حجت الاسلام مهدی یوسفیان، استاد مرکز تخصصی مهدویت در گفتگو با خبرنگار حوزه مهدویت خبرگزاری شبستان با بیان اینکه یکی از بحث های مهم و تاثیرگذار در مباحث اعتقادی، علم امام است و اینکه امام از حیث دانایی در چه مرتبه ای هستند، گفت: با توجه به اهمیت جایگاه علم در امامت، قرآن کریم نیز در داستان حضرت آدم(ع) نیز به این امر توجه کرده است.
وی بااشاره به آیات 29 و 30 سوره بقره ادامه داد: زمانی که خدا بحث خلافت الهی را در این آیات مطرح می کند، برای ملائکه این سوال پیش می آید که یک موجود زمینی چگونه می شود که به این مقام می رسد. درحالی که این مقام می طلبد که خلیفه خدا یک موجود رحمانی و پاک باشد و ملائکه خود را بر این مقام مقدم می دانستند.
حجت الاسلام یوسفیان ادامه دادند: در این هنگام خداوند بحث علم را پیش می کشد و آدم را تحت تعلیم خاص قرار می دهد که این مساله نشان می دهد مقام علم بلند بوده و در فضای خلافت الهی شاخصه ای ممتاز و بی بدیل است.
این پژوهشگر مباحث مهدوی امام را خلیفه خدا و دارنده مقام علم دانست و بیان داشت: زمانی که وارد فضای اعتقادی نیز می شویم، درمی یابیم تمام فرق اسلامی علم را به عنوان شرط امامت پذیرفته اند ولی در کیفیت و شرایط آن با هم اختلاف دارند.
وی افزود: واژه امام نیز لغت ماموم را به دنبال خود دارد درحالی که کلمه امام متضایف است و باید مردم و مامومی باشند تا بحث امام مطرح شود و به فضای جامعه نیز کشیده شود.
حجت الاسلام یوسفیان علم و معرفت امام را در فضای جامعه بر پایه دو محور عمده دانست و بیان داشت: در نخستین محور باید توجه داشت که جامعه چه جامعه ای است و امام باید نسبت به اعتقادات، فرهنگ، روش و آیین جامعه اشراف کامل داشته باشد. به این معنی که امام در جامعه دینی باید نسبت به دین اسلام اشراف علمی داشته باشد تا جامعه را به جلو ببرد.
این پژوهشگر مباحث مهدوی بااشاره به محور دوم علم و معرفت امام، اظهارداشت: امام باید بداند که چگونه باید جامعه را مدیریت کند و آن را در مسیر شریعت به پیش ببرد. بنابراین امام باید هم علم نظری به معنی علم به احکام، دین و شریعتی که مردم در آن فضا دارند و هم علم عملی به معنی پیش بردن مرم در این فضا را داشته باشد.
وی بااشاره به آیاتی از قرآن کریم که نسبت به علم مطرح است، تصریح کرد: در آیات 246 و 247 سوره بقره در داستان انتخاب طالوت برای مباره با جالوت آمده است که پیامبرشان فرمود خداوند او را انتخاب کرد چراکه ویژگی شخصیت او برای فرماندهی مناسب است و خدا به او علم داده است.
حجت الاسلام یوسفیان پیرامون علم امام 5 عنوان را مطرح کرد و گفت: ضرورت علم امام و اینکه آیا وجود علم لازم است، نوع علم امام و ماهیت آن و اینکه کیفیت علم امام الهی است یا انسانی، گستره علم امام و احاطه علمی امام به حوادث، مراتب علم امام و حصولی و حضوری بودن علم امام و منابع علم امام و مصادر و منابع علم و تکیه گاه علم امام نیز از شاخصه های علم است.
این پژوهشگر مباحث مهدوی تاکیدکرد: باید توجه داشت زمانی که پیرامون امام صحبت می شود، منظور اهل بیت(ع) هستند و زمانی که از علم امام صحبت می شود مراد کل انبیا و اولیای الهی هستند. همچنین بعضی از بحث ها مباحث کلی است و بعضی از مباحث ویژه اهل بیت(ع) است. چون ما برای این خاندان ویژگی هایی قائلیم و معتقدیم که علم اینها متفاوت است.
وی بااشاره به ضرورت علم امام گفت: در این زمینه تمام فرق اسلامی معتقدندکه امام باید عالم باشد، در این میان شیعه کفایت امام را در بالاترین درجه می داند. چون معتقد به عصمت امام(ع) است. این درحالی است که بزرگان شیعه در بحث عصمت به نحوی به بحث علم در دل عصمت می پردازند.
حجت الاسلام یوسفیان بااشاره به اعتقاد مرحوم محقق طوسی در ضرورت علم امام، خاطرنشان کرد: مرحوم محقق طوسی توضیح می دهند که امام باید به اموری علم داشته باشد که آگاهی به آن نیاز است این علوم هم آگاهی های دینی است هم دنیوی. مثل علم به احکام شرعی، روش های سیاسی، آداب مدیریت و مبارزه با دشمنان؛ چراکه قوام امر امامت به آنهاست.
این پژوهشگر مباحث مهدوی ادامه داد: همچنین ابن میثم بحرانی می گوید امام باید به همه چیزهایی که ایفای مقام امامت به آنها نیاز دارد، عالم باشد و هر علومی که امام در فضای امامت به آنها نیاز دارد را چه در فضای دینی و چه دنیایی بداند، اگر امام در این علوم جاهل باشد و اطلاعاتش ناقص باشد در کاری که بر او واجب است اخلال خواهد کرد.
وی ادامه داد: بنابراین تمام متکلمین شیعه علم امام را لازم می دانند و معتقدند که امام باید آگاه باشد.
حجت الاسلام یوسفیان با بیان اینکه از نظر شیعه کسی که امام است، علم او باید بالفعل باشد، اظهارداشت: به این معنی که امام در حال حاضر علوم را در اختیار داشته باشد. نه اینکه بالقوه باشد و بعدا یاد بگیرد که اگر اینطور باشد، علم شرط امامت نیست و هر فردی می تواند بعدا علوم را یاد بگیرد.
این پژوهشگر مباحث مهدوی در آخرین نکته خود در بحث ضرورت علم امام، گفت: شیعه محدوده علم امام را کامل می داند، همانطور که نوع علم امام را فعال می پندارد.
پایان پیام/
نظر شما