خبرگزاری شبستان: هنر اسلامی که دارای ماهیتی عرفانی و معنوی است، از نظم و یکپارچگی ویژه ای برخوردار است به این جهت سنن و فرهنگ ها را تحت تاثیر خود قرار داده است، مثلا جلوه های نمادین در هنر معماری گنبدسازی، خود نمادی از آسمان گنبدی شکل است و مرکز گنبد به عنوان محور جهان محسوب می شود که تمام مراتب وجود را در عالم هستی به پروردگار یکتا مربوط می کند.
هنر تزئینی
هنرهای تزئینی در بناهای مذهبی، نشانه ای از کشف و شهود را در پی دارد و رنگ ها و شکل های موزون و قوس های صعودی و نزولی که از راز آفرینش پرده بر می دارد، هرکدام به بیننده آرامش روحی و معنوی می دهد، به عنوان مثال قاعده هشت وجهی گنبد، کنایه از کرسی الهی و نیز عالم فرشتگان و قاعده مربع و چهارگوش، نماد جهان جسمانی روی زمین است و یا این که ساختار مقرنس در این جا بازتابی از نمونه های مثالی آسمان، نزول مأوای آسمانی به سوی زمین و تبلور آسمانی در قالب های زمینی است.
قوس ایرانی، به سوی بالا حرکت دارد و به سمت آسمان و به امر متعالی صعود می کند و قوس مغربی، حرکتی درونی و به سوی قلب دارد.
انوع کاشی
با پیشرفت هنر کاشی کاری در ایران، هنرمندان فن کاشی سازی با ترکیب رنگ های مختلف و متنوع، کاشی «هفت رنگ» را پدید آوردند و با تلفیق آجر و گچ توانستند کاشی «معقلی» را اختراع کنند. به طوری که از قرن پنجم هجری قمری به بعد کمتر بنایی را می توان مشاهده کرد که با یکی از این نوع کاشی های رنگین، تزئین نشده باشد. از قرن هفتم هجری قمری به تدریج کاشی «معرق» زینت بخش بناهای مذهبی شد و بهترین نمونه آن را در مسجد مشهد و گومیر و مسجد کبود تبریز می توان مشاهده کرد.
نمونه ای از کاشی کاری مسجد شیخ لطف الله
رنگ در هنر معماری
از عصر کهن، رنگ یکی از عناصر تزئینی برای کلبه ها بود زیرا با رنگ عواطف و احساسات و فرهنگ بشر پیوند ناگسستنی دارد و بیانگر واقعیت و رموز درونی اوست به همین خاطر رنگ ها معانی گوناگون و متفاوتی را به همراه دارند که دارای اثرهای مثبت و منفی روحی هستند.
از شیوه های تزئینی در معماری کاشی انتخاب رنگ است، رنگ های متنوع همچون لاجوردی و فیروزه در کنار سفید، زرد و سبز در دوره شاه عباس و دوره های مختلف در کاشی کاری باعث رونق روزافزون این هنر زیبا شده است به عنوان مثال: اصفهان از دوره صفویان تا امروز از غنی ترین هنر بومی در این زمینه برخوردار است.
محراب و تزئینات کاشی کاری مسجد شیخ لطف الله
احداث میدان های دولتی در عهد صفویه از اهمیت خاصی برخوردار شد. میدان عبارت بود از محوطه ای که بناهای عمده شهر در آن قرار می گرفت. این بناها عبارت بودند از : کاخ سلطنتی یا دیوان خانه حکومتی، بازار، مسجد جامع و بزرگ شهر. از بهترین نمونه های موجود در تاریخ اران می توان به میدان نقش جهان اشاره کرد.
عناصر تشکیل دهنده میدان نقش جهان عبارت اند از : کاخ عالی قاپو، مسجد شیخ لطف الله، بازار، مسجد امام، شاهکارهایی از معماری و کاشی کاری قرن یازدهم هجری است، گنبد کم ارتفاع مسجد حاوی خطوط اسلیمی است که به طرز باشکوهی بر زمینه خاکی رنگ گنبد گسترده شد، هماهنگی بی نظیری را در نقش و طرح و رنگ به نمایش می گذارد.
نمایی از کاشی کاری های مسجد شیخ لطف الله
این مسجد به علت این که نه دارای مناره است و نه دارای شبستان ورودی(حیاط) و همچنین ورودی آن به پله می خورد غیر طبیعی است. عدم وجود شبستان و صحن ورودی این مسجد را به مقتضیات میدان نقش جهان( قرار گرفتن مسجد به روی عمارت عالی قاپو) که در نهایت منجر به این مساله شده است که نتوان صحنی یا حیاطی رو به قبله که برای نمازگزاری استفاده شود برای آن طراحی کرد.
پایان پیام/
نظر شما