به گزارش خبرگزاری شبستان از ارومیه، آذربایجان غربی سرزمین اقوام و ادیان است که هریک از این اقوام و فرهنگ‌ها به‌نحوى در هم تأثیر گذاشته و از همدیگر متأثر گشته‌اند.
به گفته سالخودرگان این منطقه، با فرا رسیدن بهار که از سردی هوا کاسته می شد مردم با روشن کردن آتش در هر چهارشنبه اسفند پیشاپیش به استقبال بهار رفته و به شادمانی در طبیعت می پرداختند.
مردم این استان اولین چهارشنبه اسفند را منسوب به باد می دانستند و اعتقاد داشتند در آن روز باد می ورزد و دومین چهارشنبه منسوب به خاک، سومین آتش و چهارمین آب بود که در این زمان از یخ بستن خاک کاسته می‌شد و زمین نفس می‌کشید.
این چهارشنبه ها بین عموم مردم با نام های مختلفی چون، موشتلقچی (خبرچی) کوله (کوتاه) نامیده می شدند که امروزه نیز به این نام ها معروف هستند.
در چهارشنبه آخر سال مردم با روشن کردن آتش در کوچه و محله ها شادی وسرور می کردند و دختران دم بخت با پریدن از روی آتش اشعاری را از قبیل (بختم آچل چارشنبه) می خواندند.
پسران جوان دم بخت نیز به پشت بام ها رفته و شال کمر خود را از پشت بام ها به پایین آویزان کرده و صاحبخانه نیز به عنوان تبرک تنقلات و هدایایی به شال آنان می بستند اما وقتی پسری خاطر خواه دختری بود تنقلات آن خانه را رد می کرد تا اینکه سیب سرخی از طرف خانواده دختر هدیه بگیرد چراکه سیب سرخ نشانه رضایت خانواده دختر بود.
رسوم چهارشنبه سوری در میان بعضی طوایف و ایل ها دست نخورده و سالم باقی مانده چنانچه شب چهارشنبه سوری از نوروز هم مهم تر و مورد توجه تر بوده و با تشریفات فراوان برگزار می شود و رسوم و آدابی که انجام می دهند یاد آور جشن فروردگان است.
صبح روز چهارشنبه آخر سال پیش از طلوع آفتاب زن و بچه کنار رودخانه رفته از آب چهارشنبه استفاده کرده و کوزه خود را پر کرده و برای سال نو تیمنا نگه می دارند.
هنوز در آذربایجان بخصوص در شهرستان ارومیه رسم کجاوه اندازی رایج است.
شب چهارشنبه سوری بر بام خانه ها می روند و کجاوه ای را که زینت کرده اند و بر آن طاق شاق کشیده و آینه بندی کرده اند با طنابی از بام به سطح خانه فرود می آورند و می گویند" بکش که حق مرادت را بدهد" کسی که در خانه هست مکلف است که در آن کجاوه شیرینی و آجیل شور و شیرین و میوه خشک بریزد و پس از آن که چیزی در آن ریختند با طناب آن را بال می کشند و به خانه دیگر می روند.
جوانان تازه داماد که هنوز عروس را به خانه نیاورده اند موظف اند چنین کجاوه ای را به بام خانه عروس ببرند و اگر نتوانند از بام بالا بروند باید پشت در خانه بروند و پنهان شوند که کسی نبیند و کجاوه را به طریقی به پشت اطاق برسانند تا چیزی دریافت کنند.
مردم افروختن آتش در چهارشنبه آخر سال را مظهر پاکی و گرمی می دانند و تمام وسایل کهنه، بقایای علوفه های دامی، زباله های اطراف خانه ها را می سوزاندند تا در محیطی پاک و تمیز وارد سال نو شوند.
در آذربایجان غربی چهارشنبه سوری موسوم به "آخیر چارشنبه" است که وجود واژه آخر در این ترکیب نشان می دهد مردم آذربایجان در اسفند ماه چهارشنبه های دیگری را نیز جشن می گرفتند که امروزه این رسم تقریبا به فراموشی کامل سپرده شده است.
فرستادن خنچه ای از هدایا به همراه نقل و شیرینی و آیینه برای تازه عروس ها در این روز توسط خانواده داماد و فامیل های آنان یکی از زیباترین رسم های چهارشنبه آخر سال در این استان می باشد که هم اکنون نیز این رسم اجرا می شود.
در بعضی خانه‌های روستایی آذربایجان غربی نیز رسم است که اسپندی دود کرده در دو طرف در خانه می ریزند تا اهل خانه از چشم حسود و بیگانه در امان باشند.
خرید آجیل " چهارشنبه سوری" یکی دیگر از رسم های ماندگار در آذربایجان غربی است که به نام " یئدی لوین" به معنی آجیل هفت رنگ یا " چهارشنبه یئمیشی" معروف است.
پایان پیام/
نظر شما