خبرگزاری شبستان: فرا رسیدن روز عفاف و حجاب (سالروز حمله رضاشاه به مسجد گوهرشاد) فرصتی را فراهم آورد تا با حجت الاسلام یوسف غلامی، رییس موسسه مهندسی دوباره زندگی به گفتگو بپردازیم؛ وی از آن دسته افرادی است که مسائل اجتماعی و دینی را لا به لای کاغذها و منابع صرفا جستجو بازنویسی نکرده و با دغدغه جدی آنها را در میدان تحقیق بررسی کرده است. این پژوهشگر و نویسنده طی 18 سال گذشته به چندین کشور غربی از جمله آمریکا، انگلیس، فرانسه، سوئد، ایتالیا و استرالیا سفر کرده و با گفتگو و تحقیق با 20 هزار تن به ویژه زنان، پژوهش خود را پیرامون موضوع حجاب به سرانجام رسانده است. این محقق که تا کنون چندین اثرش از جمله پس از غروب، اخلاق و رفتارهای جنسی، جلوه نمایی زنان و نگاه مردان به عوامل جلوه نمایی دختران و زنان، مطالعه چهار هزار کتاب پیش از دبستان و راز یک فریب برگزیده و کتاب سال و تجدید چاپ شده اند، حرف های شنیدنی در خصوص تحقیقات خود در سفر به کشورهای غربی و فلسفه حجاب دارد که از نظرتان می گذرد:
حجاب در دید زنان غربی که با آنها گفتگو داشتید چه جایگاهی داشت؟
در گفتگو با زنان بی حجاب غربی آنان را مشتاق تر به حجاب دیدم از زنان بی حجاب داخل کشورمان؛ آنها هنگام صحبت از حجاب اشک می ریختند اما در زنان داخلی مخالف حجاب نوعی مقابله مشاهده می کردم.
دلیل این اشتیاق چه بود؟
زنان غربی از نظام سلطه جهانی آسیب دیده اند و متوجه آسیب هستند اما زنان کشور ما متوجه این آسیب نیستند آنها می فهمند من چه می گویم. زنان داخل کشور ما در سایه امنیتی که به طور نسبی حجاب و ارزش های دینی برای آنها فراهم آورده از فواید آن در کشور بهره می برند بدون اینکه برخی از آنها خود پایبند به پاکدامنی باشند. اما زنان غربی طعم برهنگی را به معنای اتمّ چشیده و از آسیب های آن باخبرند. اگر زنان بی حجاب به کشورهای غیرمعتقد به حجاب می رفتند در نوع نگرش آنها تغییر ایجاد می شد. چرا که آنان از نزدیک با چشمان خود آسیب بی حجابی و بی مقدار شدن زن غربی را ندیده اند. از دور فقط یک مقدار پیشرفت های آنان را می شنوند و می بینند. در حالی که ممکن است این زنان بی حجاب در کشور خود ارزش اجتماعی داشته باشند اما زندگی وقتی از حجاب فاصله گرفت مردان هم آسیب می بینند.
جایگاه حجاب در سبک زندگی اسلامی چیست؟
حجاب تنها یک لباس نیست، نوعی نگاه، طرز فکر، رفتار و جهان بینی خاصی است. پدیده ای است که با انبوهی از مسائل زندگی زن پیوند دارد. آغاز یک راه است و پایان یک بیراهه. بالاترین فریاد خاموش است و بدون زبان سخن گفتن. در سفرهای خود با زنان غربی مخالف حجاب که صحبت می کردم و از آنها می پرسیدم چرا از پوشیدن روسری زن های اهل حجاب پیشگیری می کنند، اینطور پاسخ می دادند که این زنان در محیط کار و موسسات با پوشش خود، بدون اینکه حرفی بزنند تبلیغ می کنند؛ نه از کار فرار می کنند و نه حرفی می زنند و با همان انجام کار به تبلیغ دین مشغول هستند. بدون دعوا اعتراض می کنند و مقاومت بدون هزینه دارند. رفتارهای آنان آکنده از پیام های معنوی است. لباس آنها زبان دارد که این زبان نه خسته می شود نه از دست تاثیرگذاری برمی دارد.
زن با انتخاب حجاب همزمان چندین انتخاب دیگر در زندگی خود انجام می دهد این انتخاب های تازه ای که او کرده دربردارنده نگاهی است که صاحبش را از پذیرش بسیاری کارها بازمی دارد؛ عقیده اش را نسبت به خیلی مسائل تغییر می دهد. زنان غربی می گفتند یکی از دلایل سخت بودن حجاب برای ما این است که ما تردید نداریم با پایبند شدن به حجاب، باید انبوهی از عقاید خود را تغییر دهیم، ما در این تغییر عقیده ناتوانیم. زن با حجاب روابط اجتماعی خود را با افراد به طرز خاصی مدیدریت می کند و انتظار دیگران را از خود محدود می کند. برعکس وقتی کسی به حجاب پایبند نباشد نسبت به خیلی از مسائل بی توجه یا بی تفاوت می شود و از همین راه چه بسا دریچه های انحراف، مشکل یا خطر را برای خود و دیگران می گشاید.
اگر بخواهید نتیجه این چند سال تحقیق خود را درباره حجاب که در داخل و خارج از کشور انجام داده این در چند جمله بیان کنید، چه می گویید؟
در این فرآیند بیش از پیش پی به عظمت اسلام بردم و به قدرت مندی نظام سلطه و به ابزار بودن وجود زن در این کشورها. سوالی که از این افراد می پرسیدم این بود شما در نظامی که بر نیمه برهنگی زن استوار است و به آن مباهات می کنید، یک وسیله خانگی نام ببرید که به وسیله زن تبلیغ نشود. همه وسایل خانگی اعم از صابون، چسب زخم، سطل زباله، جاروبرقی و ... چرا برای تبلیغ آنها از زن برهنه و نیمه برهنه استفاده می شود؟ پاسخ آنها بهت و سکوت و اشک بود. گاهی تا نیم ساعت نمی توانستند حرف بزنند و این حرف ها برایشان تازگی داشت. آنها دوست دارند بازگردند اما غرق شده اند. نظام سلطه طوری تربیت اینها را کرده و بر پایه ای استوار شده که هرگز فکر نمی کنند بتوانند بازگردند.
فلسفه حجاب در اصل برای چیست؟
خداوند در قرآن سوره احزاب آیه 59 به پیامبر(ص) سفارش می کند به همسران و دختران و زنان های مومن بگو پوشش کاملی بر همه پوشش های خود فرو اندازند (آیه ای که از آن استفاده می شود پوشش چادر از همه برتر است همین است که از آن به جلابیب تعبیر شده) فلسفه حجاب در واقع برای حفظ جایگاه و شخصیت زن است و منزلت او با حجاب بین نمی رود. تعریف و ترسیمی که خدا از وجود زن کرده بدون حفظ حجاب، دست یافتنی نیست. شاید زنی بتواند بدون حجاب از شخصیت اجتماعی و حقوقی تا حدی بهره مند باشد اما از شخصیت انسانی نه. شخصیت انسانی زن بدون حجاب امکان ندارد حفظ شود. در ادامه آیه نکته بسیار لطیفی است و آن بیان فایده حجاب است. فایده حجاب این است که زن آزار نمی بیند. این فلسفه حجاب نیست بلکه فایده آن است. یعنی حجاب امنیت روانی و اجتماعی برای خود و دیگران می آورد.
آیا حجاب تنها برای زن مصونیت به بار می آورد یا برای افراد جامعه هم مصوینت به دنبال دارد؟
اصل مصونیت حجاب برای خانم هاست اما در سایه مصونیت زن، جامعه از امنیت و آرامش برخوردار می شود. جامعه ای که در آن زن از مصونیت محروم باشد، مرد و زن آن از امنیت و آسایش برخوردار نیستند.
پایان پیام/
نظر شما