مسجد جامع خضري براي مرمت نيازمند مساعدت ميراث فرهنگي اين منطقه است

خبرگزاري شبستان: مسجد جامع خضري يکي از مساجد قديمي و آثار باستاني منطقه خضري در استان خراسان جنوبي است که دهم دي سال 81 به شماره 6653 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.

اين مسجد در فاصله يک کيلومتري شهر خضري واقع شده است قرار دارد و از جمله آثار تاريخي اين شهر است. مي‌توان گفت اين مسجد تنها ميراث فرهنگي به جا مانده از زمان گذشته است و چندين بار بدون تغيير سبک تاريخي بازسازي شده است.

مسجد جامع خضري چندين بار در اثر زلزله تخريب شده است. پس از آخرين زلزله 2/7 ريشتري سال 1347، فردي به نام حسن پرورش در سال 51 با همکاري مردم منطقه اين مسجد را مرمت و بازسازي کرد. بر اساس شواهد تاريخي، ساخت مسجد جامع خضري به دوره صفوي مربوط مي شود.

آب انبار اين مسجد نيز به شماره 5940 در آثار ملي به ثبت رسيده است. اين ‌آب‌انبار 30 پله دارد و مصالح به کار رفته در آن آجر و ملات است. عمق مخزن شش متر و قطرش بالغ بر هشت متر با پوشش پلکاني و عرق‌چين پوشيده است.

اسماعيل قلي‌پور، استاد دانشگاه پيام نور منطقه قاين با اشاره به جايگاه تاثير گذار مسجد جامع خضري در اين منطقه به خبرنگار شبستان گفت: مسجد جامع خضري تنها ميراث به جا مانده از دوره صفويه است که براي بازسازي و مرمت نيازمند همت مسئولان و ميراث فرهنگي منطقه است.

وي با اشاره به اينکه اين منطقه روي گسل‌هاي زلزله‌خيز واقع شده است، بيان کرد: بسياري از آثار باستاني اين منطقه بر اثر زلزله از بين رفته است. به مرمت بسياري از آثار باستاني بر جاي مانده نيز توجه نشده است. اين مسجد تنها اثري است که پس از تخريب و مرمت، شکل تاريخي خود را حفظ کرده است.

استاد دانشگاه پيام نور خضري به تشريح ويژگي هاي بناي مسجد پرداخت و افزود: مسجد جامع خضري داراي دو شبستان شمالي و جنوبي است. شبستان شمالي آن ستون‌دار و پوشش آن طاق و چشم است و سه رديف ستون گنبدهاي عرق‌چين پوشيده است. شبستان جنوبي نيز داراي سه دالان طولاني است که هر يک از آنها به وسيله ديواري از دالان‌هاي ديگر جدا مي‌شود. محراب مسجد نيز در شبستان جنوبي قرار دارد.

قلي‌پور اظهار کرد: نماي اصلي مسجد آجري است که با بندکشي فتيله‌اي به سبک دوره صفويه ساخته شده است و بعد از زلزله سال 47، مرحوم حسن پرورش در سال 1351 با همکاري مردم علي رغم مخالفت ‌هاي رژيم پهلوي و مشکلاتي که شهرک سهامي زراعي ايجاد مي‌کرد، آن را مرمت و بازسازي کرد.

استاد دانشگاه پيام نور قاين با اشاره به مشکل رطوبت و تخريب حاصل از آن تصريح کرد: بناي مسجد پايين‌تر از سطح زمين واقع است به همين علت رطوبت در ديوارها، کف و سقف مسجد مشکلاتي ايجاد کرده است. البته براي جلوگيري از اين مشکل، در سال هاي گذشته سقف مسجد ايزوگام و قيرگوني شد. ميراث فرهنگي براي تبديل ايزوگام به آجرفرش، آن را تخريب و به دليل تعلل در تعمير آن، مسجد متحمل خسارت هاي بسياري شد و قسمت‌هايي از سقف مسجد ترک برداشت.

قلي‌پور با بيان اينکه براي مرمت و بازسازي مرحله اول مسجد، 500 ميليون ريال هزينه شده است، افزود: متأسفانه فضا و نماي مسجد به مخروبه‌اي شباهت دارد که با مساعدت هيئت امناي مسجد، زمين‌هاي اطراف مسجد خريداري شده که براي ساخت و مرمت فضاي مسجد نياز به همکاري نهادها و مؤسسات است.

محمدمهدي وليان، رييس شوراي شهر خضري نيز درباره اهميت مسجد جامع خضري به خبرنگار شبستان گفت: مسجد جامع خضري در پيشاني خراسان جنوبي در دشت بياض قرار دارد.

وي يادآور شد: مساحت مسجد حدود هزار مترمربع و نماي آن کاه گلي و فضاي شبستان مسجد به شکل گنبد است. در اين مکان مقدس نماز اقامه نمي شود بلکه تنها مراسم مذهبي و برنامه هاي خاص در آن برپا مي شود. اين مسجد کتابخانه نيز ندارد و تنها از چند قفسه کتابخانه برخوردار است.

وليان بزرگ‌ترين مشکل اين مسجد را نفوذ رطوبت در بافت هاي مسجد بيان کرد و ادامه داد: نياز است متوليان مساجد و ميراث فرهنگي از اين بناي تاريخي و به ياد ماندني محافظت کنند و در کوتاه‌ترين زمان ممکن مرمت و بازسازي را آغاز کنند تا آسيب به ديگر بخش‌هاي مسجد نرسد.

پايان پيام/