صحیفه سجادیه نقشه راه در مقصد و مقام فنا است

حجت الاسلام والمسلمین محسن غرویان، مدرس حوزه علمیه قم درباره جایگاه صحیفه سجادیه در شکل گیری عرفان اسلامی در گفتگو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان گفت: عرفان اسلامی سه مشخصه اساسی دارد، محور نخست آن توحید و یکتاپرستی است، چراکه در عرفان اسلامی بحث اساسی به حقیقت توحید و چیستی کنه وحدت خدای متعال باز می گردد.
وی اظهار کرد: عنصر دوم در عرفان اسلامی این است که موحد کیست؟ این همان بحث خلیفه اللهی، انسان کامل یا امام معصوم (ع) است که در کلام از آن یاد می کنیم و رکن سوم در عرفان اسلامی به مباحث عملی باز می گردد، یعنی آنچه در مقام نظر عارف به آن می رسد باید پلی شود برای سیر و سلوک عملی و آثار آن معرفت عملی در رفتار و گفتار انسان عارف ظاهر شود.
حجت الاسلام غرویان با بیان این مطلب که در صحیفه سجادیه این سه عنصر تجلی دارد، تصریح کرد: یعنی امام سجاد (ع) هم توحید و یکتاپرستی، هم خصوصیات موحد حقیقی و هم توصیه ها در جهت سیر و سلوک عملی و رسیدن به مرتبه عقل و عرفان عملی را تشریح کرده اند، بنابراین کسی که می خواهد در این صحیفه به تحقیق و پژوهش پیرامون عرفان اسلامی بپردازد باید درپی یافتن این سه عنصر باشد.
عضو جامعه المصطفی (ص) العالمیه اشراف بر صحیفه سجادیه را عامل شناخت خود به خود عرفان های کاذب و مبتنی بر نفسانیات دانست و بیان کرد: محور این عرفان ها القائات شیطانی و رسیدن به آرامش از طریق لذات مادی و حیوانی است، در حالی که در صحیفه سجادیه رسیدن به مقام فنا تشریح و مشخص شده است که عرفان های کاذب و تصوف های ساختگی بشر نمی تواند انسان را به مقام کمال برساند و اینها در حقیقت دام هایی هستند که از سوی نفس اماره انسان و القائات شیاطین درون و بیرون به عنوان عرفان مطرح می شود.
وی تاکید کرد: حقیقت عرفان و معرفت حقیقی آن است که انسان در ظاهر و باطن به خدا تقرب بیابد، بنابراین با ورود به صحیفه سجادیه انسان به سستی و بی بنیانی عرفان های کاذب و مکاتبی که به عنوان مکاتب عرفانی مطرح شده اند، پی می برد.
حجت الاسلام غرویان درباره پذیرش مکتب عرفانی امام سجاد (ع) از سوی اهل سنت ابراز کرد: اهل سنت از ابتدا راه خود را از مسیر اهل بیت (ع) جدا کرده اند ولی برخی از عرفای اهل سنت در اثر نیازها تفکرات و تاملات خود به این حقایق که در لسان اهل بیت (ع) آمده است، نزدیک شده اند. در حالی که به کنه آنها نرسیده اند، آنها بیشتر از مسیر قرآن درپی یافتن حقایق بوده اند غافل از اینکه در صحیفه سجادیه که اخت القرآن نام گرفته معارف و حقایق قرآنی با طبعی لطیف تجلی یافته است.
وی ادامه داد: البته در انتساب برخی از این افراد همچون خواجه عبدالله انصاری و یا ملاعبدالرزاق کاشانی به اهل سنت تردید است، چراکه اینها با استناد به آیات قرآن به برخی از ابعاد معارف امام سجاد (ع) پی برده اند.
حجت الاسلام غرویان با اشاره به زندگانی امام سجاد (ع) در دوران فشار و اختناق خلفای اموی خاطرنشان کرد: ایشان نمی توانستند بسیاری از مسائل را صراحتا مطرح کنند از این رو لسان دعا را برای بیان مطالب و معارف اهل بیت (ع) برگزیده اند، این روش امام سجاد (ع) در مکتب امام پنجم (ع) که پرورش یافته سیدالسجادین (ع) هستند و باقرالعلوم آل محمد (ع) نام گرفته اند نیز تداوم یافته و نشان می دهد که علوم امام چهارم (ع) در وجود امام پنجم (ع) تجلی یافته است.
پایان پیام/