خبرگزاری شبستان: حج فرصت عظیمی است برای تبادل، تعامل و گفتمان در راستای ترویج و بسط گفتمان بیداری اسلامی به ویژه در شرایطی که دشمن از درون و برون می کوشد این موج به پا خاسته را به باتلاق رهنمون شود. در این راستا با فرزاد جهان بین، استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) و رییس کمیته دانشگاهی کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی گفتگویی انجام داده ایم. متن زیر حاصل صحبت ها ما با مولف کتاب های " تحلیل مواضع سیاسی علمای شیعه در قبال حکومت از عدالت خانه تا کودتای رضاخان" و "مسوولیت های متقابل حکومت اسلامی و مردم در نهج البلاغه" است:
برای ورود به بحث در رابطه با فلسفه حج و زمینه سازی این فریضه بر بصیرت و روشنگری توضیح دهید.
حج رسیدن به حقیقت توحید است و انسان باید از هر چه به خود تعلق دارد بگذرد و به ولایت الله بپوندد، چرا که خدا انسان را از ظلمات به نور می برد، اما طاغوت انسان را از نور به ظلمت می برد؛ طبیعی است برای اینکه بتوانیم ولایت الله را در جامعه حاکم کنیم، باید ولایت طاغوت را درهم بشکنیم؛ اینجاست که دو اصل کلیدی تولی و تبری مطرح می شود. حج مظهر توحید است و اعمال متعدد و متفاوت و متکثری که در حج وجود دارد همه حول یک محور در حرکت است و به عبارت دیگر این نقطه کانونی مطاف اعمال حج است و آن هسته مرکزی و نقطه کانونی، توحید است. لااله الا الله به عنوان شعار توحید از دو محور تشکیل شده است: یکی پذیرش ولایت الله و دیگری نفی ولایت طاغوت ها و توحید بدون تحقق این دو نمی تواند اتفاق بیفتد؛ بنابراین در حج هم طواف حول خانه خدا را داریم هم رمی جمرات؛ نکته مهم دیگر این است که در راستای تحقق این توحید فرد بایستی از خود و هر آنچه که به خودیّت او تعلق دارد، بگذرد و اگر چنین نباشد حج او صحیح و مقبول نیست. به عبارت دیگر فرد هویت خود را با آن چیزی که خدای متعال بیان کرده گره می زند و این هویت را در آن اوامر و نواهی جستجو می کند. بیداری اسلامی در واقع تبلور همین توحید است؛ بازگشت به حقیقت دین، ترسیم زندگی در سایه دین کامل و نه ابتر، به عبارتی دینی که در جمیع شئون فردی، سیاسی و اجتماعی و اقتصادی حضور دارد و نفی حاکمیت طواغیت و پذیرش ربوبیت الله می کند؛ بیداری اسلامی یعنی همین. پس اگر حج به خوبی فهم شود، بیداری اسلامی تحقق و تبلور می یابد.
چه فضایی باید در ایام حج آماده شود تا گفتمان بیداری اسلامی در آن تسری یابد؟
حج کنگره عظیمی است که در آن در یک اجتماع بی نظیر از همه ملل اسلامی و از همه نژادها سلایق حضور می یابند. رعایت چند نکته در این فرصت بی نظیر ضروری است؛ نخست اینکه حج واقعی باید تبیین شود، یعنی همان نکته ای که در بیداری اسلامی و نسبت آن با حج گفته شد. دوم از تاکید بر مشترکات استفاده شود و از پرداختن از هر آنچه که موجب تفرقه می شود، اجتناب صورت پذیرد. نکته سوم این که با توجه به هجم گسترده تبلیغات توسط تکفیری ها علیه مسلمانان و نظام جمهوری اسلامی ایران، حجاج ایرانی توجه داشته باشند که رفتار ایشان نه به عنوان فرد آنها، بلکه به عنوان نماینده ملت ایران و مذهب شیعه تلقی می شود؛ توجه به نماز، ذکر، قرائت قرآن، برخورد مهربانانه و کریمانه با دیگر حجاج، اعتدال در خرید و ... مسائلی است که باید در این زمینه مورد توجه قرار گیرد. چهارمین نکته اینکه نسبت به گره گشایی ذهنی سایر حجاج در ارتباط با مسائل جهانی اسلام مانند مساله فلسطین، بحران سوریه و ... توجه شود. همچنین نسبت به گره گشایی سایر حجاج در مورد مسائل و شبهات اعتقادی برنامه ریزی صورت بگیرد. پنجم اینکه توجه حجاج کشورهای اسلامی به مساله دشمن واحد یعنی آمریکا و رژیم صهیونیستی و این حقیقت که آنها جز به نابودی همه چیز و دست کشیدن ما از دین، راضی نیستند، تبیین و صورت گیرد.
تا چه اندازه می توان از فرصت حج در راستای شتاب بخشیدن به بحث بیداری اسلامی استفاده کرد؟
ما به طور عمده باید روی حجاج خود کار کنیم و این فعالیتی است فرهنگی. حجاج ما نماینده ایران هستند بنابراین یک سری آمادگی ها باید قبل از سفر حج اتفاق بیفتد و حجاج به اهمیت این فرصت طلایی توجه کنند. دوم زائران نسبت به جایگاه خود توجه داشته باشند. سوم یک سری مراقبت ها در حین خود حج داشته باشند؛ جلسات معنوی، حضور فعال روحانیون در کاروان ها و ... یک سری مباحث هم بعد از اتمام حج است و باید معنویتی که حجاج به دست آورده اند حفظ شود. اما بیداری اسلامی امروز اتفاق افتاده و شاهد آن در منطقه هستیم اما چیزی که آن را حفظ و تقویت می کند ورود به این مساله از بعد فرهنگی است. هر اندازه سطح آگاهی، تحلیل، دشمن شناسی و آشنایی مسلمین با داشته های خود و مسائلی از این دست افزایش پیدا کند و وحدت مسلمانان توجه شود، بیداری اسلامی پیش می رود اما اگر تفرقه ایجاد شود یا مسلمانان دشمن مشترک را خوب نشناسند و داشته های خود را فراموش کنند، بیداری اسلامی زمین می خورد به عبارت دیگر راه حل سرعت بخشیدن به بیداری اسلامی در همه زمان ها به خصوص ایام حج، سیاسی نیست بلکه فرهنگی و تربیتی است همان کاری که امام (ره) درباره انقلاب اسلامی ایران انجام دادند.
پایان پیام/
نظر شما