حجت الاسلام محمودرضا قاسمی عضو هیئت علمی موسسه بهداشت معنوی و کارشناس فرقه شناسی در گفت و گو با خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان ضمن تسلیت شهادت امام جعفر صادق (ع) به بیان شرایط تاریخی دوران آن امام از لحاظ بروز فرقه های انحرافی پرداخت و گفت: دوران امام صادق (ع) دوران ظهور گرایش‌های مذهبی گوناگون و نحله‌های انحرافی که پس از ضعف و تزلزل امویان و روی کار آمدن عباسیان رشد و گسترش نحله های انحرافی افزایش یافت.
وی در توضیح فعالیت های این فرقه ها به فرقه زنادقه اشاره کرد و گفت: در میان این نحله ها زنادقه فعالیت بسیاری علیه دین داشتند. واژه زنادقه جمع زندیق است، این کلمه ریشه فارسی دارد و در واقع زنادقه گروهی ازمجوسیان بودند که به هیچ دینی پای بند نبودند و به گونه ای خدا و رسول خدا را رد کردند و به جنگ با آن ها پرداختند. زنادقه جهان را از دو اصل ازلی نور و ظلمت میپنداشتند و به همین سبب آنها را به عنوان دوگانه پرست میشناختند. آنها به این قائل بودند که باید برای رسیدن به نور از تاریکی گذشت و این بدین معناست که برای رسیدن به رشد و کمال از مسیر گناه گذشت که چنین عقایدی امروز نیز تحت قالب های متفاوتی در جریان است به طوری که بعضی گروه های عرفان های نوظهور تفکراتی را تحت موضوعاتی همچون شعور کیهانی با تفکرات زنادقه اشاعه می کنند.
وی افزود: امام صادق (ع) و شاگردان ایشان در این مناظرات همواره حافظ ارکان شریعت و اعتقادات اسلامی بودند. رفتار امام با این طبقه از جامعه، برخوردی حکیمانه و همراه با حلم و صبر بود. امام به ادعاها و ادله آنها با متانت و صبوری گوش میداد و معمولا از ادله غضب آلود استفاده نمی کردند و آنچه را که مبنای اعتقادات خود آنها بود و مورد قبولشان واقع میشد، برای رد مدعای آنها و اثبات اعتقادات اسلامی استفاده میکرد.
حجت اسلام قاسمی اشاره کرد: امام صادق(ع) مناظراتی طولانی و گفت وگوهای بسیاری با ابن ابی العوجاء، ابوشاکر دیصانی، زندیق مصری و برخی دیگر از سران زنادقه داشت و به عقاید انحرافی آن ها پاسخ می داد. امام همواره با اخلاق معنوی، کریمانه و روحیه بردباری خود، مخاطب را به تسلیم وادار میکرد به گونه ای که طرفین مناظره ایشان همواره زبان به ستایش امام میگشودند.
وی با معرفی یکی از رهبران زنادقه با نام عبدالکریم بن ابی العوجاء گفت: ابن ابی العوجاء با چند نفر از دهریون در مکه به محاربه علیه قرآن برخاسته بود او در مناظره ها هنگامی که با عظمت امام صادق(ع) در بین مردم مواجه می شد، از روی کینه وحسد به دنبال آن بود امام را در نزد مردم شرمنده کند اما همیشه با صبر و متانت امام با پاسخ های کوبنده امام صادق(ع) مواجه و سرافکنده می شد
وی در ادامه با بیان اینکه امام صادق (ع) همیشه علیرغم حمایت های حکومت از طرفین مناظره با ایشان، پیروز مناظرات و مباحثات بودند بیان کرد: ابوشاکر دیصانی یکی دیگر از رهبران زنادقه بود که افکار انحرافی اش بسیاری از مسلمانان را دچار شبهه و شک و تردید کرد و قائل به خدای نور و خدای ظلمت بود که امروزه نیز این اعتقادات در تائوییست وجود دارد. ابوشاکر مناظرات بسیاری با یاران امام صادق(ع) همچون هشام بن الحکم داشت. وی در آخرین مناظره خود پس از بارها بحث با شاگردان امام، نزد امام صادق (ع) رفت و در مورد وجود معبود پرسش کرد که امام با استفاده از یک تخم پرنده او را با صبر و متانت خود قانع نمود به طوری که در روایات آمده ابوشاکر دیصانی تحت تاثیر برخوردهای تئوریک امام در همان حال شهادتین را گفت و مسلمان شد و بیان کرد که از گذشته خودبازگشت می کنم.
حجت الاسلام قاسمی در ادامه به مناظره امام صادق(ع) با زندیق مصری پرداخت و گفت: زندیقی از مصر به قصد دیدار با امام صادق(ع) رهسپار مکه شد و در حالی که امام صادق(ع) در حال طواف بود نزد آن حضرت رفت که حضرت اسم و کنیه زندیق مصری را می پرسد و زندیق می گوید: نام من عبدالملک و کنیه ام ابوعبدالله است. امام می فرمایند: این کدام ملک و پادشاه است که تو بنده او هستی؟ آیا از پادشاهان زمین است یا از پادشاهان آسمان؟ پسرت بنده خدای آسمان است یا بنده خدای زمین؟ مرد مصری سکوت می کند. مناظره ساعت ها در موضعات مختلف ادامه می یابد و استدلال های امام سبب می شود زندیق مصری تحت تاثیر قرار بگیرد و مسلمان شود.
وی افزود: امام صادق (ع) برای مبارزه با این فرقه ها دو روش را در پیش گرفتند؛ یکی آن که با آگاهی دادن به مردم به نوعی به پیشگیری و واکسینه کردن جامعه م یپرداختند در مقابل هجمه های بسیار فرقه های انحرافی و دیگر آنکه با انجام مناظرات مستدل همراه با متانت و صبر سعی بر جدا کردن حق از ناحق داشتند و این دو روش بایستی در دوران کنونی نیز اجرایی بشود که طرح مباحث کرسسی های آزاد اندیشی از سوی مقام معظم رهبری ادامه رو همین مسیری است که از زمان امام صادق (ع) آغاز شده است.
ا
ین پژوهشگر حوزه و دانشگاه بیان کرد: امام صادق (ع) در آن زمان که عصر فرقه های خاص و انحرافی بود به شیوه ای خاص به تبیین حقانیت اسلام می پرداختند و در کنار آن حقانیت احکام شیعه را با استفاده از کتاب خدا در مقایسه با احکام اهل سنت که آن زمان رایج بود به بحث می گذاشتند و این گونه توانستند شیعه اثنی عشری را بنیان گذار شوند.
وی در پایان افزود: متاسفانه اکثر فرقه های انحرافی که در زمان امام جعفر صادق (ع) بروز داشته اند امروز نیز راه به جامعه ما باز کرده اند چنان چه هر روز اسم جدیدی با رنگ و لعاب های مختلف در جامعه هویدا می شود که بایستی علمای دین همانند مشی و مرام امام جعفر صادق (ع) و همانگونه که آن امام در آن زمان و دوران خفقان به جهاد شجاعانه علیه فرقه های انحرافی پرداختند، به پا خیزند و نه با شمشیر بلکه با بیان بلیغ و تبیین عقلی و فکری به مقابله با رشد قارچ گونه این نحله ها بپردازند. مشی و مرام امام صادق بایستی اسوه روحانیون برای این جهاد شجاعانه قرار گیرد.
پایان پیام/
نظر شما