به گزارش خبرگزاری شبستان، رضا فرجی دانا در این پیام که توسط دکتر جعفر میلی منفرد معاون آموزشی این وزارتخانه قرائت شد از جامعه علمی کشورخواست تا در خصوص مسیری که دانشگاهها و آموزش عالی طی کرده است، تغییراتی که در کیفیت زیست دانشگاهی رخ داده است و تغییرات روابط استاد و شاگردی تامل کرده ، به یاری در وزارت علوم شتافته و برای ترسیم چشم‌اندازی نوین در آموزش عالی کشور راهی پیش پای مسئولان بگشایند.
درپیام وزیر علوم به این همایش آمده است : با سلام و درود بر استادان و معلمان پهنة انسان‌پرور ایران اسلامی،آغاز هفتة آموزش و روز گرامیداشت مقام معلم فرصتی استثنائی است تا در همایشی که با عنوان اخلاق معلمی شکل گرفته است از جمع فرهیختگان و استادانی که اندیشه و کنش تربیتی‌شان معنابخشِ بودن و زیستن ما و فرزندان‌مان است، برای همفکری و همراهی در یافتن پاسخ به پرسش‌هائی که در بررسی وضعیت آموزش و اخلاق حاکم بر آن به ذهن متبادر می‌گردد و در این مقال به طور مختصر به آنها خواهم پرداخت، مدد بخواهم.
وی بیان داشته است: این فرصت گرچه غنیمتی برای من و همکارانم در وزارت علوم است، اما در همان حال احساس می‌کنم سخن گفتن در چنین جمعی برایم سخت و دشوار است. چرا که هرآنچه از جنس اندیشه و سخن است، در بالاترین سطح و به زیباترین شکل در میان شماست. اگر مسئولیت حقوقی‌ام نبود، هرگز این اجازه و جسارت را در خود نمی‌دیدم که اینجا سخنی بگویم. به همین دلیل فقط از دیدگاه سازمانی‌ام به ذکر چند نکته بسنده می‌کنم.
دکتر فرجی دانا در ادامه پیام خود عنوان داشته است : شاید بر کسی پوشیده نباشد که آموزش عالی کشور با مشکلات فراوان و پیچیده‌ای دست به گریبان است. پیچیدگی شرایط از سویی، و مطالبات روز افزون و به‌حق دانشگاهیان و جامعه از نظام آموزش عالی از سوی دیگر، سنگینی کار و مسئولیت ما را در وزارت علوم چندین برابر می‌کند. حتی درک و بازشناسی مشکلات نیز خود مشکلی دیگر است که روبرو شدن با آن توان فکری و سازمانی ویژه‌ای می‌طلبد. در این میان شاید مهم‌ترین پرسش این باشد که «ما تاکنون چه کرده‌ایم که آموزش عالی و دانشگاهها نتوانسته‌اند چنانکه باید انتظارات دانشگاهیان و جامعه را برآورده سازند؟» این پرسش گرچه به گذشته مربوط می‌شود، اما نگاه ما به آینده را نیز نشان می‌دهد. به سخن دیگر، می‌خواهیم از رهگذر این پرسش درباره گذشته، دریابیم که آینده آموزش عالی را چگونه رقم زنیم.
وزیر علوم با اشاره به اینکه یکی از کارهایی که در گذشته کرده‌ایم، تلاش برای توسعه کمّی آموزش عالی بوده است تاکید کرده است: توسعه کمّی اما تنها به افزایش تعداد دانشگاهها، دانشجویان، کارکنان و از این دست محدود نمی‌شود. رویکرد کمّیت‌گرای صرف، تغییراتی را در نحوه زیست دانشگاهی نیز از پی می‌آورد. چنین می‌نماید که کیفیت زیست دانشگاهی ما دچار تغییرات شگرفی شده است. حال پرسش این است که آیا و تا چه حد سمت و سوی این تغییرات کیفی مطلوب ما بوده است؟ آیا و تاکجا به ابعاد این تغییرات کیفی آگاهی داریم؟ به نظر می‌رسد در این پرسش باید سخت تأمل کنیم.
دکتر فرجی دانا با اشاره به تغییرات کیفی حوزه مناسبات استادی و دانشجویی بیان داشته است :گویا مفهوم استادی و معلمی، امروز آن معنا و دلالتی را ندارد که در گذشته داشت. توسعه کمّی آموزش عالی، به ناچار بر نسبت تعداد دانشجو به استاد تأثیر گذاشته است. این تغییر نسبت، در کنار تغییرات اجتماعی و اقتصادی در پهنه گسترده‌تر جامعه، سبب شده است که رابطه استاد و دانشجو رنگ و بوی دیگری به خود بگیرد. اینجا نیز پرسیدنی است که آیا به این تغییرات آگاهی همه جانبه‌ای داریم؟ آیا این تغییرات مطلوب ما بوده است؟ و البته این پرسش اساسی‌تر که این تغییر در معنا و مفهوم استادی و معلمی، چه نقشی در بروز و ظهور مشکلات فراوان و پیچیده آموزش عالی دارد؟
در ادامه این پیام آمده است: رابطه استادی و دانشجویی بار مفهومی دیگری را نیز در دل خود دارد که همانا منش و اخلاق معلمی است. نمی‌توان به کیفیت رابطه استاد و دانشجو اندیشید، بدون آنکه بستر اخلاقی و هنجارینی را که این رابطه درون آن شکل می‌گیرد، از دیده دور داشت. استاد و دانشجو، گذشته از نقش‌های دانشگاهی که بر عهده دارند، دو انسان هستند که در موقعیت‌های انسانی هم بهره‌اند. رابطه استاد و دانشجو به مانند هر رابطه دیگر، در چارچوب معیارها و ارزش‌های اخلاقی‌ای شکل می‌گیرد که بر سر آنها اجماعی کمابیش عام وجود دارد. کیفیت این رابطه و میزان رضایت هر یک از دو طرف آن، به سطح توافق دو جانبه و نیز پایبندی هر دو طرف به بستر هنجارین مورد توافق‌شان بستگی دارد. پس اینجا نیز باید پرسید که ما چه درکی از اخلاق استادی و معلمی داریم؟ بستر هنجارین رابطه استاد و دانشجو چه نسبتی با سازوکارهای سازمانی و اداری دانشگاهها دارد؟ و به سخن دیگر، آیا سازوکارهای سازمانی و اداری دانشگاهها با بستر هنجارین رابطه استادی و دانشجویی همسو و همنواست یا اینکه آن را به چالش می‌اندازد؟
وزیر علوم با اعلام اینکه همگی پرسش‌های فوق پرسش هایی هستند که از جدیت و فوریت آنها نباید غفلت ورزید تاکید کرده است : فرصتی برای از دست دادن نداریم. باید هرچه زودتر پاسخی برای این پرسش‌ها پیدا کنیم. امروز و در این همایش که به مناسبت هفته آموزش و روز معلم برگزار گردیده است، می‌کوشیم نقطه آغازی برای پرداختن به این پرسش‌ها فراهم آوریم. از این‌رو، صمیمانه از همه شما عزیزان می‌خواهم که به یاری ما در وزارت علوم بشتابید و برای ترسیم چشم‌اندازی نوین در آموزش عالی کشور، راهی پیش پای ما بگشایید.
پایان پیام/
نظر شما