حجت الاسلام سیدمحمد مهاجرانی از نویسندگان و شاعران کودک و نوجوان پیرو فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر گسترش و پویایی زبان فارسی در پاسخ به این سوال که مهمترین راه های زنده نگاه داشتن زبان فارسی چیست، به خبرنگار شبستان گفت: حفظ و حراست از زبان فارسی باید به طور ریشه ای و بنیادی صورت گیرد و در این زمینه باید بر روی مخاطب کودک و نوجوان سرمایه گذاری کرد. در این صورت می توان به حفظ و پویایی زبان فارسی امیدوار بود.
حجت الاسلام مهاجرانی با بیان اینکه هفت مرکز مهم و اصلی می توانند حفظ و گسترش زبان فارسی از سنین کودکی را مدنظر داشته باشند، عنوان کرد: سرچشمه های تولید محتوای ادبیات و زبان برای کودک و نوجوان، خانواده، مربیان مهد کودک، معلمان مدرسه، برنامه کودک صدا و سیما، مجلات و کتاب های داستان و شعر و کتاب های فارسی است.
وی با اشاره به وظیفه خطیر مادران در گسترش زبان فارسی بیان کرد: کودک اولین واژه ها را از والدین خود به خصوص مادر می آموزد. اگر پدر و مادر از واژه های فارسی استفاده کنند، بچه هم همان ها را می آموزد و به کار می برد اما اگر والدین بیشتر از واژه های خارجی استفاده کنند، بچه هم با تکرار آن واژه ها از زبان فارسی فاصله می گیرد.
این نویسنده کودک و نوجوان خاطرنشان کرد: معلمان مدرسه، مربیان مهد کودک، نویسندگان مجلات و کتاب ها باید واژه های فارسی را به کار ببرند. در حقیقت آنها باید فارسی را مقدم بشمارند، مثلا به جای کامپیوتر، رایانه و به جای موبایل، تلفن همراه را استفاده کنند. البته برخی واژه های بیگانه جدید و برخی قدیمی است مثلا واژه "پارک "قدیمی است و مدتهاست ایرانیان آن را استفاده می کنند در صورتی که انگلیسی است و می توان به جای آن از بوستان استفاده کرد.
وی با اشاره به وظیفه خطیر فرهنگستان زبان و ادبیان فارسی در گسترش و حفظ زبان فارسی تصریح کرد: خوشبختانه این فرهنگستان به دست بزرگان اداره می شود. فرهنگستان هر چند وقت یک بار واژه های جدید تصویب می کند اما مشکل اینجاست که این مسئله به اطلاع عموم مردم نمی رسد. برخی مراکز و رسانه ها این واژه ها را از فرهنگستان دریافت می کنند اما اطلاع رسانی نمی کنند.
وی نقش نویسندگان کودک را در توسعه واژگان در ذهن کودکان موثر دانست و افزود: با خواندن هر کتاب، واژه هایی به ذهن کودک اضافه می شود. وقتی کودک به سن شش سالگی می رسد، ظرفیت زیادی برای واژه پذیری دارد. در این سن کودک در اوج پذیرش واژه است. حال اگر انگلیسی را مقدم کنیم، لغات درج شده در ذهن کودک انگلیسی می شود.
حجت الاسلام مهاجرانی خاطرنشان کرد: نویسنده کودک باید دقت بیشتری در انتخاب واژه ها داشته باشد مثلا در شعر و داستان هایش به جای استفاده از "هلیکوپتر" معادل آن یعنی "بالگرد" را بیاورد. این حساسیت و دقت باعث احیای زبان فارسی خواهد شد. در حقیقت یک نویسنده کودک در درجه اول باید از واژه های فارسی رایج حراست کند و سپس معادل فارسی واژه های خارجی را استفاده کند.
وی با تاکید بر لزوم دقت نویسندگان کودک در بازنویسی متون قدیمی برای کودکان و نوجوانان عنوان کرد: خیلی از نویسندگان متون قدیمی همچون مرزبان نامه و گلستان را برای بچه ها بازنویسی می کنند اما در اکثر مواقع به خاطر ساده سازی واژه های جذاب و فارسی قدیمی را حذف می کنند. این معادل سازی امروزی باعث می شود که برخی واژه ها متروک می شود.
نویسنده "گلهای باغ آسمون"، "حاجی کوچولو" و " پیامبر عزیز ما " بر لزوم کشف زیبایی های منحصر به فرد زبان فارسی تأکید کرد و افزود: هر زبان یک سری ویژگی های خاص خود را داراست اما فارسی یک سری ویژگی های خاص دارد که در زبان های دیگر کمتر دیده می شود.
حجت الاسلام مهاجرانی موزون، آهنگین و مسجع بودن را از جذابیت های منحصر به فرد زبان فارسی برشمرد و گفت: ترکیب سازی از دیگر ویژگی های خاص زبان فارسی است، به عنوان مثال با کلمه گل می توان واژه های متعدد همچون گلدان، گل افشان و گلاب ساخت. اطلاع از این ویژگی های جذاب و منحصر به فرد باعث علاقه مندی بیشتر کودکان و نوجوانان به زبان فارسی و اهمیت دادن به حراست از آن می شود.
این نویسنده در مورد حساسیت خود در استفاده از کلمات فارسی در داستان ها و اشعار خود بیان کرد: در این چند سال سعی کردم در کتاب هایم از واژه های فارسی استفاده کنم و اگر واژه ای بیگانه است، معادل آن را بپرسم و به کار ببرم. در حال حاضر در یکی از کتابهایم کلمه کالسکه را استفاده کردم که هنوز معادل آن را پیدا نکردم.
وی با تاکید مجدد بر اینکه حفظ و حراست از زبان فارسی از کودکی آغاز می شود، اظهار داشت: تمام واژه ها و کلمات از کودکی در ذهن بچه حک و ماندگار می شود و به همین دلیل باید والدین، معلمان و مربیان و نویسندگان دقت و حساسیت زیادی در این زمینه داشته باشند.
پایان پیام/
نظر شما