حجت الاسلام حسین سرانجام، دانشجوی کارشناسی ارشد و مدرس مدرسه اسلامی هنر در ادامه سلسله گفتگوهای ما با اساتید و صاحب نظران در خصوص فیلم های سینمایی و همچنین میزان فرهنگ سازی این تولیدات به سوالات خبرنگار خبرگزاری شبستان اینگونه پاسخ می دهد:
1.در شروع بحث و به عنوان اولین سوال به نظر شما فیلم های سینمایی توانسته فرهنگ برخواسته از مفاهیم دینی و تمدن اصیل ایرانی را عرضه کند؟ خوشبختانه با وجود فیلم هایی که یک ماهه صفر تا صد آن بسته می شود و انواع فیلم های ویژه اکران در سینما و فیلم های ویژه سینماهای خانگی که از لحاظ کیفیت و کمیت درجات مختلفی دارند، فیلم هایی که دارای محتوای خوبی هستند در کشور ما مورد اقبال عمومی قرار می گیرند و این استقبال نشان دهنده آن است که جامعه ما از فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی خود جدا نشده است.
2.آیا تولیدات سینمایی ما در راستای فرهنگ مان جریان دارد؟ اساسا هر فیلمی فرهنگ ساز است و فیلم های ما هم باید در راستای فرهنگ اسلامی حرکت کنند ولی متاسفانه ما در این زمینه چندان موفق نبوده ایم. برای داشتن فیلم های موثر در جهت ارتقای فرهنگ اسلامی باید تعامل میان اهل اندیشه های اسلامی و هنرمندان کشور بیشتر شود و امروز این تعامل وجود ندارد و یا بسیار کم رنگ است. در مواضعی هم این تعامل بیشتر حالت تقابل به خود گرفته است و در کنار آن بچه مسجدی ها، فیلمسازها را طرد کرده اند و هنرمندان نیز به بهانه های واهی از بچه مسجدی ها فاصله گرفته اند.
3.به نظر شما چه عاملی باعث شده تا چهره درستی از جوان در سینمای ما ارائه نشود؟ در این مورد باید گفت که سازمان ها و نهادهای مرتبط با جوان تلقی درستی از جوان ندارند. تعبیری که مقام معظم رهبری از جوان داشتند به نظرم به واقعیت نزدیک تر است. ایشان اشتباه جوان را نقطه ضعف نمی دانند بلکه آن را ناشی از پتانسیل جوانی می دانند که می خواهد پا را فراتر نهد و همین عامل رشد شخصیت اوست ولی ما هر چیزی را که مرز شکنی باشد، نفی می کنیم و از 2 نیمه خالی و پر جوان تنها بر نیمه خالی تمرکز کرده ایم. تلقی هنرمند هم جدای از برداشت جامعه نیست و همین نهادها سفارش دهندگان آثار فرهنگی به فیلمساز هستند.
4.آیا سینمای ما تلقی نادرستی از جایگاه زن و دختر ایرانی دارد؟ در این خصوص باید فیلم ها را به 2 دسته فمنیستی و کلیت فیلم ها تقسیم کرد. فیلم های مبتنی بر تفکر فمنیستی برداشتی کاملا اشتباهی از زن و دختر جامعه ما دارد که البته ما هم به عنوان جامعه در این تلقی بی تاثیر نیستیم. هیچ وقت در جامعه ما ظلمی به زن صورت نگرفته و این چنین فیلم ها دچار بزرگ نمایی هستند. یک فرد خارجی با دیدن چنین فیلم هایی در خصوص وضعیت زن ایرانی دچار اشتباه شده و این به ضرر جامعه تمام می شود. در کلیت فیلم های تولید شده در کشور، زن جایگاه رفیعی دارد که دیگر کشورها در مقام مقایسه با جامعه خود به حقانیت آن پی می برند ولی در فیلم های فمنیستی که در آن به مسائلی مثل خیانت به زن پرداخته می شود نیز خیلی از جامعه ما جدا نیست و فیلم به دنبال اصلاح یک ناهنجاری اجتماعی است به شرطی که ناهنجاری مورد نظر را به عموم جامعه تعمیم ندهد.
5.آیا رعایت جنبه های زیبایی شناختی در فیلم های سینمایی مستلزم بی توجهی به رواج برخی مسائل ناهنجار و بر خلاف میل جامعه است؟ باید در چنین تولیدات هنری شرایط و جلوه های زیبایی شناسی رعایت شود ولی وضعیت فعلی و به خصوص در تولیدات سینمایی، با کلیت نظام تناسب ندارد و در برداشتی که جامعه بین الملل از زن مسلمان و با فرهنگ اصیل ایرانی دارد، تاثیر منفی می گذارد. نمونه آن برخوردهایی است که دیگر کشورها دارند، آنها که بیشتر با فیلم های سینمایی ما آشنا هستند، این فیلم ها را می بینند و بدتر از زمانی که در ایران و در بطن جامعه ما قرار می گیرند و با وضعیت پوشش و آرایش زنان ایرانی مواجه می شوند، تصویری که از جایگاه این زن داشتند، فرو می ریزد و باید گفت که فرهنگ ما از جامعه ما جدا نیست و این چیزی نیست که اسلام از پیروانش می خواهد. ما در کنار اینکه چهره فعلی جامعه را در تولیدات سینمایی مان ارائه می دهیم، باید فیلم هایمان به شریعت پایبند باشد و نباید آرایش های چهره تا به این حد چشمگیر باشد.
6.آیا می توان گفت که فیلم های سینمایی ما بی محتواست و اساسا بی محتوایی یعنی چه؟ هر نکته انسانی اخلاقی یک پیام دینی است و هر فیلمی حتی فیلم های درجه پایین هم در باطن با اشاره به مضامینی چون احترام به والدین، نیکی، وفاداری، خیانت و توجه به حقوق همسایه پیام رسان هستند و خوشبختانه باید بگویم در کنار برخی کاستی ها عمده فیلم هایی که در ایران تولید می شود بر همین اساس است. در کشورهای دیگر رسیدن به پوچ گرایی (نیهیلیسم) باعث تولید آثاری بی محتوا می شود که خوشبختانه ما در ایران اسلامی با چنین مسائلی مواجه نیستیم و همه فیلم ها برای خود محتوا و پیام های تربیتی و اخلاقی دارند ولی ما می توانیم با ارتقای دانش خود در این خصوص و تولید آثاری با غنای محتوایی بالاتر حتی این دیدگاه های فرهنگی حاکم در زندگی روزمره مردممان را به دنیا ارائه کنیم و جهان را از گرفتاری در پوچ گرایی مطلق نجات دهیم.
7. در پایان بفرمایید در کشورهای صاحب سبکی مثل آمریکا، انگلیس و یا حتی هند چه بهره برداری های مفیدی از سینما می شود و آیا ما در این زمینه ورود پیدا کرده ایم؟ البته در کشورهایی که ذکر شده و همگروهان آنها بیشتر فیلم ها مروج آموزه های بد هستند که خوشبختانه در فیلم های ما چنین چیزی نیست ولی آنها هم در فیلم هایی که مخصوصا برایش هزینه می کنند به دنبال اهداف خود هستند و نهایت بهره برداری را از این صنعت دارند.
پایان پیام/
نظر شما