جامعه ما باید گام اساسی در جهت مودب تر شدن بردارد

به گزارش خبرنگار فرهنگی شبستان، حجت الاسلام سیدحسن خمینی، رییس موسسه امام خمینی در همایش ملی اعتدال که صبح امروز چهارشنبه 28 آبان در سازمان اسناد و کتابخانه ملی برگزار شد با اشاره به مفهوم اعتدال گفت: طبیعی است در چنین همایش به اقتضای اینکه پیرامون اعتدال از زوایای مختلف صحبت کنم، وجود دارد و هم می شود مفهوم اعتدال را بازیابی کرد که مهمترین بعد آن رابطه اش با عدالت است و نسبت او با حوزه اندیشه و عمل است عدالت به مثابه انصاف و رابطه عدالت و اعتدال به عنوان دو خواسته عمومی جامعه در اینجا می شود آن را مطرح کرد. نکته دیگری که می شود در مورد آن سخن گفت آثار اجتماعی اعتدال است من برای اینکه بحث کاربردی تر باشد بحث اول را وا می گذارم و در کار آخر در مورد آن صحبت می کنم.

حجت الاسلام سیدحسن خمینی با اشاره به روز شهادت امام سجاد مطالبی را از این بزرگوار در باب اعتدال بر اساس گفتمان بزرگان و ائمه و پیامبر (ص) مطرح کردند. در روز شهادت امام سجاد مروری می کنیم بر گفته های بزرگان ائمه و پیامبر (ص) برای اعتدال که واژه های معادلی را در صحبت آنها پیدا می کنیم و اینکه چه آثاری را می توان یافت این مسئله به عنوان یک کلمات کلیدی در آغاز وجود دارد. امیرالمومنین در نهج البلاغه وقتی اهل بیت پیامبر را معرفی می کند آنها را به عنوان یک جایگاه در مقابل افراط و تفریط معرفی می کند هیچکس خودش را ظالم نمی داند و هیچکسی ظلمی را تحسین نمی کند در حوزه اجتماعی اعتدال همین طور است. روایت حضرت علی (ع) در نهج البلاغه در باب اهل بیت از آنها در هر جامعه ای افراطی و تفریطی تر وجود دارد.

وی خاطرنشان کرد: یکی از آثار اجتماعی اعتدال عدم هلاکت است جامعه معتدل از بین نمی رود دستخوش ضرر مهلک نمی شود. اثر دیگری که برای دیگران اعتدال برشمرده اند این است که کارها با اعتدال آسان می شود و مشکلات از بین می رود کسی که اعتدال به خرج می دهد خواب برایش آسان می شود.

حجت الاسلام سیدحسن خمینی سپس با اشاره به رساله حقوقی امام سجاد با ارجاع به رساله حقوق امام سجاد (ع) اظهار داشت: در این رساله اولین حقی که امام سجاد (ع) معرفی می کند حق خدا بر مردم است وقتی شرعی را کنار می گذارید این یک ادای دین نیست عدالت یعنی پذیرش یک کانونی که در دنیا وجود دارد و ما هر چه داریم از اوست و مابقی از او کمتر هستند. شرط اول اینکه کارها را به خودمان آسان کنیم این است که به خدا اکتفا کنیم و کارها را آسان بگیریم و به خدا بسپاریم و اعتدال بورزیم ممکن است زیر فشار طرفین قضیه ای قرار بگیرید آن کسی که نامش در آینده می ماند آن کسی است که معتدل است و تابع جریان افراطی و تفریطی قرار نمی گیرد نام نیک در مقابل افراط و تفریط قرار می گیرد و افراط موجب ملامت می شود ممکن است در یک دوره ای موجی بیایید و یک فردی را در بر بگیرد مثل اولیای شیطان وقتی موج خوابید خود همان فرد نیز انتقاد می کند نام نیک یکی از خاستگاه های فطری بشر است که حتی حضرت ابراهیم از خدا آن را طلب کرده است آنچه که امام حسین (ع) را زنده نگه داشته نام نیک است اعتدال به جای گذارنده نام نیک است.

حجت الاسلام سیدحسن خمینی یکی دیگر از آثار اعتدال را که در کتاب های دینی بر آن تاکید شده این دانست که اعتدال باعث الفت دل ها می شود. یکی از مهمترین حقوق حق زبان است در یک جایی گفتم جامعه ما بی ادب شده است مراد نه این بود که همه جامعه بی ادب شده اند نمی توانیم با هم مهربان تر صحبت می کنیم پراکنده کردن تندی و بدی در جامعه بذری است که در ابتدا گریبان گوینده آن را می گیرد و ما این را دیدیم که گرفت کسانی که این بذرها را در جامعه کاشتند بیش از همه گرفتار شدند جامعه ما احتیاج دارد که ما خیراندیشی و خیرگویی کنیم بعضی وقت ها قلم ها عین شی خرده شیشه دار است نرم هم که باشد یکی را می گیرد حق زبان بر شما است بر شما این است که بر ادب حملش کنید ادب یعنی پایبندی به هنجارهای مطلوب اجتماعی واقعا به سبب هزاران علت که جای بررسی آن در اینجا نیست جامعه ما احتیاج دارد که یک گام اساسی به سمت ادب برداریم و مودب تر باشیم شرط توفیق یک جامعه این است که چقدر مودب است.

حجت الاسلام سیدحسن خمینی یکی دیگر از آثار اجتماعی تعادل را اتحاد دانست و اظهار داشت: اعتدال باعث اتحاد ملی می شود خیلی تعبیر حضرت امیرالمومنین سنگین است قومی که اعتدال ورزید هیچگاه افتراق پیدا نمی کند جامعه ای که معتدل و با اعتدال زندگی کرد متفرق و متشت نمی شود.  یکی از بزرگان نقل می کند که در روز عاشورا امام حسین (ع) برای شمر دلش می سوخت بیشتر از شمر برای خودش و بیشتر نگران این بود که امت جدش از مسیر هدایت منحرف شده است چقدر خیرخواهی در جامعه از بین رفته است نسبت به خطاکار باید رحمت کنیم نه به خوب ها رحمت و مرافقت در حق بدها داشته باشید و تعبیر حضرت سجاد در رساله حقوقی این است که باید خوبی مردم را بخواهید و با آنها مرافقت کنید.

وی افزود: جامعه ما یک جامعه کل متشکل از هم است اگر نسبت به هم محبت نداشته باشیم حتی نسبت به خطاکاران باید احترام بگذاریم از دیگر حقوق اهل ملت این است که خوب هایشان هم شکر کنند گذشتگان ما آدم های بزرگی بودند دهن باز نکنید هرچه می خواهید بگویید اگر می خواهید نقد کنید کرامات آنها را هم بگویید به صرف اینکه من با شما اختلاف دارم چشم را به روی تمام حقایق نبندیم. تعبیری دارد امام سجاد که جان آدم را به لرزه می آورد می گوید بزرگان شان را مثل پدرت و کوچک ترها را فرزند خود بدان عدالت، اعتدال دست محبت در جامعه است اگر جامعه ای محبت در ان نباشد معتدل نیست اگر معتدل نیست محبت نیست با دشمنی، افراطی کردن و تلخی کردن جامعه از درون از بین می رود.

حجت الاسلام سیدحسن خمینی بخشش را یکی از گوهرهای گمشده جامعه دانست و گفت: چرا نمی توانیم گذشته را فراموش کنیم جامعه ای که نتواند گذشته اش را فراموش کند آینده را در گذشته تعریف می کند ما حق داریم بخشیده شویم جامعه معتدل یکی از قواعدش شروع بخشش است جامعه ای که لحظه لحظه کینه را به روی کینه می گذارد و بغض را روی هم تلمبار می کند رستگار نمی شود.

رییس موسسه امام خمینی (ره) بدنامی دین را از بزرگترین آثار دوری از اعتدال خواند و گفت: امروز گروهی پیدا می شود در جامعه اسلامی که اگر 6-5 سال پیش به ما می گفتند همچین گروهی ظهور می کند باور نمی کردیم گروهی که جلوی دوربین می ایستد و سر انسان می برد. هیچ گروهی نمی توانست به چهره دین لطمه بزند که این گروه دولت اسلامی در عراق، شام و سوریه به اسلام زد حضرت سجاد می گوید ما شما را امت وسط قرار دادیم که الگو باشید و پیامبر هم الگوی شماست واقعیت این است که ما در دنیای امروز احتیاج به این داریم که اگر دیندار هستیم دین را به زینت آراسته کنیم.

وی خاطرنشان کرد: بعد از 1400 سال ما معتقدیم به دست حضرت امام و همت مردم جمهوری اسلامی به عنوان یک میراث تاریخی به وجود آمده است باید این میراث را برای همه آیندگان به منصه ظهور برسانیم و اگر درد مملکت مان را داریم طریق نجات آن دوری از افراط و تفریط است اگر درد دین داریم طریق نجات دوری از افراط و تفریط است.

حجت الاسلام سیدحسن خمینی، تمرین اعتدال را گفتگو خواند و گفت: با مشاجره به جایی راه نمی بریم گفتگو هم شروطی دارد یکی از شروط این است که خودمان را بالاتر از دیگری ندانیم دنبال تحمیل نظر خودمان نباشیم ما در مشاجره خودمان را حق مطلق می دانیم اما در گفتگو حق مطلق نمی دانیم. در مشاجره از ابتدا پیش فرضی داریم و نظر شما را باطل می دانیم در حالی که در گفتگو به دنبال کشف حقیقت هستیم در مشاجره ما به دنبال تفسیر همه چیز به نفع خودمان هستیم در حالی که در گفتگو اینگونه نیست تنها می خواهیم واقعیت را معرفی کنیم.

پایان پیام/