به گزارش خبرنگار کتاب شبستان ،بعثت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) یا برانگیخته شدن آن حضرت به مقام رسالت، مهمترین فراز از تاریخ اسلام بوده و نزول قرآن کریم نیز از این زمان آغاز می‌گردد. کلمه بعثت به معنای «برانگیخته شدن» بوده و در اصطلاح به مفهوم فرستاده شدن انسانی از سوی خداوند متعال برای هدایت دیگران می‌باشد.
همانطور که از روایات اسلامی و مطالعات تاریخی برمی‌آید، مسأله بعثت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در ادیان الهی با برخی از خصوصیات و نشانه‌ها، قبل از ظهور آن حضرت، مطرح بوده و بسیاری از اهل کتاب و پاره‌ای از اعراب مشرک نیز با آن آشنایی قبلی داشته‌اند. نوید و بشارت ظهور پیامبر خاتم (صلی الله علیه و آله و سلم)، به تصریح قرآن در تورات و انجیل ذکر گردیده و حضرت عیسی (علیه السلام) نیز پس از تصدیق توراتی که به حضرت موسی (علیه السلام) نازل شده بود، به برانگیخته شدن رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) بشارت داده است. همچنین در این کتب، حتی به خصوصیات رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و یارانشان نیز اشاره شده است.
برای آشنایی بیشتر علاقه مندان نمونه ای از کتابشناسی پیامبر (ص) برای مطالعه آورده شده است.
1-نام کتاب: پیام پیامبر(ص)
مؤلف: سید محمدتقی حکیم
ناشر: انتشارات اسلامی
تیراژ: 5000
صفحه: 211
موضوع: پیامبر اسلام محمد(ص)، زندگی‌نامه
«پیام پیامبر» از سری کتاب‌های مؤلف است که در شرح و تفسیر پاره‌ای از سخنان پیامبر و امامان تألیف کرده‌اند. مانند کتاب «الهام از گفتار علی(ع)» در شرح بعضی از کلمات امیرالمؤمنین(ع)
در کتاب «پیام پیامبر» تعدادی از کلمات پیامبر اسلام(ص) ترجمه شده و تا حدودی منظور و هدف آن حضرت از کلمات فوق روشن گردیده است.
این کتاب به سه بخش عمده تقسیم شده است:
بخش اول مختصری از زندگی پیامبر(ص) را تحت عنوان «زندگی‌نامه‌ی پیامبر(ص)» در بردارد. بخش دوم کتاب شامل صفات برجسته و اخلاقی ستوده‌ی آن بزرگوار زیر عنوان «مزایای اخلاقی پیامبر(ص)» می‌باشد.
2-نام کتاب: پیامبر(ص)
مؤلف: زین‌العابدین رهنما
ناشر: زواره
تیراژ: 3000
صفحه: 712
موضوع: پیامبر اسلام(ص)، سرگذشت‌نامه
کتاب پیامبر(ص)، نوشته مرحوم زین‌العابدین رهنما که تاکنون بیست و پنج بار به چاپ رسیده و به زبان‌های فرانسه و انگلیسی نیز ترجمه شده، از جمله جالب ترین کتاب‌هایی است از این نوع که در کشورهای اسلامی و غربی توسط مسلمانان و غیرمسلمانان درباره‌ی پیامبر اسلام(ص) نوشته‌اند. درواقع آشکار است که این همه اقبال برای این‌گونه کتابها فقط و فقط به خاطر جاذبه‌ی عظمت ملکوتی و نقش شخصیت جهانی آن منجی عالم بشریت می‌تواند باشد.
کتاب‌های درباره‌ی وقایع گذشته بر دو قسم‌اند: یک قسم تاریخ است با تعریف خاص خود که تمامی اخبار و مطالب آن از متون منابع تاریخی اخذ می‌شود و محققین در تألیفات خود به آنها استناد می‌کنند؛ یک قسم هم به اسلوب داستان‌های تاریخی است مانند کتاب پیامبر زین‌العابدین رهنما که جنبه‌ی تاریخی دارد ولی تاریخ نیست؛ به این معنی که از مستفاد آن نمی‌توان نتیجه‌ی قطعی، فقهی یا علمی گرفت، فقط به صورت رمان تخیلی و اطلاق آن به مفاد موجود می‌تواند مورد نظر باشد. با این تعریف خواننده‌ی آن نه یک کتاب تاریخ بلکه داستانی سرگرم‌کننده در زمینه‌ی موضوعی تاریخی برای خواندن در دست دارد.
برایس نویسندگان این‌گونه کتابها، وقایع تاریخی ابزار کار تفننی یا هنری‌شان است و در روش خود زیاد هم به صحت و سقم وقایع تاریخی توجه ندارند، چنان‌چه در ضمن کار نوشتن داستان تاریخی در مآخذ خود با مطالب دینی یا موراد فقهی هم ـ که معمولاً در حیطه‌ی تخصصی‌شان نیست ـ برخورد کنند از آن العهده علی الراوی می‌گذرند. بنابراین همانطور که دکتر توفیق تحت عنوان «راجع به پیامبر» در مقدمه نوشته: این کتاب را نویسنده زین‌العابدین رهنما به سبک بیوگرافی‌نویسان معاصر اروپا شبیه به کتابها «ناپلئون»، «گوته»، «بیسمارک» به رشته‌ی تحریر و توصیف درآورده است. پس نباید از آن انتظار یک کتاب تاریخ یا اثر تاریخی مرجع را برای استناد داشت.
3-نام کتاب: پیامبر اسلام(ص) و یهود حجاز
مؤلف: مصطفی صادقی
ناشر: بوستان کتاب قـم
تیراژ: 2000
صفحه: 287
موضوع: محمد(ص) پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت، 11 ق، روابط یهودیان، اسلام و یهودیان، یهودیت و تاریخ
شکی نیست که به خاطر اهمیت دوران حکومت پیامبر اکرم(ص) و لزوم الگوپذیری از شیوه‌ی عملکرد آن حضرت، تمامی رویدادهای این دوره باید بررسی، تحلیل و در دوره‌های مختلف بازنگری شود. امروزه که نظام جمهوری اسلامی در ایران بر پایه‌ی ضوابط دینی بنا شده است آشنایی با سنت و شیوه‌ی عملکرد حکومتی آن حضرت ضرورت بیشتری دارد چون جنگ و صلح بخش مهمی از برخوردها و کارکردهای حکومتی است و دولت مدینه نیز با این دو مقوله فراوان سروکار داشته است.
یکی از اهداف مهم این کتاب، تبیین عقلانی و عرفی سیره‌ی رسول خدا(ص) است. داستان کوچاندن یا قتل‌عام گروهی از یهودیان و کشتن ناگهانی برخی از شخصیت‌های آنان، در طول تاریخ بهانه‌ای برای نشان دادن تصویری خشن و غیرانسانی و نامعقول از اسلام و پیام‌آور آن به دست دشمنان اسلام داده است. اگر روشن شود که هرگونه برخورد با این مخالفان بر پایه‌ی قراردادهای مورد قبول آنان یا روش‌های انسانی رایج برخورد با دشمن بوده است، چنین دست‌آویزی از بین خواهد رفت.
هدف دیگر این پژوهش آن است که ابهام‌های بخشی از تاریخ زندگی رسول خدا(ص) را پاسخ گوید. زیرا تاکنون در کتاب‌های تاریخی و تحقیقات جدیدی که صورت گرفته، وضعیت پیمان‌های سه قبیله‌ی یهود با مسلمانان بررسی نشده است. همچنین زمان جنگ‌ها و سریه‌های مربوط به یهود بسیار مبهم است و در کتاب‌های تاریخی درباره‌ی آن اظهارنظر نشده است.
از آن‌جا که بررسی تاریخ نبردهای مسلمانان و یهود یکی از پرسش‌های این پژوهش است، به همه اقوالی که درباره‌ی زمان هر رویداد وجود دارد اشاره کرده و نظر درست یا قوی را برگزیده است. طبیعی است به جهت پیوسته بودن رویدادهای تاریخی، بخش‌های تحقیق شده در این کتاب می‌تواند به روشن شدن زمان دیگر رخدادهای تاریخ اسلام نیز کمک نماید.
کتاب حاضر در پنج فصل به شرح زیر نگارش شده است:
فصل اول: کلیات؛ فصل دوم: روابط صلح‌جویانه؛ فصل سوم: ستیز فرهنگی ـ تبلیغی؛ فصل چهارم: غزوه‌ها؛ فصل پنجم: سریه‌ها.
4-نام کتاب: پیامبر(ص) در سپیده‌دم
مؤلف: میثاق امیر فجر
ناشر: دفتر نشر فرهنگ اسلامی
تیراژ: 2500
موضوع: حضرت محمد(ص)، 53 سال قبل از هجرت، 11 ق.
این کتاب، زندگانی پیامبر اسلام(ص) می‌باشد که مشتمل بر بیست جلد است.
نویسنده در این کتاب که یک دوره‌ی تاریخ معتبر اسلام است، علاوه بر پای‌بندی بر متون مستند تاریخی و حفظ دقیق امانت، از نوعی دیدگاه هنری و قلمی قصه‌پرداز استفاده برده است که این نوع نگارش براساس تجربه‌ی قلمی مؤلف محترم است که ارتباطی استوار، صمیمی، عاطفی و عقلانی با مخاطبان خویش دارد. چرا که ایشان معتقدند امروزه رویکرد به عرصه‌های هنری و فن پرورش معانی است که به یک اثر جذابیت و تأثیربخشی لازم را می‌دهد. قلم کهنه و منجمد دیروزی نه برای بیان مفاهیم عظیم آرمانی، انسانی و وحیانی ما مناسب و رسا است و نه مفید و گویا.
اگر دقت کنیم می‌بینیم قرآن حکیم روایت زندگی پیامبران و صالحان بشریت را نه به عنوان تاریخ، بلکه با عنوان قصه می‌خواند. حوادث عظیم بشری را در ذیل کلمه‌ی قصه بیان و توصیف می‌کند. گویی برای تحلیل تاریخ عمیق زندگی بشریت، حتی زندگی پیامبران عنوان و معنایی گرانبارتر و ارجمندتر از قصه نمی‌یابد. درواقع خداوند برترین قصه‌ساز و داستان‌پرداز عالم است.
مؤلف در این کتاب حس و انگیزه‌ی گذشتگان، اندیشه‌های نهان آنان را که اغلب تاریخ ندیده و شاید نخواسته است ببیند، براساس جوهر‌ه‌ی هستی‌شان دیده و نوشته است و به ویژه همین‌جاست که از لحن قصه‌گونه و رمان‌وار استفاده کرده است.
تمامی اهتمام نویسنده در این کتاب بر آن است تا در بسیاری از تحلیل‌ها و باورداشت‌های شیعی خویش برای اجتناب از هرگونه تضاد و مناقشه‌ای بر استناد احادیث و مراجع مورد وثوق برادران اهل تسنن ارجاع سند دهد و در تأیید فضایل امام علی(ع) از کتبی ذکر منبع کند که مورد باور و اعتماد این عزیزان است. کتاب فوق در بیست جلد به شرح ذیل به رشته‌ی تحریر درآمده است:
جلد اول: در سپیده‌دم (360 ص)
جلد دوم: از کودکی و نوجوانی تا حراء (354 ص)
جلد سوم: قلمروهای بعثت (363 ص)
جلد چهارم: رستاخیز جان‌ها (385 ص)
جلد پنجم: شهریار محبت (300 ص)
جلد ششم: طائف، سفر لطائف (286 ص) و...
6-نام کتاب: پیامبر وحدت
مؤلف: حسین حسینی
ناشر: مؤسسه‌ی اطلاعات
تیراژ: 3150
صفحه: 311
موضوع: محمد(ص) پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت، 11 ق، سرگذشت‌نامه‌نویسی، سرگذشت‌نامه‌نویسان.
«پیامبر وحدت» به بررسی مسأله‌ی «وحدت امت اسلامی» که از بزرگ‌ترین اهداف رسول اکرم(ص) است پرداخته و درواقع به تحلیل فشرده‌ای پیرامون موضوع مهم سیره‌ی حضرت محمد(ص) در جهت پی‌ریزی و پایداری آن اشاره دارد. ساختار شکلی این کتاب، بر شش محور بنیاد شده است:
-مقدمه: بنیان وحدت؛
- فصل اول: مبادی و مبانی تحلیل؛
- فصل دوم: ضرورت‌ها و باید؛
- فصل سوم: مفاهیم و واژه‌ها؛
- فصل چهارم: نقش و کارکردها؛
- سخن پایانی: فلسفه‌ی وحدت امت.
در «مقدمه» بحث پیرامون موضوع «وحدت» را با نظر به بنیان‌های قرآنی آن مورد بحث قرار داده، زبان مقدمه در چارچوب ادبیات عرفانی با صبغه‌ی تفسیری است و لذا با منقولات و اشعاری توأمان شده تا نقش درآمدی بر مباحث اصلی و تحلیل را داشته باشد.
«فصل نخست»، از بایسته‌ها و راهکارهای تحلیل سیره‌ی نبوی سخن دارد و درواقع پیش‌زمینه‌ای روشی (متدیک) برای محورهای سه‌گانه‌ی بعدی (شالوده‌ی اصلی کتاب) خواهد بود.
«فصل دوم»؛ اهداف، نتایج و جایگاه بررسی و تحلیل مسأله را مورد نظر قرار داده و بر اهمیت و حساسیت موضوع تأکید می‌کند.
«فصل سوم»؛ به دنبال ترسیم واژگانی است که از تأثیر بسزایی در پیکره‌ی تحلیل‌های بعدی برخوردارند. این بخش، به صورت مشخص نشان‌دهنده‌ی نحوه‌ی برداشت از مفهوم «وحدت اسلامی» خواهد بود تا پیاپی به عنوان پیش فرض نگرش‌های بعدی قرار گیرد و بدین‌سان از واژه‌ی «وحدت امت اسلامی» به سه مقوله‌ی هم‌خوان دیگر دست می‌یابد. یعنی «جامعه‌ی اسلامی»، «امت واحده‌ی اسلامی» و نیز وحدت اسلامی.
در نهایت «فصل چهارم» کتاب به سیره‌ی پیامبر بزرگ اسلام(ص) در مسیر ایجاد وحدت امت پرداخته و این موضوع را در چارچوب تلاش و تأثیر آن حضرت در سه مقوله‌ی پیش، به تحلیل می‌گذارد. یعنی؛
1- راهبردهای سیاسی و حکومتی»، که سخن از نقش حضرت در جامعه‌ی اسلامی؛ انگیزه‌ی پی‌ریزی وحدت امت دارد.
2- راهبردهای فرهنگی و عقیدتی»؛ با هدف بررسی نقش حضرت در ترسیم دورنمای امت واحده‌ی اسلامی.
3- راهبردهای ارزشی و اجتماعی»؛ که به بازکاوی نقش حضرت در به‌کارگیری ابزارها و سازوکارهای وحدت اسلامی نگریسته است.
مبارزه و انقلاب سیاسی، تشکیل نظام حکومتی، حاکمیت اسلام و تدابیر دفاعی و جهادی در قسمت نخست جای داده شده و در قسمت دوم از: نهضت فرهنگی اسلام، هویت واحد فرهنگی، نقش وحیانی پیامبر(ص) و روش نشر دین بحث به میان آمده و سرانجام موضوعاتی مانند: ایجاد وحدت ملی و همبستگی ایمانی، پیوند روح اخوت و برادری، نفی نژادپرستی و قومیت‌گرایی، نقش بیت‌الله و آداب اخلاقی نبی(ص) در قسمت سوم مطرح شده‌اند.
سخن پایانی» کتاب نیز در خاتمه به نتیجه‌گیری پیرامون رسالت امت اسلامی می‌پردازد.
7-نام کتاب: پیغمبر(ص) و یاران
مؤلف: مرحوم آیت‌الله محمدعلی عالمی (دامغانی)
ناشر: هـاد
تیراژ: 1700
چاپ: اول، 1379
صفحه: جلد اول (864)، جلد دوم (857)
موضوع: صحابه‌ی پیامبر(ص)
مطالعه‌ی آثار و اخبار گذشتگان و سیر در اوضاع و احوال پیشینیان به منزله‌ی آن است که انسان در تمام مراحل زندگی با آنان هم‌سفر بود و بدین‌وسیله می‌تواند نتیجه‌ی تمام تجربیات و مشاهدات و محصول تحولات چندین هزارساله‌ی آنان را به رایگان به دست آورد.
مسلماً از میان تواریخ مختلف جهان که همه دارای این اثر و خاصیت هستند، تاریخ اسلام فواید و نتایج بیشتر و آموزنده‌تری داردو مخصوصاً تاریخ صحابه و یاران پیامبر اسلام(ص)، آنان‌که با دست توانمندشان اسلام را به منتهی درجه‌ی ترقی می‌رسانند؛ افرادی که با شهامت‌های مخصوص به خود، در دنیای تاریک و ظلمانی آن روز سبب اعلای کلمه‌ی توحید شدند؛ کسانی‌که با ریختن خون خود درس فداکاری به بشر آموختند؛ مردانی که با از دست دادن تمامی هستی، رمز دینداری را به جهانیان نشان دادند؛ زنانی که با استقامت و تقوی، کلاس پاکدامنی و عفت را ترویج نمودند، دارای ارزش و اهمیت بیشتری است.
کتاب «پیغمبر(ص) و یاران» که در دو مجلد است، قبلاً در پنج مجلد (نخستین مجلد در سال 1386 هـ . ق) به چاپ رسیده بود. این کتاب بی‌شک یکی از آثار گران‌بهایی است که در شرح حال صحابه‌ی رسول خدا(ص) نگاشته شده است. کتاب با نثری شیوا و رسا به شرح‌حالات بسیاری از یاران رسول خدا(ص) پرداخته و سیر تحولات تاریخ اسلام ـ قبل از بعثت تا پس از خلافت امیر مؤمنان(ع) ـ را نشان می‌دهد و خوانندگان را با چگونگی شکل‌گیری اسلام از ابتدا تا اوج گسترش آن آشنا می‌سازد. از شرح‌حال حامیان راستین دین خدا و پیامبر(ص) هم‌چون ابوذر، ابوطالب، حمزه و ... گرفته تا مخالفین سرسخت اسلام مانند ابوسفیان، ابولهب و ... همچنین کسانی مانند عبیدالله بن ابیه (عبیدالله بن سمیه) که از اوج مسلمانی به حضیض کفر افتادند، سخن به میان آمده از ظلم به دخت گرامی پیامبر اسلام(ص)، زهرای مرضیه(س) تا از خودگذشتگی رسول خدا(ص) (فدا نمودن فرزندش ابراهیم) به خاطر اسلام، و از کسانی‌که در دین بدعت نهادند و با خاتم اوصیاء علی بن ابی‌طالب(ع) به ستیز برخاستند و بذر شرک و نفاق را پاشیدند، یاد شده است.
8-نام کتاب: تاریخ سیاسی و اجتماعی اسلام
مؤلف: امیر علی
مترجم:ایرج رزاقی، محمد مهدی حیدرپور
ناشر: آستان قدس رضوی
تیراژ: 2000
صفحه: 462
موضوع: پیامبر اسلام(ص)، تاریخ اسلام
امیر علی که پنجمین فرزند خانواده‌ی خود بود در ششم آوریل سال 1849 در چن‌سوره واقع در بنگال دیده به جهان گشود، اجداد او ایرانی بودند و جد اعلای او احمد افضل‌خان، در زمان حمله‌ی نادرشاه به هند، وی را همراهی نمود و پس از فتح هند به خواهش امپراطور مغول در خدمت آن دولت باقی ماند.
سید امیر علی در فرهنگ شرقی و غربی عمق و بصیرتی خاص و به زبان‌های فارسی، عربی و انگلیسی تسلط کامل داشت. وی ادیب و نویسنده‌ای چیره‌دست و سخنوری بلیغ و توانا بود و با توجه به اخلاص خود در عقاید دینی و ملی از این مواهب بزرگ الهی و راه دفاع از حقوق مسلمانان و بیداری افکار و اذهان آنان و تشویق ایشان به مطالبه‌ی حقوق اساسی و دعوت آنان به اتحاد و حرکت و جنبش و نیز اشاعه‌ی مکتب اسلام و معرفی آن به اروپاییان و انگلیسی‌زبانان صادقانه بهره برد.
9-نام کتاب: تربیت فرزندان از دیدگاه پیامبر(ص)
مؤلف: محمد نور سوید
مترجم: محمد صالح سعیدی
ناشر: مترجم
تیراژ:3000
صفحه: 604
موضوع: محمد(ص) پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت، 11 ق، درباره‌ی تربیت خانوادگی، والدین و کودک(اسلام)، احادیث
بدیهی است «تربیت» مفهوم وسیع و دامنه‌ی گسترده‌ای دارد، به گونه‌ای که از دیدگاه مکاتب مختلف و نقطه‌نظرهای صاحب‌نظران و فلاسفه و علمای اخلاق و ...، اهداف متعددی در باب آن تعقیب شده است. تا جایی که نهایتاً می‌توان گفت: چه از نظر سنتی در بین اقوام مختلف و چه از نظر علمی و تجربی در عصر جدید، مراد از آن پرورش استعدادهای درونی، ظاهر ساختن و به فعلیت درآوردن آن استعدادها در جهت باروی موجود مورد نظر با استفاده و بهره‌گیری از زمینه‌ها و امکانات مناسب می‌باشد.
بدون تردید، اهمیت فردی و اجتماعی تربیت، تا بدان حد است که می‌تواند وسیله‌ای برای اعتلای روح به بلندترین پایه‌ی جمال و کمال، و عاملی برای نیل به سعادت و سرفرازی فرد محسوب گردد. طبیعی است برای محقق شدن این اهداف مقدس، دوران کودکی و نوجوانی که دورانی نسبتاً طولانی نیز هم هست، بهترین فرصتی است که خداوند به انسان‌ها ارزانی فرموده تا این‌که والدین آگاه و مربیان دلسوز از آن استفاده کنند و کودکان پاک و معصوم را به شیوه‌ی اساسی تربیت کنند و اگر از این فرصت مناسب و باارزش به نحو احسن استفاده نکنند در دوران بعد از بلوغ، برای اصلاح و تربیت صحیح آنان دچار مشکل می‌شوند و خود والدین نیز در اثر این سهل‌انگاری و بی قانونی، از ثمره‌ی یک عمر زندگی و برخورداری از عاطفه‌ی پدری و فرزندی محروم می‌مانند.
لذا به خاطر جلوگیری از چنان سرنوشت شومی برای فرزندان، و به امید مصون ماندن والدین از چنین عاقبت نامطلوبی، پیامبر اکرم(ص) این پیام‌آور وحی الهی و منجی عالم بشریت، برنامه‌ی تربیتی صحیح و گام به گامی را در طی چند مرحله برای پیروان راستین خود ارایه فرموده است که خوشبختانه مؤلف محترم، این مراحل چندگانه را با دقت و تدبر کامل با استناد به آیات قرآنی و احادیث نبوی و بیان نمونه‌های صادق و موثقی از سلف صالح، در کتاب خود به شرح زیر توضیح و تفسیر نموده است:
1 مرحله‌ی قبل از تولد: (دوران جنینی که غالباً نه ماه و چند روز است).
2 مرحله‌ی دوم که از ابتدای تولد تا پایان شیرخوارگی است که عادتاً دو سال به طول می‌انجامد؛
3 مرحله‌ی سوم، بعد از دوران شیرخوارگی تا سن هفت سالگی؛
4 مرحله‌ی مراهقی که از سن دوازده سالگی آغاز و تا سن هجده سالگی و اوایل بلوغ ادامه می‌یابد.
در رابطه با شرح ویژگی‌ها و احکام هریک از این مراحل پنج‌گانه و در مورد فلسفه و میزان فواید آنها درخلال این کتاب باارزش و در نوع خود کم‌نظیر که در پانزده فصل نگاشته شده است مطلع خواهید شد.
10-نام کتاب: توتیای دیدگان (زندگانی خاتم پیامبران )
عنوان اصلی: کحل البصر فی سیره سید البشر(ص)
مؤلف: شیخ عباس قمی
مترجم: هوشنگ اجاقی(قسمت اول)، جواد قیومی(قسمت دوم) بازبینی و تحقیق و ویراستار: سید علی رضوی
ناشر: نشر آفاق
تیراژ: 5100 نسخه
صفحه: 477
موضوع: محمد(ص) پیامبر اسلام، 53 سال قبل از هجرت، 11ق، سرگذشت‌نامه
* نگارش تاریخ اگر با رعایت مسؤولیت و امانت‌داری همراه شود بسیار مشکل است، به ویژه وقتی فاصله‌ی زمانی بسیار باشد، آن‌هم ذکر حوادث زندگانی شخصیت‌هایی آسمانی چون حضرت سید المرسلین، فخر دودمان آدم، گرامی پیامبر خاتم(ص). به این‌ها باید افزود سکوت دردناک تاریخ و تحریف قلم را در دوره‌ی غصب همه‌ی حقیقت.
کتاب توتیای دیدگان، شامل دو اثر مرحوم حاج شیخ عباس قمی(ره) است: قسمت اول؛ ترجمه‌ی کتاب «کحل البصر فی سیره سید البشر» است. این کتاب یادگار یک سفر آن مرحوم و اقامت در جوار حضرت ثامن‌الحجج(ع) و استفاده از چند کتاب است که در اختیار داشته‌اند. و قسمت دوم؛ تلخیص آن مرحوم از کتاب «الشمایل النبویه و الخصال المصطفویه» تألیف محمد بن عیسای ترمذی (209-279 ق) است.
شاید بتوان شیوه‌ی کار دانشمندی فرزانه و پارسا چون نویسنده‌ی این اثر را ـ به سبب کثرت نقل و روایت حدیث ـ روش مبتنی بر نقل نامید؛ نه شیوه‌ای متکی بر نقد، افزون بر این نکته، تنوع و گوناگونی آثار پر برکت آن مرحوم از امکان نقد و ارزیابی همه‌ی روایت‌های تاریخی در این آثار کاسته است.
«توتیای دیدگان» حاصل چند تلاش است؛ تحقیق و تألیف مرحوم مؤلف رضوان‌الله تعالی علیه؛ بازگردانی مترجمان توانا، پانوشت‌هایی شامل مدرک‌یابی و بعضاً توضیحات دیگر انجام شده در متن عربی.
پایان پیام/
نظر شما