آیت الله سید محمد قایم مقامی، صاحب نظر و کارشناس دینی در گفتگو با خبرنگار معارف خبرگزاری شبستان درباره بیان فلسفه عید دانستن روز غدیر با بیان این که این روز قطعا و یقینا اعظم اعیاد عالم وجود و عید اکبر است گفت: علت عید بودن روز غدیر در این است که ما معتقدیم در این روز خداوند تبارک و تعالی راهکار و رمز و راز تداوم بعثت پیامبر اعظم صل الله علیه و آله را به جهان اعلام فرموده است.
وی افزود: نفس بعثت پیامبر صل الله علیه وآله علت همه خوبی ها، زیبایی ها، سعادت ها و حقیقت ها است چرا که با بعثت پیامبر در واقع، ملکوت در عالم ملک تجلی یافته و حقیقت بر اعتبار غلبه می کند، ارزشها در عالم حاکم می شوند و جهان تشبه به آخرت پیدا می کند و لطف خداوند در برابر قهر او در جهان حاکم می شود. این امور همراه با کمالات بی شمار دیگر از ویژگی های بعثت است. اما مسئله بسیار مهم که مطرح می شود آنست که آیا این بعثت تنها برای یک دوره خاص و برهه ای و مقطعی است یا دا یمی ؟
دیدگاه انحرافی درباره بعثت؛ ماامروز در دین آزاد هستیم
این مدرس حوزه و دانشگاه با بیان دیدگاه های مختلف در این زمینه تصریح کرد: یک دیدگاه بیمار و منحرفی در این عرصه معتقد است که بعثت مقوله ای برهه ای و مقطعی است. یعنی حقیقت بعثت به صورتی که در زمان پیامبر صل الله علیه و آله تجلی داشت و دین خالص و نابی که با پیامبر ظهور کرد و معنویت و ملکوتی که در آن دوره تجلی یافت، تنها اختصاص به برهه کوتاهی در زمان حیات پیامبر صلوات الله علیه و آله داشت و پس از رحلت پیامبر و آورنده دین نمی تواند به آن شکل تداوم و ادامه داشته باشد.
آیت الله قایم مقامی افزود: بر اسا این دیدگاه انحرافی ما پس از رحلت پیامبر گرامی صل الله علیه وآله از این دین دست برنمی داریم اما امروز تنها برخی امور از آن بعثت باقی مانده و از این پس این خود ما هستیم که باید دین را بفهمیم و تفسیر و اجرا کنیم. به عبارت دین در دست ماست. مفهوم این دیدگاه انحرافی آنست که حقیقت بعثت و نبوت و ملکوتی که از این طریق ظاهر شده، نمی تواند در دراز مدت تداوم داشته باشد. بلکه تنها در یک دوره کوتاه ظاهر می شود و وقتی هم که پیامبر رحلت فرمود دوباره وضعیت به قبل باز می گردد. نهایت این بار با یک ظاهری از دین و با میراثی که از پیامبر برای ما به جا مانده و ما آن را با ظن و گمان خودمان تفسیر و اجرا می کنیم.
بعثت محدود در مقطع و برهه ای خاص نیست
وی در تبیین دیدگاهی دیگر مبنی بر برهه ای و مقطعی نبودن دین و بعثت گفت: دیدگاه دیگر آنست که بعثت، به همان صورت که در زمان رسول خدا صل الله علیه و آله بوده و با وجود مبارک رسول الله واقع شده، اختصاص به برهه و مقطعی ندارد. بلکه برای همیشه بشریت و تاریخ است و نه تنها به همان صورت می ماند - که این امر سهلی است- بلکه شروع به ظاهر ساختن ما فی الضمیر خود می کند. چرا که ما معتقدیم همه حقایق بی کران، در ضمیر بعثت نهفته است و اگر بنا باشد که بعثت باقی بماند که راهکار ماندگاری آن را نیز خداوند در غدیر اعلام کرده، نه فقط به همان صورت که در هنگام حدوث، واقع شد، باقی می ماند، بلکه بطون و اسرار و ما فی الضمیر آن نیز شروع به ظاهر شدن و تجلی می کند.
روز غدیر، عید است چون اسرار رسالت را استخراج می کند
این صاحب نظر و کارشناس دینی خاطرنشان کرد: یکی از کارکردهای ولایت استخراج بطون بعثت و نبوت است. یعنی بطون بی کران بعثت از طریق ولایت استخراج می شود و علت عید بودن غدیر نیز آنست که در این روز خداوند به بشریت و جهان اعلام کرده است که این دینی که به این عالم آمد و با آمدن آن ملکوت در این عالم تجلی کرده و ملک را تحت تاثیرخود قرار داد، قابل تداوم، تعمیق، توسعه و گسترش است اما به شرطها و شروطها !! و شرط و شروط این تداوم و تعمیق آن است که انسان ولایت را درک کرده و مصداق ولایت را فهمیده باشد که مصداق ولایت پس از پیامبر صل الله علیه و آله نیز حضرت امیر المومنین علی علیه السلام بود و پس از او ائمه اهل بیت علیهم السلام که یک به یک نام برده شده و به مردم اعلام شدند.
آیت الله قایم مقامی با اشاره به نظرات عارف بزرگ آیت الله ملکی تبریزی در این زمینه تصریح کرد: مرحوم آیت الله ملکی تبریزی در کتاب شریف «المراقبات» تعیبر زیبایی در رابطه با غدیر و نسبت آن با بعثت دارد که می فرماید: بعثت، علت همه خوبی ها ، زیبایی ها ، لذت ها و بهجت هاست و نسبت روز غدیر به روز بعثت نسبت «جزء اخیر» به «علت تامه» است. یعنی اگر بعثت علت همه خوبی هاست این علت اجزایی دارد که مهمترین و آخرین جزء آن غدیر است. در علم فلسفه به آخرین جزء یک علت، «جزء اخیر» گفته می شود که مهمترین جزء یک چیز است. و مرحوم تبریزی در این مورد مثال روح و بدن را مطرح می کند که برای به وجود آمدن یک انسان، ابتدا باید اعضای بدن او به وجود آمده، اعضا پرداخته و کامل شوند و وقتی بدن کاملا پرداخته شد، «نفخت فیه من روحی» روح در آن دمیده می شود .
ولایت راه بقا و تداوم رسالت و نبوت
وی افزود: آن هنگام که در این اعضا روح دمیده شد، می شود انسان! و این روح که در بدن دمیده می شود در اصطلاح «جزء اخیر علت تامه انسان » است. یعنی آخرین جزیی که مهمترین جزء نیز محسوب می شود. در رابطه با بعثت نیز همین معنا صدق می کند یعنی بعثت نیز اجزایی دارد و آخرین و مهمترین جزء آن که «جزء اخیر» باشد، دمیده شدن روح ولایت است.
این مدرس حوزه و دانشگاه تصریح کرد: وقتی این روح ولایت در کالبد دین دمیده شود، دین کامل می شود « الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا» این تعبیر بسیار مهمی است که مرحوم آیت الله ملکی تبریزی می فرماید این که ولایت، روحی است که در کالبد دین دمیده می شود به عبارت دیگر ولایت همان بعثت است منتها بعثت در مرحله انتهای تحقق خود، از این طریق راهکار بقای خود را اعلام می کند که اگر قرار است من باقی بمانم راهکار بقا و تداوم این مسیر است.
پایان پیام/
نظر شما