به گزارش خبرگزاری شبستان، آموزش و پرورش بعنوان نخستین نهاد تعلیم و تربیت در هر کشور مسئولیت سنگینی در قبال تربیت نسلی آگاه بر عهده دارد تا جایی که در بسیاری از نواقص رفتاری افراد در اجتماع، چوب اتهام به سوی این نهاد دراز است و آموزش و پرورش به عنوان متهم ردیف اول در دادگاه خوانده می شود. در این میان هیچ صحبتی از آموزش اصول اخلاقی در رسانه و یا در برخی موارد حتی خانواده هم به میان نمی آید؛ در حالیکه نقش خانواده، گروه همسالان، رسانه و به طور خاص صدا و سیما به عنوان تأثیر گذارترین ابزار در آموزش ارزش ها و هنجار ها غیر قابل انکار است و از هر آموزش کتابی در هر مقطع تحصیلی تأثیر گذار تر است.
جای خالی احکام الهی در کتب درسی
دختران و پسران امروز خانواده قرار است فردا عضو جامعه مردان و زنان فرهیخته و شاید نمونه یک کشور باشند، اما افراد فردای جامعه چگونه باید آموزش نظم و ترتیب، نماز، وفاداری، اعتماد به نفس، صبر و تحمل، صداقت، امانتداری، عاطفه، وفای به عهد، مدارا، قانون محوری، رعایت حقوق دیگران، خوش رویی، کمک به نیازمندان، تعهد در قبال دیگران، امیدواری، احسان و نیکوکاری، وقت شناسی، و هزار ویک واژه نگفته شده و از یاد رفته در کتب مقاطع تحصیلی مختلف را بیاموزند.
نمونه ای از تحقق نیافتن این توقعات را حجت الاسلام محمدی در همایش «وقف چشمه همیشه جاری» از آموزش پرورش عنوان می کند و با ابراز تأسف از عدم آشنایی جوانان و نوجوانان با سنت حسنه وقف تصریح می کند: این امر از نقایص نظام آموزشی کشور است، چرا که در متون درسی هیچ اثری از این حکم الهی نیست. بنابراین عدم آشنایی جوانان با وقف، امری طبیعی به شمار می رود.
اما اینجا نباید از ذکر این نکته غافل شد که چگونه می توان صداقت و تعهد در قبال همسر را به کودکی آموخت که والدین او رفتاری برگرفته از این صفت اخلاقی را برای او به نمایش نگذاشتند و پاسخگوی نیازهای متقابل یکدیگر درزندگی مشترک نبودند و برای فرار از تعهدات دروغ را وسیله قراردادند.
6360 دقیقه بر باد رفته
طرح تعطیلی پنجشنبه ها با هدف ارتقای روحیه عاطفی معلمان و استحکام خانواده پس از چکش کاری های بسیار در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب و از نیمه دوم فروردین سال جاری به طور آزمایشی در 90 درصد مدارس شهر تهران اجرا شد و با آغاز سال تحصیلی 90 از مهر ماه در تمام مدارس به شکل اجباری اجرا می شود.
این در حالی است که بر اساس آمار موجود برخی از مدارس این طرح را اجرا می کنند، اما افزایش ساعت درسی در سایر روزهای هفته در برنامه درسی اعمال نمی شود، پس تکلیف این همه توقعات و آموزش هنجارهای اجتماعی چه می شود؟
زنگ انضباط اجتماعی هم دردی دوا نکرد
فرهنگ ترافیک و انظباط اجتماعی نیز موضوعی بحث انگیز و بسیار جالب توجه است که در این میان بازهم دیوار آموزش و پرورش ازهمه کوتاهتر است و علی اصغر یزدانی، معاون پرورشی و تربیت بدنی وزارت آموزش وپرورش در مراسم نواخته شدن "زنگ انضباط اجتماعی" که در دبیرستان علامه حلی برگزار شد، در این زمینه می گوید: برای تکمیل و جامع تر شدن اطلاعالات فرهنگی و آموزشی راهنمایی و رانندگی دانش آموزان مکاتباتی صورت گرفته است و براساس حجم و امکانات کتاب، این مطالب به محتوای کتب درسی واردمی شود.
وی ادامه می دهد: درحال حاضر به تناسب شرایط و موقعیت، مطالبی در کتاب های درسی عنوان شده است و برای تکمیل و جامع تر شدن این اطلاعات، در آینده نیز مطالبی با محتوای راهنمایی و رانندگی به کتب درسی اضافه می شود.
وی با اشاره به راه اندازی سایت «همیاران پلیس» در آموزش وپرورش تصریح می کند: اقدامات دیگری نیز با همکاری آموزش پرورش و پلیس راهنمایی رانندگی در دست اقدام است.
یزدانی با بیان این که باید فضای مناسبی را در ظهور و بروز درست رفتارهای مناسب مهیا کنیم، تصریح می کند: مدرسه بهترین مکان برای بسترسازی این امر مهم است، جایی که نقش فردی و اجتماعی آحاد مردم جامعه از آنجا شکل می گیرد.
وی می افزاید: امروز آموزش وپرورش و پلیس تعامل بسیار خوبی با یکدیگر دارند و نقش خطیر و تخصصی پلیس با ایجاد امنیت، برقراری انضباط اجتماعی، جلوگیری از ناهنجاری های اجتماعی، مبارزه با بزهکاری و فراهم کردن شرایط مناسب اجتماعی برهمگان روشن است.
معاون پرورشی وتربیت بدنی وزارت آموزش وپرورش ادامه می دهد: هر اندازه بتوانیم آگاهی و دانش دانش آموزان را درخصوص نقش و وظایف فردی و اجتماعیشان بالا ببریم، قطعا این دانش آموزان می توانند به نقش اصلی خود جامه عمل بپوشانند، لذا شاهد هستیم که با ایجاد فضای بسیار مناسب در بحث راهنمایی رانندگی این امر به خوبی محقق شده است که کاهش تلفات در سوانح نمودی روشن از این ارتباط منسجم است.
یزدانی می گوید: آموزش و پرورش زیربنایی ترین بستر برای برقراری اقدامات فرهنگی و اجتماعی است.
انضباط اجتماعی در خانواده بزرگ آموزش و پرورش متولد نشد
در هین زمینه سرتیپ دوم پاسدار اسکندر مومنی، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی گفت: استفاده از یافته های علمی دانش آموزان در ایجاد ایمنی شبکه معابر و کاهش حوادث موثر است.
سرتیپ دوم پاسدار مومنی در مراسم نواختن «زنگ انضباط اجتماعی» در دبیرستان پسرانه حلی تهران، با بیان اینکه استفاده از یافته های علمی دانش آموزان در ایجاد ایمنی شبکه معابر و کاهش حوادث موثر است، می گوید: در برخی از مولفه ها مانند خواب آلودگی و استفاده از تلفن همراه، استفاده از یافته های علمی دانش آموزان برای جلوگیری از آنها می تواند نقش موثری در کاهش حوادث داشته باشد.
این مقام انتظامی می افزاید: در عرصه فرهنگی، دانش آموزان کمک موثری به انضباط اجتماعی در زمینه راهنمایی و رانندگی داشته اند و به عنوان پلیس یار جوان در جهت اقدامات فرهنگی و بازدارندگی، فعالیت های ارزشمندی را از خود نشان دادند.
رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی ، بزرگترین عامل تأثیرگذار در انضباط اجتماعی را فعالیت فرهنگی دانسته و می گوید: انضباط اجتماعی همان رعایت حقوق دیگران است.
این مقام انتظامی، عامل فرهنگی، انضباط اجتماعی و رعایت حقوق دیگران را کمک به افزایش انضباط اجتماعی برمی شمرد و ادمه می دهد: برای موفقیت در هر مرحله ای راهی جز کمک گرفتن از خانواده بزرگ آموزش و پرورش نداریم.
همه علیه آموزش و پرورش
اما در همین ارتباط باید گفت که پس وظیفه نهاد های مسئول در قبال آموزش افراد جامعه در کجا دیده شده و یا اصلا نهادی مسئولیت مستقیم افزایش سوانح مرگ و میر در تصادفات را بر عهده می گیرد. به فرض اینکه درسی هم با عنوان قوانین راهنمایی و رانندگی در کتاب های مقاطع تحصیلی بویژه دبستان گنجانده شود که این موضوع در کتاب سوم دبستان آورده شده، آیا سد محکمی در برابر افزایش سرعت غیر مجاز به عنوان اصلی ترین عامل تصادفات ایجاد می کند؟
آیا شرکت های سازنده خودرو نباید مسئولیتی در قبال آموزش افراد در سنین بعد از خروج از آموزش و پرورش بر عهده بگیرند؟ آیا فقط می بایست در جهت فروش اقساطی، فوق العاده، بدون پیش پرداخت و انواع و اقسام راه های فروش برای کسب سود بیشتر باشند؟ ابتدایی ترین وسایل برقی دارای دفترچه راهنما و یا نکات لازم در نگهداری و ایمنی در استفاده از وسیله مورد نظر هستند که در برخی موارد حتی ضمانت تعمیر رایگان تا چند سال بر عهده شرکت سازنده است، اما آیا هیچ شرکت سازنده خودرو کلاس آموزش فرهنگ ترافیک و یا الفبای این موضوع را در حد مبتدی برای خریداران برگزار می کند؟ مطئنأ جواب منفی است.
اعتیاد، مقصر اصلی آموزش و پرورش یا ...؟
مواد مخدر بعنوان اصلی ترین انحراف بیشترین آمار ناهنجاری های رفتاری را به خود اختصاص می دهد که این موضوع نیز در پرونده طوماری این نهاد به چشم می خورد و با تغییر نوع این مواد و تبدیل شدن آن به مواد صنعتی و آخرین اشکال جدید آن بازهم توقع مسئولین را از نهاد آموزش و پرورش بالاتر می برد، اما به فرض اینکه دانش آموزان در سطوح مختلف تحصیلی آشنا شدند و خطرات آن را فهمیدند؛ اما آیا تمام افرادی که به دام این بلای شیطانی گرفتار شدند به سبب کوتاهی این نهاد در معرفی عوارض مواد مخدر، به این بلای خانمان سوز دچار شدند و یا نبود اشتغال، فقر و تنگدستی، فرار از گرداب مشکلات، مراوده با گروه همسالان آلوده، عدم درک متقابل زوجین از یکدیگر، بی جواب ماندن برخی از نیازها از سوی والدین و زوجین در خانواده، نبود برنامه فرهنگی مناسب در پر کردن اوقات فراغت، خودکم بینی و ضعف اعتماد به نفس، نداشتن صبر و تحمل در رویارویی برای حل مشکلات، ضعف در ایمان و توکل بر خدا، نداشتن شجاعت و جسارت در گفتن نه در برابر خواسته های دیگران، آلوده بودن برخی از زندانیان، نداشتن برنامه و سیاست منسجم در پیشگیری و برخورد با عوامل اصلی ترویج این موضوع در جامعه از طریق نهادهای قانون گذار، موثر نیستند.
تیری در تاریکی
پیرامون همین موضوع مجید قدمی رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش از ارسال کیف های حاوی آخرین نوع از انواع مواد مخدر صنعتی به مدارس ویژه آشنایی مدیران و دانش آموزان خبر داده و می گوید: تا کنون تحقیق و پژوهش های بسیاری در خصوص پیشگیری از آسیب های مربوط به اعتیاد در میان دانش آموزان انجام شده است و ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز در همین زمینه تحقیقاتی را به پژوهشگاه سفارش داده که مجموعه این مطالعات در اختیار جامعه فرهنگیان و اولیای دانش آموزان قرار می گیرد.
قدمی در زمینه کیف حاوی مخدرهای صنعتی و خطرناک می افزاید: این کیف ها به مدیران مدارس ارایه می شود تا با ظاهر و خطرات این مواد آشنا شده و اطلاعات حاصل را در اختیار دانش آموزان و و الدین آن ها قرار داده و آموزش های لازم را تبیین کنند.
وی تصریح می کند: اطلاعات آماری مربوط به این موضوع نیز در اختیار مجموعه های مختلف قرار می گیرد و بروشورهای لازم نیز در مدارس توزیع شده است.
رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش ادامه می دهد: در حال حاضر اعتبارات پژوهشی به بیش از 20 میلیارد تومان رسیده که دو سوم آن میان ادارات کل آموزش و پرورش در استان های کشور توزیع می شود که البته بخش قابل توجهی از آن توزیع شده است.
قدمی خاطر نشان می کند: پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش تا کنون اقدامات مناسبی در خصوص پیشگیری از موازی کاری در آموزش و پرورش، انتخاب مجریان و ناظرین توانمند، کاربردی شدن مطالعات دانش آموزان و معلمان، همچنین اصل قرار دادن پژوهش در تصمیم گیری ها انجام داده است.
وی می گوید: طبیعتاً هر طرحی قبل از اجرا نیاز به تحقیقات کیفی و کمی دارد که اکنون اقدامات خوبی در پژوهشگاه برای اجرای طرح های جدید آموزش و پرورش در حال اجرا هستند.
قدمی با بیان اینکه همه بخش ها از پیش دبستانی گرفته تا پیش دانشگاهی و خانواده ها در پژوهش های پژوهشگاه مورد توجه قرار می گیرند و برای هر کدام به صورت جداگانه تحقیقات صورت می پذیرد، خاطرنشان می کند: هر کدام از حوزه ها و معاونت های آموزش و پرورش که به این پژوهش ها نیاز پیدا کنند می توانند در خصوص زمینه مورد درخواست تحقیق را مطالعه کنند.
رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش بر لزوم کاهش حجم مطالب درسی، به منظور روی آوردن دانش آموزان به تحقیق و پژوهش تأکید می کند و ادامه می دهد: اگر به پژوهش بها داده شود، تربیت عقلانی، دینی، اجتماعی و فرهنگی و علمی دانش آموزان هرگز به اشتباه نخواهد رفت.
وی اضافه می کند: حجم مطالب درسی را نباید آنقدر زیاد کرد که دانش آموز فرصتی برای تبادل نظر و بحث روی مطالب آموزشی پیدا نکند.
باز هم شعار
رئیس پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با اشاره به گروه های برنامه ریزی درسی در سازمان پژوهش، اظهار می کند: کمیته های مربوطه در تمام این گروه ها وجود دارند و از آنجا که کتاب فقط جزئی از برنامه درسی دانش آموزان محسوب می شود، در مطالب آموزشی کتاب های درسی توصیه های لازم به دانش آموزان ارایه می شود تا به اهداف پژوهش محور کردن آن ها جامه عمل پوشانده شود.
حالا باید دید این جزوه های درسی در غالب کتاب های درسی در مقاطع مختلف که این قدر سفارش انواع و اقسام صفات برجسته رفتاری و محاسن اخلاقی رو باید در خود جای بدهند آیا گنجایش این همه نصحیت و تدبیر را دارند و یا فقط برای خالی نبودن عریضه و پر کردن صفحات کتاب های درسی و شانه خالی کردن نهادها و مسئولین امر در انجام وظایف و تکالیف محوله بهانه خوبی است.
پایان پیام/
نظر شما