خبرگزاری شبستان: از ابتدای انقلاب اسلامی و شکل گیری تلاش ها در ایران برای دستیابی به فناوری هسته ای به گونه صلح آمیز ،هموار شاهد تلاش بازیگرانی از سوی دیگر بوده ایم که در مخالفت با برنامه هسته ای ایران ،درصدد بازداری ایران ا دستیابی به این فناوری بوده اند که مهم ترین آنها بی شک آمریکا می باشد. در این یادداشت با توجه به سالهای پس از انقلاب مواضع،جهت گیری و عملکرد این کشور در قبال پرونده هسته ای ایران را بررسی می نماییم.
تلاش برای ایجاد اجماع جهانی علیه ایران
یکی از اصلی ترین راهبردهای ایالات متحده برای جلوگیری از ایجاد سوخت در ایران اجماع سازی و تصویب قطعنامه های زنجیره ای از طریق شورای امنیت بوده است. به این منظور آمریکا و متحدانش برای همراه کردن روسیه و چین ،تاحدودی پیش نویس قطعنامه های خود را تعدیل می کنند تا اتفاق نظر اعضای دائم شورای امنیت حاصل شودو در مراحل بعدی با اتخاذ سیاست پلکانی می کوشند دامنه فشارهای سیاسی،اقتصادی و امنیتی را به صورت تدریجی و همزمان با تحریک عوامل داخلی و ایجاد جنگ جهانی افزایش دهند. در این راستا راهبرد سیاسی واشنگتن این است که با تلفیقی از تهدیدهای برون مرزی – درون مرزی بستر تغییرات مدنظر خود را فراهم آورند. تا برون داد فرآیند تصمیم گیری حاکمیت را به سمت امتیازدهی در سه حوزه دیپلماسی هسته ای ، فرآیند صلح خاورمیانه و موضوع عراق مدیریت نماید. ایالات متحده برنامه ریزی می کند تا تحریم های زیر را به صورت گام به گام از طریق تصویب قطعنامه های زنجیره ای در شورا امنیت و در صورت عدم موفقیت در اجماع به صورت ائتلافی به اجرا درآورد.
تلاش برای منزوی سازی ایران
آمریکا و متحدانش قصد دارند، با اتخاذ دیپلماسی گام به گام و صدور قطعنامه های زنجیره ای، براساس بند 41 منشور ملل متحد، جمهوری اسلامی ایران را در تداوم فعالیت های صلح آمیز هسته ای خود منزوی سازند و از طرفی با توجه به شاخصه تکثر قومی ـ فرقه ای در ایران، همسو با افزایش تهدیدهای برون مرزی، محیط درونی را نیز از طریق تحریک گروه های قومی، فرقه ای، صنفی ودانشجویی و استفاده ابزاری از مفهوم حمایت از حقوق بشر به تنش وناآرامی بکشانند تا ایران را در عرصه سیاستگذاری خارجی، بویژه درچهار حوزه عراق، حمایت از جنبش های اسلامی، فرآیند صلح خاورمیانه و نهادینه کردن دانش هسته ای بومی به دیپلماسی انفعالی وادارد که در صورت تحقق، می تواند جایگاه و نقش ایران را در برونداد معادلات سیاسی ـ امنیتی منطقه به شدت کاهش دهد . آمریکا با امنیتی کردن پرونده هسته ای و ایجاد تصویری مجازی از قابلیت های اتمی ایران، قصد دارد که نه تنها از شکل گیری یک ائتلاف منطقه ای جلوگیری کند، بلکه موجب انزوای ایران در جامعه بین المللی گردد.
تهدید و فشار مضاعف
آمریکا از ابتدای تلاش های جمهوری اسلامی ایران در راستای دستیابی به چرخه سوخت هسته ای سیاست " تهدید و فشار مضاعف" را در پیش گرفته است. در این رویکرد تاکید اساسی بر بر تعلیق غنی سازی بوده است. آمریکا با این راهبرد دامنه تحریم ها را بر اساس بند 41 منشور ملل متحد گسترش می دهد ولی در مقابل توقف کامل غنی سازی اورانیوم جمهوری اسلامی ایران می تواند از بعضی مشوق های سیاسی – اقتصادی بهره مند شود.
همه گزینه ها بر روی میز
همه گزینه ها بر روی میز قرار دارد. این کلید واژه ای است که با پیروزی انقلاب اسلامی بارها و بارها از سوی سیاستمداران آمریکایی در برخورد با ایران استفاده شده است. گرچه که برخی از نگاه های خوشباورنه با پیروزی اوباما و دموکرات ها برای پایان بخشیدن به مشکلات دو کشور ایجاد شد، اما تداوم نگاه های خصمانه آمریکا به جمهوری اسلامی بار دیگر امیدها را به یاسی فزاینده بدل کرده است. گذشت زمان به همه نشان داد که نگاه رهبری ایران و هشدارهای او در مورد ماهیت تغییر ناپذیر آمریکا کاملاً درست بوده است. حمایت کورکورانه از اسرائیل و عدم اتخاذ رویکردی سازنده و اعتماد ساز تنها مواردی بود که اوباما در این مدت از خود نشان داده است.
در بحث هسته ای باید اعتراف کرد که آمریکایی ها در صدد ارائه اطلاعات غلط و باز نگهداشتن پرونده هسته ای تهران هستند، یک مقام امریکایی در این خصوص می گوید: آنها سوپ را گرم نگاه داشته اند اما از قرار دادن کامل آن بر روی شعله گاز پرهیز می کنند. مثلاً در دوره محمد البرادعی آمریکایی ها با یک لب تاپ ادعایی اتهامهایی را به ایران وارد کردند و وقتی ایران از آنها خواست تا اطلاعات موجود را در اختیار تهران بگذارند آمریکایی ها مخالفت کردند و همین مسئله انتقاداتی را از سوی البرادعی به دنبال داشت.
به نظر می رسد که اوباما در پی آنست که به یک اجماع‌سازی بین‌المللی در لایه‌های گوناگون علیه ایران دست یابد. تیم اوباما به خوبی واقف است که فشارهای کنترل نشده بر ایران می‌تواند از تهدید ایران خارج و به فرصتی در راستای مانور سیاسی و امنیتی تهران در منطقه تبدیل شود. آمریکایی‌ها در پی آنند که زمینه ساز ایجاد این اجماع بین‌المللی با مدیریت اعمال فشار بر ایران شوند. در این راستا استفاد همزمان از بحث تروریسم، حقوق بشر و ایجاد نافرمانی مدنی در داخل کشور به منظور براندازی جمهوری اسلامی و یا حداقل تغییر رفتار آن با غرب مد نظر است.
گرچه آمریکایی ها بارها بر در نظر داشتن تمامی گزینه ها از جمله گزینه نظامی تاکید داشته اند؛ اما دولت اوباما به علت مشکلات اقتصادی داخلی، ترس از واکنش ایران و مشکلات پیش آمده در عراق و افغانستان برای انجام عملیات نظامی بر علیه تهران از شانس کمی برخوردار است. لذا اوباما با درک این مهم تلاش دارد از رویکرد رادیکالانه اسرائیل و نو محافظه‌کاران آمریکایی که در آستانه انتخابات 2012 نیازمند اعمال سیاست‌های تخریبی علیه او هستند جلوگیری کند و هم زمینه‌ساز اعمال تحریم فلج‌کننده متراکم بر علیه ایران باشد. از این رو اوباما از یک سو اسرائیل را از اقدام نظامی احتمالی بر علیه ایران باز می دارد و از سوی دیگر با در نظر داشتن پرونده هسته‌ای کشورمان در پس ایجاد یک نقشه راه و فضا‌سازی مثبت در مسیر تحریم‌های فلج‌کننده متراکم است.
نویسنده: حدیث اقبال
پایان پیام/
نظر شما