حجت الاسلام سیدعلی احمدی، مدیر گروه عرفان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه قم در گفتگو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان در پاسخ به این سوال که با توجه به نزدیک شدن ایام اعتکاف، دین اسلام تا چه اندازه بر رهبانیت و عزلت گزینی تاکید می کند، گفت: اصل رهبانیت در اسلام مردود است و قرآن آن را بدعتی از جانب مسیحیت می شمارد.
وی ادامه داد: آنچه دین اسلام می پسندد و سفارش به آن می کند، حضور در اجتماع و جماعت است نه گوشه نشینی و عزلت؛ اما اصل ریاضت در اسلام تایید شده است که آن هم شرایطی دارد و در واقع ریاضت شرعی نام می گیرد.
وی با بیان اینکه اهل یهود به دنیاطلبی متمایل بودند و مسیحیت به رهبانیت اظهار کرد: اسلام حد وسطی را تعیین کرد که نه عافیت طلبی یهود را داشته باشد و نه گوشه نشینی و چشم بر بستن از دنیای مسیحیت را؛ و اصل را این که هر دو این موارد در یک حد مناسبی جمع شوند، قرار داد.
مولف کتاب "سر معراج" با تاکید بر اینکه اسلام دینی معتدل است، بیان کرد: آنچه در روایات بیان شده است، ریاضت های شرعی است که مصادیق متفاوتی دارد که از جمله می توان به روزه گرفتن و مراقبت نفس (اینکه هر لحظه انسان از نفس خود مراقبت کند) اشاره کرد اما برخی از ریاضت ها و خلوت نشینی ها مخصوص افرادی خاص است که قصد دارند مراحل سیر و سلوک عرفانی را طی کنند که البته آن هم محدودیت زمانی دارد و متعلق به همه وقت نبوده و این نسخه ای برای تمام افراد نیست که پیچیده شده باشد.
حجت الاسلام احمدی با اشاره به عزلت و گوشه نشینی افراد در ایام اعتکاف عنوان کرد: اعتکاف عمل عبادی است که شیوه خاصی دارد و انجام آن به معنای دوری از جامعه و برای همیشه به گوشه ای نشستن و به سیر و سلوک رسیدن، نیست؛ این فرصت مانند ایام حج است که افراد از برخی حلال ها باید برای مدتی چشم پوشی کنند و به فاصله اندکی دوباره این حرام ها بر آنها حلال می شود و این با ترک دنیا و گوشه نشینی تفاوت دارد.
وی تاکید کرد: اصل ریاضت و خلوت نشینی های محدود در اسلام، برای تقرب به خداست اما آنچه در عرفان های کاذب دیده می شود، ریاضت برای تقویت نفس برای انجام اموری خاص است که نزدیکی به خدا را در پی ندارد و اگر آرامشی برای فرد ایجاد کند، این آرامش موقت بوده و با ایجاد موجی از بین می رود. لذا گاه در اسلام عرفان هایی داریم که توصیه به چله نشینی کرده اما این بدان معنا نیست که فرد از جامعه بریده شده و به خلوت نشینی بپردازد بلکه این خلوت در قلب برای فرد اتفاق می افتد و اگر چه او در میان جمع است اما در قلب با خدای خود خلوت کرده است.
حجت الاسلام احمدی خاطرنشان کرد: اما در ریاضت هایی که به طور مثال مرتاض های هندی می کشند، استاد و مرشد، احکام خاصی را برای مریدان خود تعریف می کنند که طبق آن فرد اگر چه به اموری دست می یابد اما از خدا دور می شود.
نویسنده کتاب "محاسبه نفس" یادآور شد: در واقع اعتکاف نوعی عبادت است که در روایات بر آن تاکید شده و البته این عبادت به صورت فردی انجام می شود و جماعت در آن شرط نیست هر چند افراد در مساجد کنار یکدیگر قرار می گیرند و با هم عبادت می کنند.
پایان پیام/
نظر شما