از دستاوردهای سفرهای استانی تا شناسایی قاریان و حافظان بومی

گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان: پیگیری مطالبات حوزه های قرآنی یکی از دغدغه های پیش رو برای دست یابی به جامعه ای قرآن محور است. گفت و گویی حضوری با مسئولان عرصه قرآن این فرصت را ایجاد می کند تا مخاطبان به صورت شفاف از روند اجرای فعالیت های قرآنی، کاستی ها و یا نقاط قوت آن مطلع شوند.آنچه در ادامه از نظرتان می گذرد، گفت و گوی حضوری با محمدتقی میرزاجانی، رییس حوزه ارتباطات شورای عالی قرآن است که در شماره قبل به برخی از مباحث حوزه فعالیت این شورا پرداخته شد.
 

از دستاوردهای سفرهای استانی تا شناسایی قاریان و حافظان بومی

شورای عالی قرآن طی چند سال اخیر سفرهای استانی با هدف تربیت و شناسایی قاریان بومی انجام داده است لطفا از دستاوردهای این سفر بفرمایید.

یکی از دستاوردهای سفرهای استانی شورای عالی قرآن شناسایی قاریان توانمند بومی هر استان است. اغلب مردم استان‌های کشورمان دوست دارند تا قاریان و موذنان بومی خود آن استان در تلویزیون به اجرای برنامه بپردازد لذا هیئتی متشکل از اساتید و مسئولان شورای عالی قرآن برای شناسایی این افراد به استان‌های سراسر کشور سفر می‌کنند، تاکنون به اغلب استان‌ها سفر کرده ایم اما تنها شش استان شامل چهارمحال و بختیاری، ایلام، اصفهان، خراسان رضوی، قم و البرز باقی مانده‌اند که در شش‌ماهه دوم سال این سفرها پی‌گیری می‌شود البته برخی از استان‌ها که دارای سبقه خوبی در تولیدات آثار قرآنی هستند ممکن است مورد ارزیابی قرار نگیرد. ما برای استان‌های سنی‌نشین نیز با توجه به فاصله اوقات شرعی دو اذان و قرائت پخش می‌کنیم و لذا از میان قاریان و موذن اهل سنت نیز تلاوت‌هایی ضبط شده است.

برگزاری طرح ارزیابی قاریان، مدرسان با هدف دستیابی به ایده آل های قرآنی

یکی از مهم ترین اقدامات شورای عالی قرآن طی سال های اخیر اجرا کردن طرح ارزیابی قاریان و حافظان قرآن کریم است، این طرح با چه هدفی راه اندازی شد و تاکنون چقدر از برنامه هایش طی شده است؟
یکی از دغدغه‌های جامعه قرآنی در مورد ساماندهی و رتبه‌بندی قاریان و مدرسان بر اساس مهارت‌های علمی، عملی و نظری بود البته این اقدام از مطالبات مقام معظم رهبری بود که سال‌ها پیش مطرح شد که در همان زمان طرح‌های متعددی تهیه گشت که به مرحله اجرا نرسید.بالاخره شورای توسعه فرهنگ قرآنی در یک جلسه مجموع مباحث مطرح‌شده را تجمیع و در سال 1389 در قالب طرحی به تصویب رساند و شورای عالی قرآن مجری این طرح شد که در این راستا زمینه‌سازی رشد و ارتقای قاریان، مدرسان و تشویق آنها به سمت و سوی ایده‌‌آل‌های قرآنی مطرح می‌شود.برای برگزاری طرح ارزیابی قاریان و مدرسان قرآن کریم آزمون‌هایی طراحی شد تا وضعیت مهارتی قاریان قرآن و مدرسان محک زده شود و از سال 1390 تاکنون به طور پیوسته سه دوره از این طرح اجرا شده و هم‌اکنون نیز در تاریخ 16 خرداد امسال آزمون نظری طرح ارزیابی قاریان و مدرسان برگزار شد.گفتنی است، در شهریور سال جاری از شرکت‌کنندگان آزمون‌های عملی و مهارتی به عمل می‌آید و طبق پیش‌بینی انجام‌شده طی آبان امسال گواهینامه درجات مختلف پذیرفته‌شدگان اعطا می‌شود.

قاریان و مدرسان فراتر از شرایط مسابقات به جایگاه حقیقی خود دست می یابند

به نظر شما طرح ارزیابی قاریان و مدرسان با برگزاری مسابقات قرآنی در کشورمان موازی کاری ندارد؟
مسابقات قرآن با تمام فوایدی که دارد دارای نقاط ضعف نیز هست، به دلیل آنکه خروجی مسابقات قرآن ملاک ارزیابی قاریان قرار می‌گیرد اغلب افراد که دارای توانمندی‌ها و استعدادهای بالایی نیز هستند شاید به جایگاه حقیقی خود دست نمی‌یابند اما طرح ارزیابی قاریان و مدرسان با آزمون‌های مختلفی که از شرکت‌کنندگان می‌گیرند آنان را در سطح وسیع محک می‌زند؛ به هر حال اضطراب مسابقات قرآن گاهی نمی‌گذارد تا افراد بتوانند توانمندی‌های خود را به طور شایسته ارایه کنند در این طرح وجود ندارد و شرکت‌کنندگان فرصت طولانی دارند تا با آسودگی خاطر تلاوت و یا نحوه تدریس خود را ارایه کنند.متاسفانه مسابقات قرآن این شرایط را مهیا نمی‌کند و شرکت‌کنندگان در هر شرایطی که باشند در همان لحظه باید تلاوت کنند که خوشبختانه طرح ارزیابی قاریان و مدرسان این نواقص را مرتفع کرده است.
همچنین رقابت‌های قرآنی صرفا شرکت‌کنندگان را از نظر بعد فنی قرائت محک می‌زند اما طرح ارزیابی قاریان و مدرسان شرکت‌کنندگان را از نظر نظری در شاخه‌های مختلف همچون علوم قرآنی، ترجمه، تفسیر، صرف و نحو می‌سنجد.
شاید به نظر برخی مفاد آزمونی طرح ارزیابی قاریان و مدرسان سخت باشد اما این سطح افقی است که باید قاریان و مدرسان خود را به آن سمت و سو سوق دهند، ما در بدو برگزاری این طرح توقع نداشتیم تا شاهد حضور خیل کثیری از جامعه قاریان و مدرسان باشیم، به هر حال بحث ما کمی‌محور نیست و ما خواهان تربیت قاریان و مدرسان با بهترین شاخصه‌های فنی هستیم و امیدواریم طی پنج سال آینده این طرح به جایگاه اصلی خود دست یابد و فرهنگ‌سازی در بین قاریان و مدرسان کشور ایجاد کند.طرح ارزیابی قاریان و مدرسان تعطیل‌بردار نیست و هرساله از متقاضیان ثبت‌نام به عمل می‌آورد و حتی برخی از افراد که در رشته‌ تدریس، خود را محک زده‌اند می‌توانند در دوره بعد در رشته قرائت شرکت کنند و یکی از درجات چهارگانه را به خود اختصاص دهند.
این روند یک پویایی خاصی در طرح ارزیابی قاریان و مدرسان ایجاد کرده که بسیار امیدوارکننده است البته پیش از تصویب این طرح سازمان دارالقرآن‌الکریم مجری طرح ارزیابی حافظان قرآن کریم در کشور بود که معادل آن گواهینامه‌ای به برگزیدگان خود اعطا می‌کردند. طرح ارزیابی قاریان و مدرسان نیز تسهیلاتی برای شرکت‌کنندگان خود از جمله ارتقای وضعیت شغلی برای کارمندان دولت، اعطای مدارک معادل با دکتری، کارشناسی ارشد، کارشناسی و فوق دیپلم در نظر گرفته است، به هر حال این گواهینامه معتبرترین مدرک در حوزه ارزیابی قاریان و مدرسان کشور اتلاق می شود که اعزام قاریان و مدرسان ممتاز این طرح برای برنامه‌های تبلیغی به کشورهای خارجی و ضبط تلاوت و پخش در صدا و سیمای ایران از دیگر تسهیلات در نظر گرفته شده است.

تشریح شرایط اعزام قاریان، حافظان و گروه های تواشیح برای اعزام به خارج از کشور

آیا شورای عالی قرآن در زمینه های دیگر همچون چاپ و نشر و اعزام قاریان و مبلغان به کشورهای اسلامی نیز فعالیت دارد؟
 

عمده فعالیت شورای عالی قرآن صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران که زیر نظر دفتر مقام معظم رهبری پیگیری می شود در سه بخش عمده تقسیم می شود. یکی از این وظایف تبیین و مطالبه مسایل مربوط به مرکز طبع و نشر قرآن کریم است. مرکز طبع و نشر قرآن کریم از سال 1374 فعالیت خود را آغاز کرده و تاکنون توفیقات بسیاری در زمینه چاپ قرآن های مختلف با اشکال و ویژگی های متفاوت داشته است.

از دیگر فعالیت های شورای عالی قرآن می توان به کمیته اعزام و دعوت از قاریان و حافظان به کشورهای خارج اشاره کرد. مهمترین وظیفه کمیته اعزام قاریان و حافظان به بررسی و سیاستگذاری اعزام مبلغین به کشورهای خارجی و اجرای برنامه های مختلف از سوی قاریان، حافظان و گروه های تواشیح متمرکز می شود. همچنین دعوت از میهمانان خارجی برای اجرای در محافل قرآنی کشورمان که اوج آن در ماه مبارک رمضان انجام می پذیرد از دیگر وظایف کمیته اعزام و دعوت از قاریان و حافظان است.

یکی از مهمترین ملاک های اعزام قاریان و حافظان برای اجرای برنامه های قرآنی به ویژه در خصوص اعزام گروه های تواشیح و همخوانی سطح فنی آنها است که ما مداوم آنها را مورد بررسی قرار می دهیم، امسال نیز گروه های تواشیح و مدیحه سرایی که در مسابقات رتبه های ممتاز کسب کردند برای بررسی آرشیو برنامه هایشان وارزیابی سطح فنی این گروه ها واعزام به کشورهای خارجی دعوت می شوند که طبق بررسی های انجام شده تاکنون 34 گروه تواشیح همخوانی و مدیحه سرایی در کشور معرفی شده اند که در سه رده تقسیم بندی شده و گروه هایی که از نظر فنی دارای توانمندی های بالاتری باشند با توجه به نیازهای کشورهای مقصد معرفی می شوند.
 

کمبود بودجه مهم ترین عامل کاهش سهمیه اعزام های تبلیغی است

مهمترین علت کاهش سهمیه قرایان و حافظان بری اعزام به کشورهای خارجی و به خصوص حج تمتع طی سال های اخیر چیست؟
همان طور که می دانید وجود برخی از امتیازات در گروه های تواشیح همچون حضور چند قاری، حافظ در گروه و یا سطح علمی اعضای گروه ها در اعزام به کشورهای خارجی انتخاب برای ما مشکل کرده است.از طرف دیگر یکی از مهمترین نکات در اعزام قاریان، حافظان و مبلغان به کشورهای خارجی و بخصوص در ایام حج تمتع مسئله بودجه است که امیدواریم با توجه به اهمیت این موضوع و تأثیراتی که این سفرهای تبلیغی در سایر کشورها دارد و با مساعدت مسئولان بخصوص رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی این موضوع نیز مرتفع شود، متاسفانه به همین دلیل سهمیه اعزام برخی از سال ها کاهش یافته در موضوع حج تمتع نیز ما طی سالیان اخیر شاهد کاهش سهمیه اعزام قاریان و حافظان به سفر معنوی حج تمتع بودیم. گفتنی است در سال 1391 سی و دو نفر، در سال 1392 بیست و پنج نفر به حج تمتع اعزام شدند و امیدواریم امسال این سهمیه با مساعدت مدیران بعثه مقام معظم رهبری کاهش نیابد.
ادامه دارد...