فهیم: نتوانسته ایم به خوبی نماینده سینمای جنگ باشیم

به گزارش خبرنگار سینمایی خبرگزاری شبستان، شب‌گذشته محمود گبرلو برنامه 29 شهریور را به دلاوران و شهیدان سال های دفاع مقدس تقدیم کرد و درابتدای برنامه این هفته هفت با بیان اینکه در آستانه آغاز سالگرد هفته دفاع مقدس قرار داریم اذعان داشت: باید شفاف به نقد رفتارهایی بپردازیم که ناخواسته به تخریب رابطه ی اهالی هنر با باورهای اصیل و آرمانی ختم می شود .نباید مرزبندی هنرمندان و خط کشی بین آدم ها به معیار نمایش تعهد ودغدغه تبدیل شود. دوستان کج اندیشی که هدف را گم کرده اند و گاه بدون مطالعه و دقت در رفتارها و عملکردها وبا استفاده از ذره بین شک و بدبینی به غلط بیان می دارند چرا ستاره های سینما برسفیران ارزش ها ارجحیت یافتند گاه خودشان با رفتار یک سویه و انعطاف نا پذیر خود در این راستا ایفای نقش کرده اند.

گبرلو با بیان اینکه نگاه منصفانه به آمار تولیدات سینما ی دفاع مقدس نشان می دهد هنرمند سینما وظیفه خود را انجام داده است گفت: فیلمسازان و اهالی سینما همواره سعی در نشان دادن تصویر ایستادگی مردم سرزمینشان بر عقیده وآرمان داشته اند و هم پای مردم و در حد توان خودشان تلاش می کنند تا به خلق اثر سینمایی در این زمینه دست زنند.در این میان اگر سیاست گذار نتوانسته خوب برنامه ریزی کند و یا در ارائه خدمات و امکانات کوتاهی صورت گرفته است نمی توان حضورفعال صد ها هنرمند سینما ایران را در تصویر سینمای دفاع مقدس نادیده گرفت .

وی مشکل را درسطحی نگری وترویج آن دانست و گفت: اگر سلیقه ی شخصی مطابق با نگاه ما نباشد نباید ماهیت وجودی او در جامعه سینمایی را زیر سوال ببریم چرا که با این نگرش نمی توان عشق و ارادت هنرمند و سینماگر به خاک و عقیده را کتمان کرد.اگر کسی دغدغه فرهنگ و ارزش و آرمان گرایی دارد باید تلاش کند تا رابطه های سست شده نیز برقرار شود در غیر این صورت با ایجاد فضایی سرشار از سوء تفاهم و شک و تهمت خلاف هدفی که ادعا می کند حرکت می کند .

وی مناسب ترین کار را پرداختن به اصلاح رفتارهایی که ممکن است در جامعه تاثیر معکوس بگذارد دانست و افزود : به جای سطحی نگری و اصرار بر ترویج آن، سینمای ایران نیازمند تداوم باورها و ارزش ها در بطن خود است که باید منصفانه قضاوت کنیم و در فضایی آرام و کم تنش تنفس کنیم.

در بخش بعدی برنامه پس ازصحبت های گبرلو، بخش هایی از فیلم های اکران شده در ژانر دفاع مقدس ، از سال های ابتدایی آن تا کنون نشان داده شد و پس از آن رویداد های سینمایی هفته چون تولید فیلم فصل بلوغ ساخته رهبر قنبری و بازگشایی خانه سینما و حواشی پیرامون آن از جمله بازگشایی خانه سینما 2، کیمیایی و فیلم مترو پل وی که در دست ساخت می باشد و اما شب سپاس از کیانوش عیاری در فرهنگسرای ارسباران ازدیگر رویداد سینمایی این هفته هفت بود. در بخش تازه های اکران هم، دو فیلم به خاطر پونه و کلاس هنرپیشگی معرفی شدند.

پس ازآن بخش هایی از فیلم های اکران شده ی جعفر دهقان در سال های گذشته نمایش داده شد ودر استودیو هفت، جعفر دهقان به عنوان پرکارترین بازیگر سینمای دفاع مقدس که از اولین روزهای تولد سینمای دفاع مقدس یکی از همراهان همیشگی آن بوده است بر صندلی میهمان ویژه نشست وبا بیان اینکه هنوز هم دل تنگ روزها و سال های دفاع مقدس می شود، گفت: عشق زیادی همراه کارهایی که انجام می دادیم بود و گاه به آرمان ها، هدف ها و شرایطی که به هنگام کار داشتیم فکر می کنم.

جعفر دهقان همچنین از چگونگی ورود خود به سینما گفت و ادامه داد: اولین کاری که کردم در سینمای توجیه با حقانی پرست بود و پس از آن در فیلم رسول ملاقلی پوردربلمی به سوی ساحل مشغول به کار شدم که با توجه به اینکه شرایط ، حساس وجنگ بود و این فیلم ازاولین کارهای بلند ملاقلی پور بود و در مناطق جنگی و در بدترین شرایط ساخته شد عشق باعث می شد عوامل تا پایان کار در چنین فضایی ادامه دهند و کار کنند.در چنین شرایط کاری درزمان جنگ، تمامی عوامل احساس می کردند، اگرچه که سلاح به دست و در کنار رزمندگان نیستند، می توانند از هنر خود استفاده کنند و در خدمت جنگ باشند.این مسئله سبب شده بود تا در شرایط کاری سخت عوامل با جان و دل کار کنند .

این بازیگر سینمای در پاسخ به این سوال که آیا انگیزه های در درون یک بازیگر می تواند نقش موثری در ارائه یک کار خوب داشته باشد گفت: هرکاری در آغاز نیازمند عشق و انگیزه است و در صورت نبود آن نمی توان کار کرد. همان طورکه در سینمای دفاع مقدس بازیگران بسیاری بودند که در نهایت تعداداندکی از آنها در به خاطر عشق و انگیزه خود در این سینما باقی ماندند و همچنان نیز در این عرصه مشغول کار هستند.

وی ازارتباط خود با سایر بازیگران این گونه سینمایی گفت: در حال حاضر با دوستانی چون رضا ایرانمنش و حسن عباسی در ارتباط هستم . اما در حال حاضرنیزنگران وضع بسیاری از کسانی که در این عرصه کار کرده اندهم هستم چون بعد از جنگ سینمای جنگ تعطیل و کمرنگ شد و مسئولین سینمایی علاقه ای به داشتن سینمای دفاع مقدس نداشتند و آن را خیلی کمرنگ کردند.

دهقان با طرح چرایی کمرنگ شدن ژانر دفاع مقدس در میان سایر ژانر ها در برنامه ریزی سالانه سیاست کشور ادامه داد: بعد ازجنگ می توانیم با به کار گیری گفته ها ی رزمندگان جنگ بهتر فیلم بسازیم، ضمن آن که قابلیت دراماتیک نیز دارد.

جعفر دهقان در بیان شرایط وموقعیت ساخت فیلم اچ3 اذعان داشت: اگر شهید ستاری نبود حمله به اچ 3 ساخته نمی شد. این فیلم که بر اساس یک اتفاق و قصه واقعی ساخته شد از نادرترین عملیات نیروی هوایی بود.

وی درمورد تجربه های همکاری خود با کارگردان های مختلف گفت: کار با شهریار بحرانی بی نظیر است و درهیچ شرایطی درطی همکاری با اواحساس فشار نکردم ضمن آنکه بحرانی اولین کسی بود که در سالهای اولیه سینمای ایران ریسک کرد و نقش یک فیلم را در فیلم هراس به من داد. کاربا ابراهیم حاتمی کیا دوست داشتنی است چرا که جزمعدود کسانی است که به تجزیه و تحلیل نقش می پردازد و پیش از فیلمبرداری بازیگر رابا لوکیشن آشنا می کند و اما جمال شورجه هر آنچه را که در سینما آموختم را مدیون او هستم.

جعفر دهقان، برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد در دوازدهمین جشنواره فیلم فجر، ازتاثیراین جایزه در انتخاب های بعدی خود گفت و تصریح کرد: اگر مردم کار و نقشی را که ایفا کردم را بپذیرند ودوست داشته باشند، این خود جایزه است که ازمردم گرفته ام. جایزه تعهد و مسئولیت را بیشتر و سنگین تر می کند اما وسواس بیش ازحد در انتخاب هم بازیگر را خانه نشین می کند.

بعد از گفته های پرکارترین بازیگر سینمای دفاع مقدس ،در بخش تریبون آزاد برنامه هفت که این هفته در مقابل ورودی سینما آزادی قرار گرفت به مشکلات برنامه ریزی اکران فیلم ها ودیگر مشکلات مرتبط با سینما از زبان مردم پرداخته شد.

در بخش دیگری از برنامه 29 شهریورهفت، سردار دکتر بهمن کارگر؛ رییس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس میهمان دیگر برنامه بود.

بهمن کارگر در پاسخ به سوال چیستی سازمان سینمایی و تشکیلات بنیاد گفت: فلسفه وجودی آن به سیاست گذاری، هدایت، نظارت و حمایت از آثار و ارزش های دفاع مقدس ونشرآن بر می گردد. یکی از مواردی که در ماده 13 اساسنامه مقام معظم رهبری آمده، داشتن نگاه ویژه به امورفرهنگی و هنری در راستای همین وظایف است. سازمان سینمایی و هنرهای نمایشی هم در همین راستا تاسیس و در16 مرداد افتتاح شد.

کارگر با مطرح شدن مسئله ناهماهنگی میان فیلمسازان و سازمان های متعدد درون نیروهای مسلح بیان داشت: هدف ازاین سازمان سینمایی ایجاد و افزایش هم افزایی میان سازمان های موازی است و ماقصد داریم تشکیلات موازی با یکدیگر هماهنگ شود.کاردرسینمای دفاع مقدس توفیق و انجام تکلیف است و در سینمای فعلی ماکسانی آثار فاخر دارند که از دوران دفاع مقدس فعالیت داشته اند. یکی از مسائلی که در این بنیاد موضوع بررسی است، مخاطب شناسی است که البته پیش از اکران فیلم ها، مخاطب شناسی و میزان جذب مخاطب سنجش نمی شود.

گبرلو درادامه صحبت های کارگر گفت: این ارتباط و همدلی مجموع نیرو های مسلح با هنرمندان باید وجود داشته باشد تا به قصه، فیلم ویا فیمنامه خوب تبدیل شود. این فیلم فاخری که از آن صحبت شد در شرایطی ایجاد می شود که این تعامل وجود داشته باشد.

بهمن کارگردرباره مشکلات تعامل میان هنرمندان و نظامیان اظهار داشت: اشکال در میزان تعامل از جانب هر دو گروه است وما باید به گفتمان با یکدیگر بپردازیم و درموضوع دفاع مقدس به سینما به عنوان یک صنعت نگاه کنیم. دفاع مقدس زمانی می تواند خوب عمل کند که به سراغ صنایع رود و در صنعت نیز آزمون و خطا زیاد است و ما اکنون ما احتیاج به مهندسی فرهنگی داریم که یکی از این مسائل سینما است. ما باید بپذیریم کارهنر باید در دست هنرمند باشد و در آن دخالت نکنیم، بلکه باید از آنها حمایت شود.

در میان صحبت های بهمن کارگر مصاحبه هایی با سه تن از تهیه کننده های سینما درارتباط با شرایط کار در ژانر دفاع مقدس نمایش داده شد که به برخی از مشکلات این حوزه پرداخته شد.

کارگر نیز به تایید صحبت های این تهیه کنندگان پرداخت و گفت: با همه این وجود نباید دچار افراط و تفریط شویم.

درادامه صحبت های کارگر محسن علی اکبری؛ تهیه کننده سینما روی خط هفت حاضر شد و بیان داشت: به عنوان کسی که در سال 61 به اتفاق محمد رضا هنرمند فیلم گورکن را فیلمبرداری می کردیم ، ما در آن فیلم تنها چیزی که حضورش را احساس نمی کردیم نیرو های مسلح بود. علی رغم آنکه وجود داشتند اما یک اعتماد متقابل میان ما برای کار وجود داشت ،مسئله ای که امروز وجود ندارد.

در آخرین برنامه تابستان هفت، پرده آخر به بررسی سه دهه ی سینمای دفاع مقدس با حضور دو تن از منتقدان و تحلیلگران سینمای ایران؛محمد تقی فهیم و رضا درستکاراختصاص داده شد.

محمد تقی فهیم در این بررسی اظهار داشت: با وجود آنکه سینمای دفاع مقدس متولد پس ازانقلاب است اما نتوانسته ایم نماینده سینمای جنگ و این گونه ژانر باشیم. اگر سینمای ما نتوانسته در خدمت انقلاب و ارزش های آن به ویژه در رویکردهای اجتماعی باشد اما گونه جنگی توانسته در مقاطعی در خدمت انتقال ارزش های جنگ باشد.

وی با بیان اینکه این سینما ادای دین خود را داشته است گفت: این سینما در دو اتفاق به کمک جنگ آمد در مقطع تبلیغات جنگی ، اگرچه سینمایی برگرفته از فیلم فارسی بود اما امروزاگر دارای چند فیلمساز برتر هستیم ، این اتفاق با موجودیت جنگ رخ داده است چرا که آنها در سینمای دفاع مقدس رشد کرده اند. اتفاق دیگراین است که حتی فیلمسازانی که به گونه ی دیگری می اندیشیدند شاخص ترین آثارشان ،کاری است که در زمینه دفاع مقدس بوده است. همچون اتوبوش شب کیومرث پور احمدو ...

رضا درستکار درادامه گفته های فهیم و در نقد به برخی صحبت های وی گفت: کلمه مقدس را که به سینمای دفاع یا مقاومت به عنوان ژانر یا گونه سینمایی اضافه کرده ایم را می شود آسیب شناسی کرد.در صورت افزودن این کلمه به سینما باید، آثاردردسته سینما قرار گرفته باشند در حالی که خیلی از آن ها سینما نیستندو وقتی که سینمایی نمی شوند در خدمت چیزی نمی توانند در آیند. این چرخه با افزودن کلمه مقدس دچارتحمیل هایی شده که نمی توان تحول جدی را به کار انداخت و تحت این عنوان تنها انتظاراتی را پدید آورده اند که مانع از تحول در این سینما می شود.

درستکار اذعان داشت: مدیران ما حتی در قبال کلمه مقدس مسئولیت لازم را نداشتند چرا که اگر دارای این مسئولیت بودند لااقل برای این حوزه روش اندیش می شدندو روش های مدیران ما به صلابت فیلمسازان و آدم های داخل حوزه دفاع مقدس هم نبوده است و این سبب از دست دادن آدم ها ما در این حوزه شد.

 فهیم با بیان اینکه بسیاری از فیلمسازان ما هم در همین روش رشد کرده اند با وی اتفاق نظر پیدا کرد و اذعان داشت :سینمای دفاع مقدس را همه باور دارند و مهمترین ژانر از بدو تولد ژانر جنگ است و بحث تنها بر روی مصادیق آن است.

فهیم همچنین افزود: برخی از مدیران به دلیل زاویه نگاهشان به برخی فیلمسازان محدودیت هایی ایجاد کردند اما نقطه ضعف اصلی مدیران، نداشتن دغدغه نبوده است بلکه در نظر نگرفتن یکسری ویژگی ها واسباب در سینما بوده که برخی ناشی از سیاست زدگی و بخشی برگرفته از کارنابلدی آنها بوده است.

برنامه شب گذشته هفت که با نقد ونظر هایی پیرامون سینمای دفاع مقدس همراه بود با بالاترین درصد در گزینه فیلم حمله به اچ 3 از میان گزینه هایی چون؛ حماسه مجنون ، بوی پیراهن یوسف ، پرواز در شب، صلیب طلایی در پاسخ به سوال بازی جعفر دهقان را در کدام یک از فیلم های دفاع مقدس می پسندید ، به پایان رسید.

پایان پیام/