خبرگزاری شبستان: سرویس فرهنگ و ادب: بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران 20 اردیبهشت ماه پس از 10 روز کاری فشرده، پرفشار و پربازدید در حالی به پایان رسید که ناشران و غرفه داران رضایت نسبی نسبت به سال‌های گذشته به برگزاری آن داشتند. البته مکان نمایشگاه کتاب یکی از مشکلاتی است که همگان به آن تاکید داشتند و تقاضا داشتند و دارند که برای این رویداد بزرگ فرهنگی کشور مکانی درخور و شایسته در نظر گرفته شود. البته رئیس این دوره نمایشگاه کتاب «سیدعباس صالحی» بارها در سخنانش به این موضوع تاکید داشته است. وی همچنین نسبت به برگزاری این دوره نمایشگاه کتاب و به لحاظ امکانات موجود و در اختیار این دوره، احساس رضایت نداشت و بر لزوم بهتر شدن این واقعه فرهنگی اشاره داشته است.
علاوه بر این، بسیاری از کارشناسان و فعالان فرهنگی، نسبت به برگزاری نمایشگاه کتاب در محل مصللای بزرگ امام خمینی (ره) انتقاد کردند و آن را نه محل برگزاری نمایشگاه، بلکه محل ادای فریضه نماز دانستند. به همین دلیل، وجود مکان دائمی نمایشگاه کتاب به یکی از مشکلات بزرگ عرصه فرهنگی کشور در چندین سال اخیر تبدیل شده است.
از دیگر موارد ضعیف برگزار شدن نمایشگاه کتاب که باز هم تحت شعاع مکان قرار می‌گیرد، نحوه خدمات رسانی به بازدیدکنندگان و رفاه و آرامش آنها است. البته در بیست و هفتمین دوره برگزاری نمایشگاه کتاب، به غیر از نحوه اطلاع رسانی (اول- مستقر کردن افرادی برای کمک کردن به مراجعان در پیدا کردن ناشر یا غرفه مورد نظر و 2- دانلود پکیج و نقشه نمایشگاه بر روی موبایل های اندرویدی)، تغییری دیگری در بخش خدمات حاصل نشده بود.
البته گفتنی است که فضای این دوره نمایشگاه کتاب، نسبت به سال های قبل تنها در حیاط غربی مصلی و پشت بام شبستان، زیباتر شده و نظم بیشتری پیدا کرده بود اما در محوطه بیرونی مصلی و به ویژه از در ورودی مصلی تا جلوی شبستان، بنرهای تبلیغاتی بسیار بزرگ و غرفه‌هایی که به شرکت‌ها و مراکز تبلیغاتی اجاره داده شده بود، باز هم همچون سال‌های قبل خودنمایی می‌کرد، به ویژه اینکه امسال شرکت "رایتل" و "های وب" این فضا را قبضه کرده و به فعالیت مشغول بودند. باز هم لازم به گفتن است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دخالتی در فضای محیطی که برای تبلیغات در نظر گرفته شده بود، ندارد و این هم یکی از نکاتی است که بیش از پیش لزوم تعیین مکانی دائمی برای نمایشگاه کتاب را می‌طلبد.
همچنین، غرفه‌هایی که به اغذیه‌فروشی‌ها و خوراکی‌فروشی‌های اطراف شبستان اختصاص دارد نیز زیر نظر مسئولان مصلی تهران است که در چندین سال برگزاری نمایشگاه‌های فرهنگی، هنری و ... به افراد اجاره می‌شود که کمترین توجه به وضعیت بهداشتی و تغذیه‌ای در آنها لحاظ می‌شود. این مراکز ارائه دهنده غذا و آبمیوه و ... امسال اما، به گفته‌ی مدیران نمایشگاه، با نظارت کارشناسان بهداشت از دو دانشگاه معتبر به کار خود مشغول شدند که در طول برگزاری نمایشگاه، گزارشی از آنها به دست اهالی رسانه نرسید!
یکی از نقاط قوت نمایشگاه کتاب امسال، بحث فعالیت پر رنگ رسانه‌ها و فعالان خبری در نمایشگاه بود، چراکه مدیران و مسئولان کمیته‌های مختلف این دوره برخلاف سال‌های قبل، زمانی برای ارائه پرسش خبرنگاران و پاسخ به آنها قرار می‌دادند که رضایت اهالی رسانه را بسیار جلب کرد. به گمان نگارنده، مواردی که در نشست هم اندیشی اهالی رسانه با رئیس و مدیران بیست و هفتمین نمایشگاه کتاب در میان گذاشته شد، به این روند کمک کرد تا اهالی رسانه با دست بازتری به فعالیت خود در نمایشگاه بپردازند.
کمیته فعالیت‌های جنبی نمایشگاه کتاب امسال، فعالیت‌های هنری و فرهنگی بسیاری را در سطح نمایشگاه ترتیب داد که از جمله آنها می‌توان به حرکت کاروان سیلورمن‌ها، نصب تصاویر مولفان کتاب‌های درسی و اجرای برنامه گروه سرود دانش‌آموزان اشاره کرد که پرطرفدارترین آنها، اجرای گروه سرود دانش‌آموزان بود که بسیار مورد توجه قرار گرفت. «مجید صحاف» مدیر این کمیته معتقد است که فعالیت‌های جنبی نمایشگاه کتاب به غیر از داخل نمایشگاه، باید به بیرون از مصلی و در سطح شهر تهران انتقال یابد تا حال و هوای مطالعه و کتابخوانی در شهر محسوس شود.
ایده اجرای برنامه‌های فرهنگی در سطح شهر در راستای ارتقای کتابخوانی، از ایده‌های خوب است و امید است که از سال آینده این برنامه‌ها برای تحقق این هدف کارساز باشد. از آنجایی که امسال اولین باری بود در نمایشگاه کتاب، کمیته فعالیت‌های جنبی با این شیوه، برنامه اجرا می‌کرد و نمی‌توان زیاد به آن خرده گرفت، اما ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست که شاید بهتر باشد به جای کپی برداری نعل به نعل از نمونه‌های خارجی، درصدد همسان‌سازی آنها با المان‌ها و نمادهای فرهنگی داخلی برآییم.
مهمترین نکته در این یادداشت که ذکر آن در انتها لازم است، توجه به بحث کیفیت آثار ارائه شده در نمایشگاه کتاب است؛ چراکه هر سال آمار قابل توجهی از کتاب‌های جدیدالانتشار در سطح کشور به گوش می‌رسد که قطعاً کمتر کتابی در میان آنها، به قلم نویسندگان داخلی تالیف شده است. در حالی که کتاب‌سازی از نکات منفی در نشر کشور محسوب می‌شود، اما این شیوه چاپ کتاب به وفور در میان ناشران و نویسندگان ایرانی طرفدار پیدا کرده است!
همچنین، انتشار یک کتاب تحت یک عنوان مشابه (برای مثال کتاب‌های آثار نیچه) از طرف ناشران متعدد در نمایشگاه کتاب و همچنین با شکل و فرم تقریباً مشابه، نشان‌دهنده عدم به کارگیری خلاقیت و نوآوری در میان ناشران، نویسندگان و طراحان و گرافیست‌ها است که به نظر نگارنده، توجه بالاترین مقامات مسئول در حوزه فرهنگ کشور را در این مورد می‌طلبد. چراکه نمایشگاه کتاب تهران به عنوان بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی در کشور، یکی از فرصت‌های خوب و مهم برای حل مشکلات و معضلات فرهنگی است که با طرح این مسائل می‌توان به کمک نشر کشور برخاست.
یادداشت: آزاده فضلی
پایان پیام/
نظر شما