محمد حسین رجاییان کارشناس ارشد مدیریت آموزشی و طیبه احتشامی کارشناس ارشد مدیریت فرهنگی چندی پیش پژوهشی با موضوع «بررسی رابطه عوامل درون مدرسه‌ای بر میزان حضور دانش آموزان» انجام دادند که جمع بندی نتایج این گزارش پیمایشی توسط خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان از زبان آقای رجاییان به شرح زیر است.
رجاییان اولین وظیفه هر مسلمانی اقامه نماز عنوان می کند و در این خصوص بیان می کند: هر انسانی بایستی هم با حضور خود و هم با تشویق همه جانبه از طرف مردم و مسؤلین به اقامه نماز کمک کند چراکه نماز کاملا جنبه تربیتی دارد و از مقدمات گرفته تا انتهای نماز تماما جنبه‌های تربیتی نهفته است.
وی افزود: یکی از مقدمات نماز این است مکانی که در آن نماز می‌خوانیم، یا آبی که با آن وضو می‌گیریم، یا لباسی که با آن نماز می‌خوانیم غصبی نباشد. این موضوع بسیار جالب است، چون ما را تربیت می‌کند که به حقوق و اموال دیگران تجاوز نکنیم. مستحب است انسان نمازهای واجب خصوصاً نمازهای یومیه را به جماعت بخوانند، در روایتی وارد شده است که اگر یک نفر به امام جماعت اقتدا کند، هر رکعت از نماز آنان ثواب صد و پنجاه نماز دارد و اگر دو نفر اقتدا کنند هر رکعتی ثواب ششصد نماز دارد و هر چه بیشتر شوند، ثواب نمازشان بیشتر می‌شود تا به ده نفر برسند، عدة آنان که از صد گذ شت، اگر تمام آسمان‌ها کاغذ و دریا‌ها مرکب و درخت‌ها قلم و جن و انس وملائکه نویسنده شوند نمی‌توانند ثواب یک رکعت آن را بنویسند. این کارشناس مسائل تربیتی اشاره کرد: بزرگ‌ترین اثر معنوی نماز جماعت، همان پاداش الهی است. نماز جماعت، بهترین، بیشترین، پاک‌ترین و کم خرج‌ترین اجتماعات دنیاست. نماز جماعت نشان دهندة قدرت مسلمین و الفت دل‌ها و انسجام صفوف است. نماز جماعت عامل نظم و انظباط، صف بندی و وقت‌شناسی است. روحیه فرد گرایی و انزوا و گوشه گیری را از بین می‌برد و نوعی مبارزه‌ای با غرور و خود خواهی را در بردارد.
رجاییان در خصوص وظایف نهادهای تربیتی عنوان کرد: بنابر گفته های بالا، نهادهای تعلیمی و تربیتی باید نوجوانان و جوانان را از کودکی با محتوا و مفاهیم نماز آشنا کنند و اثر نماز را نشان بدهند. اگر در این زمینه کار شود و جوان‌ها بتوانند نماز را بشناسند و متوجه آثار آن گردند، آن وقت جوان‌ها به نماز عشق می‌ورزند و عاشقانه به آن عمل می‌کنند.
وی در خصوص نقش مدارس در ترویج فرهنگ نماز گفت: بنا بر آمار، آگاهی دادن صحیح به دانش آموزان در مورد نماز جماعت و آماده کردن امکانات فیزیکی مناسب در مدرسه با حضور دانش آموزان در نماز جماعت اثر دارد، همچنین عواملی از جمله آشنایی دانش آموزان به احکام نماز، جو مذهبی و تبلیغلت مدارس، شرایط و امکانات فیزیکی و برنامه‌ریزی مدیران و مربیان در ترغیب دانش‌آموزان به اقامة نماز مؤثر است.
وی ادامه داد: نتایج تحقیقات بیانگر این است که دانش آموزان حضور کارکنان مدرسه در نماز جماعت، روحانی بودن امام جماعت، وجود مکان و محل مناسب و تمیز برای نماز خواندن، تنظیم ساعت آموزشی با توجه به اوقات شرعی و آموزش عملی نماز را از روش‌های خوب برای ترغیب دانش آموزان به نماز جماعت می‌دانند.
وی اشاره کرد: بین مشارکت کارکنان در نماز جماعت و میزان شرکت دانش آموزان در نماز جماعت رابطه مؤثری وجود دارد. همچنین چنین رابطه مستقیمی نیز بین آموزش مسائل نماز به دانش آموزان و میزان شرکت آنها در نماز جماعت موجود است.
وی اضافه کرد: طبق گزارش تکمیلی بین دانش آموزان مدارس این نتیجه حاصل شده که بین وجود مکان و امکانات فیزیکی مناسب برای برگزاری نماز و میزان شرکت دانش آموزان در نماز جماعت رابطه وجود دارد و علاوه بر آن بین زمان برگزاری نماز، میزان تشویق دانش آموزان و بین روحانی بودن امام جماعت و میزان شرکت دانش آموزان در نماز جماعت رابطه معنی داری وجود دارد.
این کارشناس تربیتی ضمن بیان اینکه تحقیقات انجام شده مؤید تأثیر نماز در جلوگیری از انحرافات می‌باشد گفت: پژوهش ها نشان می‌دهد که احتمال بزهکاری افرادی که دلبستگی و تعلق دینی بیشتری دارند، کمتر از کسانی است که دلبستگی و تعلق دینی چندانی ندارند. در میان پاسخگویانی که واجد دینداری ضعیف بودند، میزان بزهکاری بیش از ۹۵ درصد ارزیابی شده است و در پاسخگویان دینداری قوی، بزهکاری ۹/۱۱ درصد تقلیل داشته است، یعنی هر چقدر افراد به نماز و روزه تقید و پایبندی بیشتری داشته باشند، از کجروی فرهنگی نشان کمتری بوده است و این با تحقیقات خارجی همخوانی دارد.
وی توصیه کرد: پس باید با شناسایی عوامل مؤثر و آمادگی شرایط لازم زمینه برگزاری این فریضه بزرگ الهی را فراهم نماییم، از جمله این عوامل مؤثر را می‌توان در تحقیقات گذشته یافت که همانا آگاهی دادن صحیح به دانش آموزان، عملکرد اولیاء و مربیان مدرسه و وجود امکانات فیزیکی در مدرسه و آشنا کردن دانش آموزان نسبت به احکام نماز، شرایط و امکانات فیزیکی مدرسه و برنامه ریزی مدیران و مربیان، داشتن نمازخانه مناسب، اختصاص ساعت و زنگ نماز، پخش به موقع اذان و حضور به موقع امام جماعت می باشد.
وی تصریح کرد: بنابر این اگر نماز به درستی اقامه شود، مانع بسیاری از مفاسد است و بهترین راه برای مقابله با تهاجم فرهنگی شیاطین است، چرا که شیطان قدرت مقابله با جوان نماز خوان را ندارد.
وی در پایان با بیان روایتی گفت: امام علی (ع) می‌فرماید: «لایزال الشیطان هائبا للمؤمن ما حفظ علی الصلوات الخمس» هنگامی که شخص با ایمان محافظت بر نمازهای پنج گانه کند، شیطان از او بیمناک و هراسناک است. اگر دانش آموزان ما به این دژ مستحکم پناه ببرند، دیگر تسخیر آنان توسط بیگانگان و شیاطین ممکن نخواهد بود. چرا که امام علی (ع) فرمود: «ان الصلاة حصن من سطوات الشیطان» نماز قلعه و دژ محکمی است که نماز گزار را از حملات شیطان نگاه می‌دارد.»
پایان پیام/
نظر شما