آیا استهلال در اول هر ماه واجب است؟

گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان : در آستانه حلول ماه مبارک رمضان، مجموعه احکام روزه، برگرفته از استفتائات آیت‌الله خامنه‌ای را در این سرویس بخوانید.
راههاى ثبوت اول ماه

سوال: آیا اول ماه مبارک رمضان و آخر آن با رؤیت هلال ثابت مى شود یا با تقویم، هرچند ماه شعبان سى روز نباشد؟
ج) اول یا آخر ماه رمضان با رؤیت شخص مکلّف یا با شهادت دو فرد عادل یا با شهرتى که مفید علم است یا با گذشت سى روز و یا به وسیله حکم حاکم ثابت مى شود.
علم به حلول ماه رمضان در میان روز

سوال: اگر پیش از ظهر اعلام کردند که امروز اول ماه رمضان است؛ تکلیف روزه آن روز چه مى شود؟

ج) اگر مبطلات روزه را مرتکب نشده، بنابر احتیاط واجب باید نیّت روزه کند و روزه بگیرد و بعداً نیز آن روز را قضا کند و اگر یکى از آنها را مرتکب شده، روزه او باطل است؛ ولى (به احترام ماه رمضان) باید تا اذان مغرب از کارى که روزه را باطل مى کند، خوددارى نموده و بعد از ماه رمضان آن روز را قضا کند.

اختلاف نظرمراجع تقلید درثبوت عید فطر

سوال: اگر بین مراجع تقلید در ثبوت عید فطر، اختلاف پیش آید، وظیفه مکلف چیست؟ آیا هر مقلّد باید به نظر مرجع تقلید خود مراجعه کند؟

ج) در ثبوت اول ماه تقلید راه ندارد، بلکه اگر شخص از گفته و اعلام نظر مرجع تقلید، اطمینان به رؤیت ماه پیدا کند، باید روزه خود را افطار کند و اگر شک داشت، باید آن روز را روزه بگیرد.

رؤیت هلال (اطمینان به تولد ماه نو)

سوال: اگر یقین و اطمینان به تولد هلال و قابل رؤیت بودنش پیدا شود، آیا تکیه و اعتماد بر آن حتى اگر در حال حاضر رؤیت نشود، امکان دارد؟

ج) اگر یقین به تولد هلال و قابل رؤیت بودن آن حاصل شود ـ یعنى به وجود ماه و امکان رؤیتش ـ علم به حلول ماه حاصل شده و آثار اول ماه بر آن مترتب مى شود، هر چند خود شخص فعلاً هلال را ندیده باشد.

 ملاک داخل شدن ماه جدید

سوال: ملاک داخل شدن در ماه جدید چیست؟ آیا خارج شدن قمر از تحت الشعاع یا خارج شدن آن از محاق است یا این که با شرط رؤیت هلال با چشم غیرمسلح میباشد و یا به شرط امکان رؤیتش؟
ج) معیار، خارج شدن ماه از تحت الشعاع و امکان رؤیتش ولو با چشم مسلح مى باشد.

عدم علم به امکان رؤیت هلال

سوال: اگر یقین به تولد ماه داشته باشیم ولى یقین نداشته باشیم که امکان رؤیتش هست، حکم چیست؟

ج ) کفایت نمى کند

سوال: آیا استهلال در اول هر ماه واجب کفایى است یا احتیاط واجب؟
ج) استهلال فى نفسه واجب شرعى نیست

سوال : همان طور که مى دانید، وضعیت هلال در آخر یا اول ماه به یکى از حالت هاى زیر است:
الف . غروب هلال قبل از غروب خورشید باشد.
ب . غروب هلال مقارن با غروب خورشید باشد.
ج . غروب هلال بعد از غروب خورشید باشد.

لطفاً بیان فرمایید کدام یک از حالات سه گانه فوق را مى توان براى تعیین اول ماه به حساب آورد؟
ج) در هر سه فرض، رؤیت هلال براى اثبات حلول ماه قمرى جدید از شبى که پس از رؤیت است کفایت مى کند.
 

سوال: در برخى از کشورها (مثل سوئد) امکان رؤیت هلال ماه شوال پس از غروب خورشید تا دو سه روز بعد از رؤیت ماه نو در ایران منتفى مى باشد چون در این مناطق ماه قبل از خورشید غروب مى کند حال اگر در این مناطق امکان رؤیت هلال قبل از غروب خورشید وجود داشته باشد آیا همین مقدار براى اثبات هلال ماه شوال کفایت مى کند یا نه؟

ج) اطمینان به امکان رؤیت هلال پیش از غروب براى اثبات حلول ماه قمرى جدید از شبى که پس از رؤیت است، کافى است.

اتحاد افق و ملاک آن
: آیا اتحاد افق در رؤیت هلال شرط است یا خیر؟
ج) بلى شرط است.

: شهرهم افق به چه معنى مى باشد و نقاط هم افق چه نقاطى هستند؟
ج) مراد از «هم افق » مکانى است که از لحاظ امکان یا عدم امکان رؤیت با شهر مورد نظر، همسان باشد.

ثبوت هلال ماه نو در شهرهاى هم افق

: اگر هلال ماه مبارک رمضان در شهرى دیده شود، آیا در شهرهاى دیگرى که افق آنها یکسان بوده یا دو ساعت فرق دارند، اول ماه ثابت مى شود یا نه؟

ج) اگر ملازمه ى بین بلدین در امکان رؤیت هلال مُحرز باشد، براى شهرهاى دیگر نیز کافى است؛ و صِرف اختلاف در وقت غروب میزان نیست.

اعتماد بر افق مناطق دیگر
: اگر روز بیست و نهم ماه در تهران و خراسان عید باشد، آیا براى افرادى هم که در شهرى مانند بوشهر مقیم هستند، جایز است افطار کنند؟ با توجه به این که افق تهران و خراسان با افق بوشهر یکى نیست.

ج) به طور کلّى اگر اختلاف بین افق دو شهر به مقدارى باشد که با فرض رؤیت هلال در یکى، هلال در دیگرى قابل رؤیت نباشد، رؤیت آن براى شهرهایی که احتمال رؤیت در آن به طور قطع و یقین منتفى باشد، کفایت نمی کند.

منبع: پایگاه اطلاع ‌رسانی khamenei.ir
پایان پیام/