم تاکید دارم که باید جلوی زمان را بگیریم و هرچه زودتر آن را خاتمه دهیم.
**********
محمدباقر قالیباف در چهار دقیقه اول سخنانش درباره سیاست‌های خارجی گفت: سیاست خارجی نکته مهم و جدی امروز ماست و نقش کلیدی برای تاثیرگذاری در اداره کشور دارد.
وی افزود: در سیاست خارجی ما منافع ملی، امنیت و هویت ملی- دینی و تضمین انقلاب را دنبال می‌کنیم و این رسالتی است که بر عهده دستگاه دیپلماسی کشور است، به همین دلیل در این بخش نیز نباید خارج از سند چشم‌انداز و سیاست‌های کلان عمل کرد.
وی افزود: به نظر من حوزه دیپلماسی نتوانسته است در تحقق اهداف سیاست خارجی موفق باشد. در حوزه دیپلماسی برای تحقق رویکردهایمان دچار مشکل هستیم.
شهردار تهران افزود: چالش ما این است که نیازمند تغییر در رویکردهای مدیریتی برای اداره جامعه‌ایم و در سیاست خارجی کارنامه قابل قبولی نداریم.
وی تصریح کرد: زحماتی کشیده شده است اما سیاست خارجی و شرایط بین‌المللی دایما در حال تغییر است و به همین دلیل باید به‌روز و به‌هنگام و با تحلیل صریح حرکت کنیم.
قالیباف در مورد برنامه‌هایش برای دیپلماسی گفت: پنج محور برای این موضوع طراحی کرده‌ام که از آن جمله تحقق انسجام داخلی است زیرا اگر انسجام در داخل کشور نباشد مذکرات خارجی بی‌فایده است. همچنین دیپلماسی فعال منطقه‌گرایی، فعال‌کردن دیپلماسی اقتصادی، دیپلماسی عمومی و همچنین راهبرد مقاومت مقتدرانه و رقابت هوشمندانه هستند.
در ادامه مذاکرات، نامزدهای انتخاباتی به ترتیب قرعه نظرات و سوالات خود را از قالیباف مطرح کردند.
محمدرضا عارف با تأکید بر توانایی‌های مدیریت بخشی قالیباف گفت: یکی از مشکلات کشور در حال حاضر بخشی‌نگری مدیران است و اینکه شما سابقه مدیریت‌های بخشی را دارید، آیا توانایی مدیریت کشور را نیز در خود می‌بینید؟
وی افزود: در شهرداری تهران پس از شهردارشدن شما قیمت زمین شش برابر شده، همچنین شما اقدام به تراکم‌فروشی در این بخش داشته‌اید و برای پروژه‌های عمرانی در برخی موارد اقدام به پیش‌فروش تراکم کرده‌اید، همچنین شما دایما پیشرفت‌های عمرانی در تهران را دنبال می‌کنید اما نباید از مشکلات دیگر غافل شد؟
وی در پایان از قالیباف پرسید: اگر به عنوان رییس‌جمهور انتخاب شوید آیا قابلیت مدیریت فرابخشی را نیز دارید؟
سیدمحمد غرضی با اشاره به اینکه سیاست خارجی انعکاس استعدادهای داخلی است، گفت: با تغییر اشخاص در کشور نظر کشورها نسبت به ما عوض نمی‌شود و اگر سیاست خارجی ما موفق یا غیرموفق است به اشخاص مربوط نیست.
وی گفت: استعدادهای داخلی ما تغییر چندانی نکرده است و آیا شما استعداد جمعی در عقبه خود دارید که بنا بر آن مشکلات سیاسی داخل را حل کنید، اگر چنین است توضیح دهید؟
محسن رضایی در این بخش سوالی نداشت و علی‌اکبر ولایتی با بیان اینکه در دوران وزارت خارجه‌اش دانشکده وزارت خارجه را تاسیس کرده است، گفت: در حال حاضر این وزارتخانه نیمه‌فعال است اما در زمانی که من در سمت وزارت خارجه بودم 800 کارشناس بین‌المللی با آگاهی به حداقل دو زبان زنده دنیا تربیت شده‌اند و پس از گذراندن دوره کارآموزی وارد عرصه دیپلماسی می‌شدند و در این زمان توانستیم دیپلماسی از صفر شروع شده جمهوری اسلامی را پیش ببریم و از 9 دیپلمات به 136 دیپلمات و سفیر رسیدیم. آیا شما عزم‌تان بر این است که کارشناسانی آشنا به امور روز دنیا تربیت کنید یا خیر؟
حسن روحانی با جبهه‌گیری نسبت به صحبت‌های قالیباف در رابطه با سیاست خارجی کشور در زمان دولت‌های قبلی گفت: به اعتقاد من سیاست دولت آقای هاشمی در شرایط پس از جنگ باعث شد تا تکنولوژی و وام‌ها به کشور وارد شده و تحولاتی در سازندگی ایجاد شود. همچنین تعاملات با سازمان ملل باعث شد تا بتوانیم بازمانده سرزمین‌مان را از نیروی بعثی بگیریم و همچنین اسرا را به کشور برگردانیم. در راستای سیاست‌های خارجی آن دوران بود که صدام در سازمان ملل محکوم شد.
وی با اشاره به دیپلماسی دولت آقای خاتمی گفت: دولت خاتمی در شرایطی که ایران در معرض تهدیدهای زیاد به دلیل حادثه 11 سپتامبر بود مانع از حمله دشمن پس از افغانستان به ایران شد. دشمن ما در افغانستان و عراق زمین‌گیر شد و ایران سالم ماند. در واقع به نظر من سیاست خارجی ما بسیار موفق بوده است.
در ادامه این مناظره، حدادعادل خطاب به عارف گفت: اینکه هواداران شما را به خاطر اینکه طرفداران آقای خاتمی هستند بازداشت کرده‌اند به احتمال قوی سلیقه فردی بوده است و اشتباهی است که در هر دوره‌ای ممکن است رخ دهد زیرا لحظه ورود شما به سازمان دیدیم که طرفداران‌تان همچنان با عکس آقای خاتمی برای شما شعار می‌دادند و هیچ اتفاقی نیفتاد، برخوردهای اینچنینی سلیقه‌ای است و نظر کلی کشور بر این قضیه نیست.
وی در جواب حسن روحانی گفت: من معتقدم از اول انقلاب موفقیت‌های زیادی در سیاست خارجی وجود داشته و در هر دوره‌ای نیز مشکلاتی به وجود آمده است، در مجلس ششم تمامی نمایندگان بحران کشور را نتیجه مدیریت اشتباه آقای هاشمی می‌دانستند و می‌گفتند که خاتمی برای نجات کشور آمده، موضع‌گیری‌های خارجی نیز باعث شد که دادگاهی آقای هاشمی را ممنوع‌الخروج از کشور کند و همچنین در دوره خاتمی ایران را به عنوان محور شرارت معرفی کردند و این به دلیل اشتباهاتی بود که در سیاست خارجی اتفاق افتاده است، پس هر موضع‌گیری در خارج به دلیل ضعف داخل نیست.
سعید جلیلی خطاب به قالیباف گفت: نکاتی که مطرح کرده‌اید در حال حاضر نیز وجود دارد اما شما چطور می‌خواهید این موارد را اجرایی کنید.
وی افزود: سیاست خارجی بر اساس منافع و ارزش‌های کشور است و اگر کشوری در تقابل با شما بود چگونه با او برخورد می‌کنید زیرا در برنامه راهبردی دیپلماسی شما آمده است که نباید تصویر خارجی چالش قدرت حزبیون وجود داشته باشد، انقلاب ما در بسیاری از بحث‌هایش حزبیون را قبول ندارد.
وی افزود: بی‌نظمی‌ها و چالشی که با آن روبرو هستیم به این دلیل است که چند قدرت می‌خواهند بر جهان حاکم شوند و سیاست خارجی در واقع یکی از رویکردهای امنیت ما در نظام خارجی است که دستگاه‌ها باید با آن خود را منطبق کنند و متأسفانه وزارت خارجه در حال حاضر به دلیل برخی تدابیر از آن فاصله گرفته است.
وی خطاب به روحانی گفت: اینکه شما می‌گویید دولت 16ساله اصلاحات و سازندگی چگونه برخورد کرده است باید بررسی شود و باید از تقابلات بیهوده جلوگیری شود.
وی درباره گفت‌وگوهای هسته‌ای گفت: گفتگوهایی که در بحث هسته‌ای انجام شد باعث شد که آمریکا به دنبال مذاکره با ایران باشد.
وی خطاب به عارف گفت: اگر می‌خواهیم از سلایق جلوگیری کنیم باید طبق قانون عمل کنیم زیرا افتخارکردن به کسانی که در مواجهه با قانون سلیقه‌ای برخورد کرده و باعث فتنه در کشور شدند روش درستی نیست.
وی تصریح کرد: اگر شورای نگهبان انتخاباتی را تایید کرد هیچ‌کس حتی اگر رییس‌جمهور باشد حق ندارد علیه آن مردم را بشوراند و این خلاف بسیار بزرگی است.
محمدباقر قالیباف، شهردار فعلی تهران در سه دقیقه زمانی که برای جمع‌بندی داشت، گفت: پس از دولت تنها مجموعه‌ای که می‌تواند بخشی‌نگر نبوده و همه ابعاد را پوشش دهد شهرداری‌ها هستند که در حوزه‌های بسیار متفاوتی فعالیت می‌کنند و حتی در دیپلماسی نیز فعالیت‌هایی انجام می‌دهند، برای مثال شهرداری تهران مجمع شهرداران آسیایی را با عضویت 100 شهر بزرگ آسیا و با دبیرخانه دایم در تهران برگزار کرد و همچنین شهردار تهران به عنوان یکی از اعضای UCJL در اتحادیه شهرداران جهان قائم‌مقام است.
وی افزود: از نظر من منابع انسانی از هر چیزی در کشور مهم‌تر است و بازگرداندن نخبگان به بطن کار اساس کار دولت ماست.
وی خطاب به آقای روحانی گفت: من در سیاست‌های خارجی متعرض نبوده‌ام و افتخاراتی نیز در سیاست‌های خارجی قبلی بوده است و یکی از نمونه‌های بارزش این است که پنج کشور بزرگ دنیا با ما وارد مباحثه می‌شوند و همچنین بیداری اسلامی تحت تاثیر انقلاب ماست.
قالیباف تصریح کرد: ما منطقه امن آمریکا را بهم زده‌ایم و جلوی آن ایستاده‌ایم و معتقد به شعار انقلاب هستیم که می‌گوید تنها حق قدرت است، این مبنای ماست و اسلام به ما اجازه نمی‌دهد که عزت‌مان را از بین ببریم، من در حوزه دیپلماسی دست همه را می‌بوسم اما در دوره‌هایی که شما با افتخار از آن یاد کرده‌اید تمامی سفارتخانه‌های ما در اروپا تعطیل شد و سفرا از کشورها اخراج شدند. همچنین کارنامه دولت سازندگی و اصلاحات در دیپلماسی اقتصادی مطلوب نبود که اگر هست مصادیق آن را بیان کنید.
**********
غلامعلی حدادعادل در 4 دقیقه ابتدای سخنانش در تشریح برنامه‌های سیاسی خود گفت: امروز همه می‌دانیم که مشکل اقتصادی مهم‌ترین مشکل کشور است و این مسئله در ارتباط مستقیم با تحریم‌هاست، تحریمی که به اعتقاد بنده می‌شد با مدیریتی بهتر آن را تخفیف داد. در سیاست خارجی حل مسئله تحریم در اولویت کار قرار دارد.
وی ادامه داد: بعضی این‌طور عنوان می‌کنند که تنها مشکل مدیریتی است که باعث ایجاد تحریم‌ها شده، بعضی گمان می‌کنند که باید به تحریم‌کننده‌ها لبخند بزنیم تا مشکلات حل شود و بعضی مشکل را به گردن دولت می‌اندازند اما من این‌طور فکر نمی‌کنم، مشکل هسته‌ای بهانه‌ای بیش نیست، مشکل ما با آمریکا مشکل با اصل انقلاب است، آنها چون ما خواهان استقلال هستیم با ما مخالفت می‌کنند، تحریم دوماتو قبل از فعالیت هسته‌ای ایران برای کشورمان وضع شد و این نشان می‌دهد که آنها از همان روزهای اول انقلاب با ما مخالف بودند.
وی تصریح کرد: به اعتقاد من برای حل مشکل تحریم باید از موضع قدرت و عزت وارد مذاکره شویم، ممکن است ملتی در فشار باشد اما اقتدار خود را حفظ می‌کند مانند کشور ویتنام، با وحدت و مدیریت و روحیه عزت‌مدارانه ملت می‌توانیم در حوزه تحریم‌ها به شکل صحیحی عمل کنیم تا موفق شویم، همان‌گونه که امام خمینی در زمان جنگ تحمیلی اقدام کردند.
وی با اشاره به اینکه آمریکا روزی با ما سر میز مذاکره می‌نشیند که ما در برابر فشار آنها دست‌هایمان را به نشانه تسلیم بالا نبریم و از عزت خود کوتاه نیاییم، گفت: 40 سال آمریکا تلاش کرد که چین را نادیده بگیرد اما سرانجام در اثر تلاش این کشور باعث شد که با آن سر میز مذاکره نشسته و تعامل کند.
سعید جلیلی با اشاره به اینکه نقطه نظر خاصی در خصوص صحبت‌های آقای حدادعادل ندارد وقت را در اختیار آقای قالیباف گذاشت.
وی با اشاره به اینکه هیچ‌کس با آرمان‌ها، اهداف و حرکت حق‌طلبانه مشکلی ندارد، گفت: شما گفتید با مدیریت موضوع تحریم‌ها حل نمی‌شود اما من اعتقاد دارم این مدیریت مناسب در حوزه سیاست خارجی است که می‌تواند این موضوع را حل کند.
محمدرضا عارف در نقد سخنان حدادعادل گفت: فرمودید از موضع عزت و اقتدار با آمریکا مذاکره کنید، چگونه به این حوزه برسیم؟
سیدمحمد غرضی با طرح این سوال که عزت و اقتدار کشور مربوط به استعداد داخلی است یا به صورت مکتوب در کتاب‌هاست، گفت: آقای حدادعادل شما زحمات زیادی در آموزش و پرورش کشیدید اما این سیستم آموزشی که نمی‌تواند جوانان را در 27 سالگی به اشتغال برساند چگونه توانایی این را دارد که استعدادهای داخلی را به منصه ظهور برساند، چطور می‌توانید این عزت و اقتدار را ایجاد کنید؟ اقتدار در کاغذ و شعار نیست اقتدار در عزت تولید یک کشور است.
محسن رضایی با اشاره به اینکه از آقای حدادعادل تعجب می‌کنم که شعاری صحبت می‌کنند، گفت: نمی‌توان سرنوشت کشور را با شعار پیش برد ما امروز درگیر شعارهایی هستیم، یک عده شعار می‌دهند که باید مقاومت کنیم، گروه دیگر می‌گویند کار تمام شده و باید تسلیم شویم، آقای حدادعادل می‌گویند زمانی آمریکا پای میز مذاکره می‌شیند که ما مقاومت کنیم، مقاومت کنیم که مردم گرسنه بمانند، مقاومت کنیم که تحریم‌ها آثار خود را بیشتر نشان دهند، آمریکا برای چه پای میز مذاکره با ایران نمی‌نشیند؟ برای اینکه زمان بیشتری بگیرد تا تحریم‌ها همه اثر خود را بگذارد. سوالم این است که آیا نمی‌توانستیم کاری کنیم که دیپلماسی آمریکا شکست بخورد، نمی‌توانستیم که کاری کنیم آمریکا در تحریم‌ها چین و اروپا همراه خود نکند.
وی تأکید کرد: با چه زبانی بگوییم که اقتصاد مهم است، اقتصاد هم نظام را حفظ می‌کند، هم مشکلات مردم را حل می‌کند، اینکه می‌گویم استراتژی قیچی در حوزه سیاست خارجی استفاده می‌کنم بر این اساس است که کارآمدی‌های اقتصادی‌مان را طوری نشان دهیم که آمریکا آماده مذاکره با ایران شود.
علی‌اکبر ولایتی با اشاره به اینکه باید مقاومت توأم با تدبیر باشد، گفت: ما باید در برابر زیاده‌خواهی کشورهای غرب و دشمنان بایستیم و در حوزه مشکلاتی که ایجاد می‌کنند با تدبیر چاره‌اندیشی کنیم.
حسن روحانی گفت: نظر خاصی درباره صحبت‌های آقای حدادعادل ندارم.
حدادعادل در سه دقیقه پایانی صحبت‌هایش گفت: تاکید من در حوزه مدیریت بر این اساس بود که تنها مدیریت مشکلات سیاست خارجی را حل نمی‌کند، مدیریت در دیپلماسی به عزت و قدرت ملی بستگی دارد.
وی ادامه داد: آقای عارف سوال کردند که چگونه به عزت برسیم، می‌گویم رهبری راه را نشان داده است، جهاد اقتصادی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی، همه اینها مسیرهایی هستند که باید در آنها حرکت کنیم، وقتی می‌گویم مقاومت کنیم شعار نمی‌دهم، ما باید بنیان‌های اقتصادی کشور را تقویت کنیم و با عزت سر میز مذاکره بنشینیم.
وی در ادامه به ذکر مثالی از کتاب مبانی نظری و مستندات برنامه چهارم توسعه پرداخت و گفت: جمله‌ای از این کتاب را عینا نقل می‌کنم که نمونه‌ای از ضعف در دولت آقای خاتمی بوده است "در حال حاضر (در سال 82) به نظر می‌رسد که با بروز بحران در عرصه داخلی و خارجی، ایران را نمی‌توان یک قدرت در عرصه جهانی تعبیر کرد، در شرایط جدید نمی‌توان حتی قدرت ملی را در خصوص ایران به کار برد". عرض می‌کنم این مواضع کارساز نیست، قدرت ملی ما قدرت منطق، صداقت، عدالت و ظلم‌ستیزی است.
**********
حسن روحانی در چهار دقیقه ابتدایی سخنانش در زمینه سیاست داخلی گفت: اساس سیاست داخلی دولت تدبیر و امید بر مبنای تأمین امنیت و ایجاد آرامش برای همه مردم ایران خواهد بود. باید به گونه‌ای عمل کنیم که همه مردم احساس امنیت کنند.
وی درباره آزادی بیان گفت: آزادی مهم‌ترین مسئله در تمامی ابعاد زندگی مردم است و مردم باید آزادی مسئولانه را احساس کنند و بتوانند نظرات‌شان را بیان کنند. متأسفانه امروز برخی از آزادی‌ها به دلیل آزادی حضور مردم در عرصه انتخابات بوده و در برخی موارد محدودیت‌ها وجود دارد که آقای عارف به آن اشاره کردند.
وی درباره عدالت در کشور گفت: مسئله عدالت در سراسر کشور و موضوع حقوق و شهروندی بسیار مهم است و همه مردم کشور ما باید این موضوع را احساس کنند، باید زمینه برای مشارکت همه مردم فراهم شود و مردم در بخش‌های مختلف بتوانند حضور داشته باشند و به کشور انسجام دهند.
روحانی با اشاره به بحث عقلانیت و اعتدال گفت: در سیاست خارجی باید منافع کشور و امنیت ملی را حفظ کنیم و شرایطی برای استفاده مردم از فضای سیاسی و فرهنگی به وجود آوریم.
روحانی با اشاره به انتقاداتی که به دولت اصلاحات و سازندگی در حوزه سیاست خارجی شد، گفت: همان‌طور که در کتاب آقای البرادعی آمده جنگ پشت درهای ایران بوده و با تدابیر ایران اسلامی این جنگ رفع شده است، جک استراو نیز نوشته که جنگ ایران حتمی بوده است، پس نباید واقعیت‌ها را تحریف کنیم، من تاکید می‌کنم که موفقیت‌هایی که داشتیم همه با هدایت رهبری و رهنمودهای ایشان بوده است.
حدادعادل خطاب به روحانی درباره کدخداخواندن آمریکا در برخی از صحبت‌های تبلیغاتی‌اش از روحانی توضیح خواست.
سعید جلیلی نیز سیاست خارجی را دفاع از حقوق، منافع و ارزش‌های ملت دانست و در رد صحبت‌های روحانی گفت: در کتاب آقای البرادعی صفحه 144 آمده که پیشنهاد سه کشور اروپایی ناچیز بوده و لحن توهین‌آمیزی نیز داشته است و این مذاکره تا جایی پیش رفته بوده که دولت پذیرفته بوده دانشمندان بیکار هسته‌ای در اروپا به کار گرفته شوند. همچنین در جای دیگری از کتاب آمده در مقابل این مذاکره آمده اگر بگوییم ایران هیچ نگرفته است سزای ناچیزی دریافت نموده است.
وی با بیان اینکه خطر جنگی در پیش نبوده است، گفت: تدابیری برای حفظ ایران از جنگ انجام شد اما ما با اقتدار جلو رفتیم و این آمریکایی‌ها بودند که به دنبال ما آمدند.
در ادامه این مناظره، محمدباقر قالیباف درباره سیاست‌های داخلی دوران روحانی گفت: در سال 82 که شما دبیر شورای عالی امنیت ملی بودید و هر سال به مناسبت 18 تیر تجمعاتی انجام می‌شد شما مخالف این تجمعات بودید، من به شما گفتم که اجازه دهید دفتر تحکیم وحدت مراسم‌شان را بگیرند اما شما به من گفتید به دنبال دردسر هستم، من اصرار داشتم دانشجوها در چهارچوب قانون حرف‌شان را بزنند و یکی از اعضای دفتر تحکیم گفت که قرار شده تجمعی قانونمند داشته باشند و این موضوع بدون هیچ مشکلی انجام شد.
قالیباف گفت: آقای روحانی وقتی خودمان در مسئولیت هستیم همین نگاه را داشته باشیم که وقتی در جایگاه یک منتقد هستیم در زمان سال 82 در شورای امنیت کشور جلسه‌ای برگزار شد و حوادث کوی خوابگاه یا خوابگاه طرشت اتفاق افتاد و برخوردهایی با لباس شخصی‌ها انجام دادیم و پلیس اجازه نداد حادثه سال 78 تکرار شود. با اصرار من برای دریافت مجوز نیروی انتظامی کسانی که در ایجاد این شرایط نقش داشتند خود را کنار کشیدند و هیچ اتفاقی نیفتاد و در مجلس نیز من، شما، وزیر کشور و وزیر اطلاعات برای این موضوعات توضیح دادیم اما متأسفانه VOAو BBC حرف‌های من را در قسمت‌هایی حذف کرده‌اند و این‌طور گفته‌اند که قالیباف برخورد دوگانه‌ای دارد اما حرف من این است اگر از آزادی دانشجو حرف می‌زنیم هر زمان این آزادی را مدنظر بگیریم.
در این میان محمد غرضی که کمی نیز عصبانی بود با اشاره به کسری بودجه کشور گفت: با این وضع سیاست‌های داخلی نیز باید پیگیری شود، اگر اعتقاد داریم که در این مرحله ما می‌توانیم بدون توجه به استعدادهای داخلی پیش برویم، اشتباه است؛ آیا به نظر شما اگر با آمریکا و لابی آنها مذاکره کنیم، پیروز می‌شویم؟
محسن رضایی با اشاره به صحبت‌های قالیباف و روحانی در مقابل یکدیگر گفت: حرف من این است که مردم فکر نکنند قصد ما این است که مشت یکدیگر را باز کنیم، در واقع این حرف‌ها صداقت ما با مردم است و خود مردم در نهایت جمع‌بندی می‌کنند و نباید به دلیل اینکه احتمال سوءاستفاده دشمنان می‌رود حرف‌هایی را نگوییم.
رضایی گفت: به نظر من هم در زمان آقای جلیلی و هم در زمان آقای روحانی افراط و تفریط شده است، درست است که از جنگ جلوگیری شده اما آیا نمی‌شد این کار را با بهای کمتر انجام داد، ما با سولانا روی 2700 سانتریفیوژ به توافق رسیده بودیم، اگر این توافقات محکم‌تر می‌شد بهتر از این بود که برای توافقات جدیدتر اقدام شود.
وی گفت: آیا آقایان فکر می‌کنند که در گذشته مشکلی وجود نداشته است، به نظر من هیچ‌کدام نباید خود را حق مطلق ببینیم. باید ضعف‌های خود را بدانیم و تجربیاتی که داریم را صادقانه به هم منتقل کنیم.
وی تاکید کرد: دفاع از خود مهم‌تر از دفاع از نظام نیست و من معتقدم با بسیج همه توانایی‌هاست که می‌شود در کنار صداقت اقدامات بزرگی را انجام داد.
سعید جلیلی در پاسخ به رضایی گفت: بین حقیقت و باطل راه رفتن به معنی حد وسط نیست و مبانی اطلاعاتی شما غلط است زیرا معاون آقای لاریجانی و سولانا به توافق نرسیدند و این موضوع باید ارزیابی شود.
غلامعلی حدادعادل با اظهار ناراحتی از صحبت‌های رضایی گفت: گویا آقای رضایی فکر می‌کنند همه ما غیرمردمی بوده، به مردم توجهی نداریم و تنها ایشان غصه مردم را می‌خورند در صورتی که همه ما برای مردم این حرف‌ها را می‌زنیم و هدف نهایی ما تأمین رفاه مردم است.
سیدمحمد غرضی ماهیت مناظره امروز را اشتباه دانست و گفت: استعداد کشور برای مقابله با این همه مشکل تقویت نشده است و کسری بودجه در کنار نبودن استعداد باعث می‌شود که دشمن هر کدام از ما را به سمتی ببرد، پرداختن به مسایلی که در حال حاضر روی آن بحث می‌کنید، درست نیست شما باید اینجا استعداد خود را نشان دهید و بگویید چگونه مانع از بالاتر رفتن قیمت‌ها می‌شوید اگر استعدادها را بالا نبرید شما نیز دچار کسری می‌شوید.
علی‌اکبر ولایتی در تأیید حرف‌های رضایی گفت: به نظر من آقای لاریجانی در مذاکرات به جاهای خوبی رسیدند اما در حالی که آقای لاریجانی در حال مذاکره بودند یکی از مقامات اجرایی در نماز جمعه اعلام کردند که در مورد بحث‌های هسته‌ای مذاکره نمی‌کنند، سولانا نیز در مذاکره با اشاره به همین موضوع توافقات را لغو کرد.
ولایتی گفت: چنین کارشکنی‌هایی در زمان من نیز اتفاق افتاده است و وقتی تناقضات بین مسئولان دیده می‌شود دشمنان نیز از این مسایل استفاده می‌کنند.
حسن روحانی در جمع‌بندی صحبت‌هایش در پاسخ به حدادعادل در رابطه با کدخدابودن آمریکا گفت: در پاسخ به سوالی که از من پرسیده بودند آیا مذاکره با اروپا راحت‌تر است یا آمریکا، من با اشاره به اینکه اروپا آمریکا را کدخدا می‌داند و برای هر کاری با آمریکا مذاکره می‌کند گفتم بهتر است از همان ابتدا با کدخدا مذاکره کنیم.
وی خطاب به جلیلی گفت: البرادعی در کتاب خود گفته که از اینکه این دو کشور مانند بازاری‌ها با یکدیگر بحث می‌کنند ناراحتم و بحثی که راجع به جنگ گفته مربوط به سال 82 است و آنچه شما اشاره کردید مربوط به سال 84 و آخرین مذاکره با اروپایی‌ها بود، ما پیش از اینکه اروپا بخواهد تصمیمی بگیرد دستور راه‌اندازی نیروگاه اصفهان را داده بودیم.
روحانی که در بین کاندیداها بیش از همه از قالیباف گله داشت، گفت: بهتر است رقابت ما رقابت سالم باشد و از پرداختن به مسایلی که لزومی ندارد، خودداری کنیم زیرا من نیز اگر بخواهم حرف‌های زیادی برای گفتن دارم، شما در همان سال 82 به من گفتید اجازه دهید دانشجوها بیایند و ما با یک اقدام شدید موضوع را فیصله دهیم، حرف من این بود که یا از ابتدا مجوز ندهیم و یا اجازه دهیم آنها کامل به کارشان برسند. در مورد اقوام نیز در شورای عالی امنیت ملی همه حقوق اقوام مدنظر ما بوده است و اگر موردی اتفاق می‌افتاد و صحیح نبود شورای عالی امنیت ملی اقدام می‌کرد.
روحانی با اشاره به اینکه مسیر سیاسی‌اش روشن است، گفت: من هیچ‌گاه پادگانی عمل نکرده‌ام و از افرادی هستم که حقوق خوانده‌ام نه سرهنگ، پس بیایید به نحوه حرف‌زدن‌مان دقت کنیم.
قالیباف در پاسخ به روحانی گفت: بر اساس قانون اساسی و امنیت ملی حقوق اقوام به درستی محقق نشده است و مردم از شما به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی توقع داشته‌اند. همچنین همه می‌دانند که بهترین رابطه بین دانشجو و پلیس در زمان من بوده است و خود دولت اصلاحات نیز این موضوع را تایید می‌کند.
وی با اشاره به اینکه روحانی وی را فردی دانست که پادگانی عمل می‌کند، گفت: به این موضوع که مجاهد بوده‌ام، افتخار می‌کنم.
در ادامه این مناظره، غرضی با اشاره به اینکه برنامه‌های فعلی دردی از مردم دوا نمی‌کند، گفت: قضاوت در مورد اینکه هر کدام چگونه برخورد کرده‌اید بر عهده قاضی است و در واقع این دعوای بین اشخاص و احزاب است. در حال حاضر هیچ‌کدام شما هیچ برنامه‌ای نمی‌دهید و برنامه‌هایتان را بیان نمی‌کنید، سیاست خارجی‌تان مبنای درستی ندارد پس بیایید هر کدام سیاست‌های خارجی و داخلی‌تان را بیان کنید و برنامه‌های عرفانی و ادبیاتی ندهید.
روحانی در ادامه با اشاره به اینکه شیوه تخریب را در رقابت نمی‌پسندم، گفت: من دست پلیس را می‌بوسم و به نظر من اشکال در شیوه مدیریتی آقای قالیباف است.
وی خطاب به آقای رضایی گفت: به نظر می‌رسد ایشان نظرات دقیقی داشته‌اند که اجرایی نشده است.
وی افزود: آقای رضایی شما گفتید که شورای امنیت سازمان ملل بهتر از شورای حکام است و باید جلوی این را گرفت که پرونده هسته‌ای به شورای حکام نرود؛ بیایید رقابت سالم داشته باشید و بگویید فلان برنامه بود و فلان اشکالات را داشت زیرا همه تلاش‌ها برای اینکه پرونده به شورای امنیت نرود، انجام نشد و الان نیز باید تلاش کنیم تا پرونده به شورای حکام برگردد.
محسن رضایی خطاب به روحانی گفت: باید اطلاعاتی به مردم بدهیم که بتوانند درست انتخاب کنند، اگر یکی از شما رییس‌جمهور شوید با همان وضع مدیریت گذشته‌تان کشور را اداره کنید، بحث من این است که بحثی تصمیم‌ها و تشخیص‌های نادرست هزینه زیادی برای مردم و کشور به همراه دارد، باید طوری صحبت کنیم که اشتباهات نیز گفته شود تا مردم بتوانند به درستی تصمیم بگیرند.
**********
محمدرضا عارف در 4 دقیقه اول سخناناش با اشاره به اینکه باید به مردم بگوییم چه کسانی مسئول ایجاد وضع موجود هستند، گفت: مردم حق دارند این موضوع را بدانند، عملکرد هشت سال گذشته نشان می‌دهد که حذف نیروهای دلسوز نمی‌تواند پاسخی به نیازهای مردم باشد، نمی‌توان دولت را با یک جناح خاص اداره کرد و هیچ راهی برای اداره کشور جز شایسته‌سالاری نداریم.
وی در ادامه مقایسه‌ای بین دولت اصلاحات و هشت سال اخیر کرد و گفت: دولت اصلاحات کار خود را با شعار توسعه سیاسی آغاز کرد، قیمت نفت در این دولت هشت دلار بود و مجموع درآمد نفتی در طی این هشت سال به 173 میلیارد دلار رسید، رشد اقتصادی 6 درصد بود و اشتغال 70 هزار. در این دولت تورم از 3/17 درصد به 3/10 رسید و ارز تک‌نرخی شد و این تک‌نرخی‌بودن تا پنج سال ادامه داشت اما در دولت جدید درآمد نفتی ما به 630 میلیارد دلار رسید؛ بنا بود دولت نفت را به سر سفره‌های مردم بیاورد اما چه شد که نان را از سر سفره‌های مردم برداشت؟
وی تصریح کرد: اینکه یک جریان انحرافی را مسئول وضع موجود بدانیم، صحیح نیست؛ اخلاقی آن است که جریان اصولگرا مسئولیت کارهای خود را بپذیرند.
عارف با اشاره به اینکه مردم باید در دهه چهارم انقلاب دیگر روش آزمون و خطا را دنبال نکنند، گفت: مردم باید بر اساس عملکرد افراد در گذشته رییس‌جمهور آینده خود را انتخاب کنند. دولت آینده من اجرایی‌شدن همه اصول قانون اساسی را دنبال می‌کند و حق اقوام را محترم می‌شمارد. در دولت آینده بر این اساس معاونت اقوام تشکیل خواهم داد و از همه ظرفیت‌ها برای پاسخ به نیاز مردم استفاده خواهم کرد.
غرضی در نقد سخنان عارف گفت: از اول جلسه تا الان بحث دو گروه اصلاح‌طلب و اصولگرا بود، 30 سال مملکت در دست این بزرگان بود و قدرت سیاسی در انحصار آنها، یک روز اینها افرادی را حذف می‌کردند، روز دیگر عده‌ای دیگر، اگر کشور دست این دو گروه بود امروز باید دو نفر اینجا نشسته بود در حالی که می‌بینید چند نفر به نمایندگی از جریان اصولگرا و چند نفر به نمایندگی از جریان اصلاح‌طلب اینجا هستند و این نشان‌دهنده شکست اصلاح‌طلبی و اصولگرایی است.
وی گفت: امروز این دو گروه باید تکلیف خود را مشخص کنند، اصلاح‌طلب و اصولگرا وضع خود را با متن جامعه مشخص کنند.
غرضی با انتقاد از جریان اصلاح‌طلبی خطاب به عارف گفت: برای من جای سوال است دبیر کل این حزب در انتهای دولت اصلاحات آمد و گفت قانون اساسی ما منشور سازمان ملل است، سوال من از آقای عارف این است که با این شرایط آیا شما رویتان می‌شود بگویید اصلاح‌طلب هستید؟
محسن رضایی تأکید کرد: به دو سخن ابتدایی خود اشاره می‌کنم؛ امروز مردم از کشمکش سیاسی خسته شده‌اند، باید به این کشمکش‌ها پایان داد، به خاطر خدا و مردم بنا را به حق مردم بگذاریم و دور هم جمع شویم و بر گذشته صلوات بفرستیم.
علی‌اکبر ولایتی با انتقاد به سخنان عارف گفت: این ایرادی که شما به اصولگرایان می‌گیرید آیا به اصلاح‌طلبان وارد نمی‌دانید؟ آیا همین اصلاح‌طلبان نبودند که در دولت خود همه اصولگرایان را از مسئولیت‌هایشان برکنار کردند؟
حسن روحانی گفت: صحبت خاصی ندارم.
حدادعادل با اشاره به اینکه قبول دارم که کشور باید با شایسته‌سالاری اداره شود، گفت: اقای عارف مشکلات امروز را تماما گردن اصولگرایان می‌اندازند، شما یادتان می‌آید آقای خاتمی وقتی رییس دولت شد چه پاییز برگ‌ریزان اصولگرایی شروع شد، ایشان جلوی پنجره ایستادند و مملکت را مثل گونی تکان دادند و تا آبدارچی یک وزارتخانه را عوض کردند.
وی ادامه داد: در مجلس اصلاحات با من چه کردند؟ پنج ماه تمام من را یک لنگه‌پا نگاه داشتند و اعتبارنامه من را تصویب نکردند. آقای عارف می‌گویند مشکلات امروز کشور زیر سر اصولگرایان است. نکته بعدی اینکه آقای احمدی‌نژاد هیچ‌وقت خود را اصولگرا ندانست و ما هم همه مشکلات را زیر سر احمدی‌نژاد نمی‌دانیم.
سعید جلیلی با اشاره به اینکه شما بحث آزادی را مطرح کردید، گفت: سوال من از شما این است که چرا در زمان شما به اعتراضات اجتماعی با بدترین شکل جواب داده می‌شد، چرا هشت نفر در سمیرم، 4 نفر در ایذه و ... کشته شدند؟ بحث دانشجوی ستاره‌دار از کی آغاز شد، خود آقای توفیقی که وزیر علوم دولت اصلاحات بود در گفت‌وگویی بیان کردند که از زمان ما بود.
وی ادامه داد: من شما را به انصاف می‌شناسم، این برخوردها و این حرف‌ها صحیح نیست. گفتید که وضع موجود خیلی بد است چرا پیشرفت‌ها را نادیده می‌گیرید، حرف من این است که نواقصی وجود دارد اما نقایص از زمانی ایجاد شد که با مبانی اصولگرایی زاویه ایجاد شد.
وی افزود: سال 88 اوج مشارکت در ایران بود و به همه دنیا نشان داده شد که همه پایبند نظام و ولایت‌فقیه هستند، سوالم این است که در آن زمان چه کسانی فتنه ایجاد کردند؟
محمدباقر قالیباف با اشاره به اینکه شما اشاره کردید که معاونت اقوام ایجاد می‌کنید، گفت: زمانی شما معاون اول دولت اصلاحات بودید چرا زمانی که می‌توانستید این کار را انجام دهید معاونت اقوام ایجاد نکردید؟ آیا تضمینی وجود دارد که بعد که به منصب ریاست‌جمهوری می‌رسید این کار را انجام دهید؟
محمدرضا عارف در پاسخ به انتقادهایی که به او شد، گفت: نگاه من نگاه حق‌گرایی است، خطاب به دوستان می‌گویم تفکر اصلاح‌طلبی یکی از اصلی‌ترین تفکرات انقلاب بود، قانون اساسی میثاق ملی کشور است، اینکه یک نفر حرفی زد را نباید به پای همه جریان اصلاح‌طلبی نوشت.
سیدمحمد غرضی با انتقاد از اینکه چرا آن موقع عکس‌العمل نشان ندادید، گفت: نه روزنامه، نه حتی یک مسئول توی دهن این آدم به اصطلاح دبیر کل حزب نزد. حرف من به آقایان اصلاح‌طلبی که می‌خواهند صاحب قدرت شوند این است که قانون اساسی 2/98 رأی دارد.
عارف در پاسخ به صحبت‌های حدادعادل گفت: من از تمام ظرفیت‌ها استفاده خواهم کرد شما گفتید آقای احمدی‌نژاد اصولگرا نیست، هشت سال تمام جریان اصولگرایی پشت آقای احمدی‌نژاد ایستاد، یک مدت کوتاهی است که فاصله‌ای ایجاد شده است، رشد رسانه‌ها، نشریه‌ها وNGO ها در دولت اصلاحات با هیچ زمانی قابل مقایسه نیست، دوستان بگویند یارانه رسانه‌ها در آن زمان آیا تنها به سمت جریان اصلاحات بود؟
وی افزود: صدا و سیما در 4 سال گذشته چه کار کرد، تصویر آقای خاتمی را به عنوان جاسوس نشان داد این اشتباه نیست، غرضم استفاده از اسامی نیست به خدا به خاطر جذب آرای مردم این کار را نمی‌کنم، قصدم تنها اصلاح کشور است، ما نمی‌توانیم در گذشته متوقف شویم، ما دوستان اختلاف‌نظر داریم اما اختلاف اساسی نداریم، تأکید دارم از تجارب خوب گذشتگان در دولت آینده استفاده خواهم کرد.
**********
علی اکبر ولایتی در آخرین مناظره انتخاباتی دوره یازدهم ریاست‌جمهوری با اشاره به اینکه در حال حاضر برداشت نادرستی از مقام رییس‌جمهور وجود دارد و وی تا حد یک مقام اجرایی که قدرت زیادی دارد مطرح می‌شود، گفت: مشکلات اقتصادی حاد و تصویر دولت کنونی از مشکلات رییس‌جمهوری است و منش مدیریتی باید به نحوی باشد که توان ادغام این دو را داشته باشد.
وی گفت: من معتقدم حل مشکلات اقتصادی در گروی اصلاح نگاه و اولویت‌هاست و من با این دید وارد رقابت شدم.
وی تصریح کرد: اقتصاد ما در تحریم است و بسیاری از مردم سیاست‌های خارجی و پرداختن به موضوعات این بخش را در حل مسایل تحریم مهم می‌دانند و کسی را نیاز دارم که سابقه اجرایی در این زمینه را داشته باشد و من با تجربه‌ای که در قطعنامه 598 دارم می‌توانم مسئله هسته‌ای را حل کنم.
وی افزود: با رهبری امام خمینی و امام خامنه‌ای و رشادت‌های رزمندگان اسلام قراردادها در حالی اجرایی شد که حقوق ملت ایران حفظ شده و حتی یک وجب از خاک ایران به دست دشمنان نیفتاد. در موضوع هسته‌ای نیز اصرار بر حق غنی‌سازی هسته‌ای و هدایت هوشمندانه باید به نحوی صورت بگیرد که در روابط‌مان با کشورهای دیگر قهر نباشیم.
ولایتی گفت: من معتقدم وظیفه دیپلماسی کاهش هزینه است.
این عضو ائتلاف پیشرفت گفت: حل‌نشدن موضوع هسته‌ای ریشه در سوءتدبیر دارد و مشکل از این است که خود را عقل کل دانسته، مدیران باتجربه را به خاطر اختلاف‌نظر خانه‌نشین کرده‌ایم، در صورتی که برای حل مشکلات مردم و هم‌افزایی عمل کنیم انرژی‌های یکدیگر را خنثی کردیم.
وی گفت: من معتقدم اگر کسی در رأس کار باشد که مقبولیتی بین تمامی احزاب داشته باشد کارها به درستی پیش رفته، مردم احساس امنیت بیشتری می‌کنند و در این حالت اخلاق‌گرایی و ثبات سیاست و مدیریت اتفاق می‌افتد. چنین کشوری باید قانون اساسی را نیز در زمینه آزادی مدنظر قرار دهد، اگر مدیران در جاهای درستی به کار گرفته شوند و انسجام ملی انجام شود سرمایه اجتماعی شکل گرفته، امنیت ملی تقویت می‌شود.
وی افزود: باید زمینه حضور همه مردم را فراهم کرده و رسانه‌ها را آزاد بگذاریم و آزادی تنها در حد شعار نماند.
وی درباره تعامل ایران با سایر کشورها گفت: تعامل ما باید سازنده و فزاینده باشد و طوری پیش برویم که کشور را به سمت سازندگی و برخورد اصلاح‌طلبانه پیش ببریم.
وی گفت: اگر من رییس‌جمهور شوم با سایر کشورها تعامل سازنده برقرار می‌کنم و من همه مسئولیت‌های سیاست خارجی را می‌پذیرم.
ولایتی با بیان اینکه ایجاد ارتباط با چند کشور آفریقایی و آمریکای جنوبی کافی نیست، گفت: ارتباط با چنین کشورهایی خوب است اما آورده‌ای برای کشور ندارد، باید زمینه به گونه‌ای فراهم شود که رفت و آمد مقامات خارجی به ایران تسهیل شده، شأن شهروندان ایرانی نیز در سایر کشورها حفظ شود، در حال حاضر برخورد کنسولی با مردمی که تابعیت ایرانی دارند خوب نیست، ما باید تلاش کنیم تصور کشورهای دیگر از ایران را بهبود ببخشیم.
حدادعادل خطاب به ولایتی گفت: به نظر من حل مسئله هسته‌ای سخت‌تر از آتش‌بس جنگ است زیرا در واقع مسئله‌ای وجود ندارد ما متهم به بمب‌سازی و استفاده از سلاح هسته‌ای هستیم اما خود دشمن نیز می‌داند که چنین چیزی وجود ندارد. در مسئله هسته‌ای نیز به نظر من هر چه توانایی در دیپلماسی بیشتر باشد، بهتر است و نباید امروز را با 20 سال پیش مقایسه کرد. شما در متن بیداری اسلامی هستید و اثرات انقلاب اسلامی را در دنیا می‌بینید. به نظر بنده دشمنی دشمنان خارجی در اثر افزایش قدرت ما بیشتر شده است.
حدادعادل در پاسخ به محمدرضا عارف گفت: سعی من این بود که به عنوان یک اصولگرا اگر جایی آقای احمدی‌نژاد درست عمل می‌کرد تأیید می‌کردم و در مقابل قانون‌شکنی‌هایش نیز می‌ایستادم، وقتی وی به مصوبات مجلس عمل نمی‌کرد از حق ملت دفاع کردم و تاوان‌اش را نیز دادم اما از شما این سوال را دارم اگر کاندیدایی آمد و در تبلیغات دم از قانون زد و دیگران را دروغگو دانست و هنوز در صندوق‌های رأی باز نشده خود را رییس‌جمهور دانست آیا با این کار زمینه فتنه را فراهم نکرد؟ چرا شما در مقابل تهمت تقلب سکوت کردید؟
سعید جلیلی در مقابل اظهارات ولایتی در مورد آشتی با دنیا گفت: در بحث سیاست خارجی مسئله قهر و آشتی نیست بلکه بحث منافع است و اگر تعارضی با کشورها باشد باید از حقوق ملت دفاع کنیم، با اشاره به ظرفیت‌ها باید قهر و آشتی تعریف شود.
وی افزود: شما که می‌گویید مسئولیت سیاست خارجی را می‌پذیرم در 16 سالی که مسئولیت وزیر خارجه را بر عهده داشتید و گفت‌وگوهای انتقادی را با اروپاییان برگزار کردید در هفت دور گفت‌وگو حاصل این شد که برای رییس‌جمهور حکم خروج از کشور صادر شد و ملاقات‌های رسمی و در حد وزرا نیز تعلیق شد و بنایی برای ادامه گفت‌وگو وجود نداشت. درباره صدام و آزادی اسرا نیز شرایط به گونه‌ای پیش رفت که جو دنیا به آن سمت میل کرد اما شما از فرصت‌هایی مانند فروپاشی شوروی یا حمله صدام به کویت چه استفاده‌ای کردید؟
در ادامه این مناظره، محمدباقر قالیباف، عضو دیگر ائتلاف پیشرفت گفت: اقتصاد و نیروی نظامی رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند اما سیاست خارجی و نیروی نظامی نیز با یکدیگر رابطه دارند و شما در 16 سالی که وزیر خارجه بودید همیشه از ظرفیت رزمندگان و ایثارگران به نفع سیاست خارجی استفاده کردید اما هیچ‌وقت از حقوق رزمندگان دفاع نکردید، چرا غرامت جنگ را نگرفتید و در حوزه دیپلماسی اقتصادی نیز درست عمل نکردید؟
محمد غرضی خطاب به ولایتی گفت: جنگ منطقه باعث شد که حرکات آمریکا در منطقه بیشتر شود و جنگ‌های دیگری نیز در منطقه صورت بگیرد. به نظر شما آیا الان قدرت سیاسی ما در منطقه بیشتر است یا آمریکا و آیا اگر گروهی به پای صندوق‌های رأی نیایند قدرت سیاسی ایران کم می‌شود؟
محسن رضایی نیز اختلاف‌نظر اعضای ائتلاف پیشرفت را قابل تأمل دانست و گفت: اختلاف‌نظرهای شما اعضای این ائتلاف جدی است.
علی‌اکبر ولایتی در زمان جمع‌بندی صحبت‌هایش گفت: آقای جلیلی دیپلماسی این نیست که در مقابل کشورهای دیگر خطابه بخوانید یا دو طرف یک میز بنشینیم، حرف مشخصی بزنیم و اقدام دیگری نکنیم. پیش از قطعنامه‌های هسته‌ای سارکوزی از من دعوت کرد که به پاریس بروم و در مذاکره‌ای با وی صحبت کنم، من و سارکوزی به توافق رسیدیم که غنی‌سازی متوقف نشود و تحریم‌ها نیز اعمال نگردد، سارکوزی نیز پذیرفت و قرار شد طی یک هفته نماینده پاریس برای مذاکرات بیشتر به ایران بیاید اما قائم‌مقام وزارت خارجه در آن زمان به کاردار فرانسه در ایران گفته بود که من نماینده آنها نیستم و از آن به بعد اشکالاتی در روند مذاکرات رخ داد. در موضوع روسیه نیز موضوع مشابهی رخ داده است.
وی با اشاره به مذاکره اخیر آلماتی گفت: در این مذاکرات گفته شده بود که اگر ما غنی‌سازی 20 درصد را متوقف کنیم و فوردو را کند نماییم تحریم‌ها برداشته می‌شود اما در پاسخ به آنها گفته شده بود که در قبال یک کار ما باید همه تحریم‌ها برداشته شود، این نشان می‌دهد که نمی‌خواهیم کار پیش برود. دیپلماسی این نیست که خود را اصولگرا نشان دهیم و انعطاف‌پذیر باشیم، دیپلماسی خشونت و سرسختی نیست.
جلیلی در پاسخ به ولایتی گفت: اطلاعات شما غلط است و نوار آلماتی پیاده شده و خدمت آقا رفته است، اینکه ما غنی‌سازی 20 درصد را متوقف کنیم تا دو تحریم دیگر علیه ما اعمال نشود روند اشتباهی است. در مورد سارکوزی و پوتین نیز من رفتم و بحث کردم آنها نیز همان چیزی را می‌خواستند که دیگران می‌خواستند.
وی افزود: نباید اخبار را تکه‌تکه بگوییم، ما در سیاست خارجی معتقدیم باید گام‌های متقابل برداریم و در کنار هم جلو برویم.
وی افزود: 1+5 در مقابل منطق ما مانده‌اند، چرا شما این‌طور بیان می‌کنید، اگر شما در حوزه سیاست خارجی که منافع کشور است برخوردتان این است وای به حال بقیه کشور.
ولایتی در پایان گفت: مردم متوجه‌اند که شما در حوزه سیاست خارجی اصلا پیش نرفته‌اید، هنر دیپلماسی این است که حق هسته‌ای را در کنار تحریم‌ها داشته باشیم و از پس تحریم‌ها بگذریم. همچنین به نظر من هنر یک دیپلمات این است که باعث شود کار رزمندگان هدر نرود.
**********
سعید جلیلی در 45 ثانیه وقت باقیمانده خود گفت: سیاست خارجی حوزه اندیشه است و باید با یک رویکرد مقتدر و قوی همراه باشد.
سید محمد غرضی در 2 دقیقه و 20 ثانیه پایانی وقتش در بخش اول مناظره امروز گفت: سیاست خارجی انعکاس استعدادهای داخلی است، اگر استعداد داخلی افزون نشود سیاست خارجی درستی نخواهیم داشت.
محمد باقر قالیباف در یک دقیقه و شش ثانیه پایانی سخنانش گفت: در حوزه سیاست خارجی معتقدبه انسجام هستم. چه بخواهیم مقاومت کنیم چه مذاکره یا رقابت نیازمند این هستیم که قدرت ملی را ارتقا دهیم.
حداد عادل در 46 ثانیه وقتش گفت: تاکید دارم در انتخابات نه من نه سایر کاندیداها سیاه نمایی نکنند. در اینکه مشکلات داریم حرفی نیست اما اینکه وضع کنونی را مانند زمستانی بدانیم و به مردم آمدن بهار را وعده دهیم این کار جفا به نظام و مردم است.
حسن روحانی در سه دقیقه و 46 ثانیه وقت پایانی‌اش گفت: باید منافع ملی را در اداره کشور در نظر بگیریم، اینکه گفته‌ام سانتریفیوژ‌ها خوب بچرخد درست است اما در کنار آن کارخانه‌ها نیز بچرخد، چرخ زندگی مردم نیز بچرخد. آنهایی که هر چه پیش‌بینی کرده‌اند عکس درآمد جوابگو باید باشند، آنها که گفته‌اند تحریم در کار نیست مسایل هسته‌ای تمام شده است آنها جوابگو باشند و بدانند که نتوانسته‌اند مسایل را درست تشخیص دهند.
وی ادامه داد: راه‌حل حل و فصل مسایل بین‌المللی این است که قدرت ملی را تقویت کنیم و برای تقویت قدرت ملی باید دولت فراجناحی داشته باشیم، به همه مردم آزادی بدهیم، مردم در همه زمینه‌ها حضور و مشارکت فعال داشته باشند، وقتی قدرت ملی خود را بسازیم می‌توانیم با تدبیر با دنیا صحبت کنیم.
وی تصریح کرد: امروز به خاطر شرایط خاصی که داریم سیاست خارجی بسیار مهم است باید افرادی که حکومت را در دست می‌گیرند تجربه لازم را برای حل و فصل مسایل سیاسی داشته باشند.
محسن رضایی در سه دقیقه و 28 ثانیه پایانی فرصت قانونی‌اش گفت: در این جلسه چند نکته به دست آوردم، اول اینکه سه تن از دوستانی که با هم ائتلاف کردند اختلاف‌نظر شدید دارند، دوم اینکه اکثر دوستان در گذشته مانده‌اند، استفاده از گذشته برای درس‌گرفتن از آن خوب است اما باید در نظر بگیریم که شرایط کشور تغییر پیدا کرده، ماندن در گذشته وقت مردم را می‌گیرد همه ما باید به دنبال ایجاد یک ایران سیاسی جدید باشیم.
وی تصریح کرد: بر این اساس دولت من در حوزه سیاست خارجی و داخلی اول به دنبال هدفمندی است و هدفمندی را در دو مسیر دنبال می‌کند؛ اول بهبود زندگی مردم و دوم گسترش نفوذ فرهنگی- سیاسی. بعد از مسئله هدفمندی تاکید دارم که مسئله هسته‌ای را باید از حالت فرمایشی بیرون آوریم، این مذاکرات باید زودتر به نتیجه برسد، ما نمی‌توانیم با شعاردادن کشور را اداره کنیم درست است که نباید سیاه‌نمایی کرد اما باید سیاه‌زدایی کنیم یعنی اشکالات را بشناسیم و آنها را حل کنیم و صداقت ابزار نجات ماست.
محمدرضا عارف در 56 ثانیه پایانی فرصت‌اش گفت: من خود را به مطالبه به حق همه مردم متعهد می‌دانم و امیدوارم در دولت آینده به مطالبات همه آنها رسیدگی کنم.
پایان پیام/
نظر شما