تاثیر انقلاب اسلامی ایران  بر کشور پاکستان

خبرگزاری شبستان ، انقلاب اسلامي ايران، تشعشع انواری  بود كه شعاعش تا اعماق جهان اسلام از جمله پاکستان به عنوان دومین کشور بزرگ اسلامی راه يافت. 

به گزارش شبستان از اسلام آباد / بازتاب این  انقلاب بزرگ اسلامي چنان وسیع و گسترده بوده كه بسياري از محافل و شخصيت‌هاي سياسي جهان اين امر را مورد تأكيد قرار داد . پاكستان به عنوان يك كشور مسلمان و همسايه ايران، يكي از كشورهايي است كه از تابش انوار انقلاب اسلامي بي بهره نمانده است.  اشتراك دینی در اسلام ، اصلي ترين امري است كه زمينه ساز ارتباط دو جامعه ايران و پاكستان بوده است. 95 درصد جمعيت پاكستان مسلمان، با اكثريت حنفي و مالكي، هستند و در اين ميان، دست كم 25 درصد جمعيت این  کشور را شيعيان تشكيل مي دهند.  روشن است كه دین مبین اسلام جنبه مشتركي است كه توانسته زمينه تأثيرپذيري از انقلاب اسلامي را در این کشور فراهم آورد که  در اين ميان «تشيّع» و وجود برخي گرايش‌هاي خاص در ميان اهل تسنّن توانسته است زمينه اشتراك و تأثيرپذيري فراوان تري را ايجاد كند .  بخشي از مناسبات مشترك ايران و پاكستان به جريان‌هاي تاريخي بازمي گردد چنانكه حمله برخي سلاطين ايراني به هندوستان و سلطه بر بخش هايي از پاكستان كنوني زمينه ساز چنين مناسباتي بوده است. اما صدور اسلام به سرزمين هندوپاك، از طريق ايران و به ويژه از طريق علمای ایرانی   كه نامشان تاكنون در فرهنگ ديني ـ عرفاني پاکستان باقي مانده، حلقه خاصي ميان اين دو كشور ايجاد كرده است.

جاوید صدیق در گفتگو با خبرنگار شبستان در اسلام آباد با اشاره به مشترکات بین دو کشور می گوید :  همسايگي پاكستان با ايران موقعيت طبيعي خاصي براي  تأثيرگذاري انقلاب اسلامي ايران  به رهبری امام خمینی بر آن فراهم آورد . البته در این زمینه مؤلّفه‌هاي گوناگوني تأثيرگذار بوده اند . از لحاظ فرهنگي، دو كشور ايران و پاكستان داراي اشتراكات فرهنگي فراواني هستند. جايگاه زبان فارسي در شبه قاره بر اشتراكات فرهنگي مسلمانان ايراني و مسلمانان شبه قاره تأثير بسزايي داشته است كه متأسفانه از دوره خاصي اين زبان مشترك با ترويج زبان استعماري انگليسي، از سال 1834 از حوزه مشتركات به تدريج كنار زده شد. در اهميت و ميزان رواج زبان فارسي در شبه قاره همين بس كه علّامه اقبال لاهوري  ده هزار بيت شعر به فارسي سروده است. علاقه مردم پاكستان به مردم ايران جزء لاينفك زمينه فكري و تاريخي مردم پاكستان است و به همين دليل، پاكستان از بدو استقلال، توسعه روابط فرهنگي با ایران  را سرفصل برنامه‌هاي خارجي خويش قرار داده است

 بيداري جهان اسلام به روشني با پيروزي انقلاب اسلامي، شتاب و معناي جديدي يافت، در حالي كه تا پيش از پيروزي انقلاب اسلامي، جنبش و تفكر اسلامي در جهان اسلام دچار ركود بود .  اين امر اگرچه در پاكستان، به لحاظ سابقه مبارزه با انگليس و نهضت استقلال خواهي، نسبت به بسياري از ديگر كشورهاي اسلامي، امر جديدي محسوب نمي شد، اما پس از يك دوره انفعال، شتاب آن در اثر انقلاب اسلامي افزايش يافت و سطح آن ارتقا پيدا كرد; موفقيت ايران در برابر قدرتي مانند آمريكا امر نويني محسوب مي شد; البته اين انقلاب ويژگي‌هاي منحصر به فرد ديگري نيز با خود داشت كه توانست بيداري اسلامي در پاكستان را دامن بزند و نداي بازگشت به اسلام و تقابل با فرهنگ مادی گرا و پوچ غرب را سر دهد. از اين رو، نهضت‌ها و گروه‌هاي اسلامي توانمندي ويژه اي يافتند كه پيش از آنان سراغ نداشتيم.

فرید پراچا معاون رئیس جماعت اسلامی نیز با اشاره به تاثیر پذیری احزاب مذهبی در پاکستان از انقلاب اسلامی ایران می گوید :انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی بر اساس قرآن و از بطن اسلام صورت گرفت و این انقلاب بر دیگر سازمانهای اسلامی از جمله  بر جماعت اسلامي پاکستان تاثیر فراوانی گذاشت .  ابوالاعلی مودودی که جماعت اسلامی پاکستان را در سال  1941 با تاثیر پذیری از اخوان المسلمین در مصر تاسیس کرد  و تا سال 1979 ریاست آن را بر عهده داشت از حامیان اصلی نهضت اسلامی امام خمینی بود . مودودی تا حیات خود بر تشکیل کشوری اسلامی در پاکستان همانند جمهوری اسلامی ایران تاکید می کرد . تاثیر گذاری انقلاب بر پاکستان چنان بود که جمله  معروف  " پاکستان برای تغییر به یک خمینی نیاز دارد " در میان مردم عادی پاکستان رایج شد .

از سوی دیگر پيروزي انقلاب اسلامي به همه مسلمانان به اثبات رساند كه مسئله بازگشت به اسلام تنها يك خيال و نظر نبود، بلكه مي تواند واقعيت نيز داشته باشد. شكل گيري انقلاب اسلامي اين بيداري اسلامي را، بخصوص در تقابل با دنياي قدرتمند غرب، تشديد نمود و در پي آن، روز به روز بر اميد و اعتماد مسلمانان جهان افزوده و آن‌ها را نسبت به بازگشت به عصر طلايي اسلام اميدوارتر كرد .

پیر حافظ مسعود کاظمیاز علمای اهل تسنن نیز با بیان اینکه انقلاب اسلامی ایران برخلاف تبلیغات غرب انقلاب شیعیان نبود به خبرنگار شبستان گفت :  انقلاب اسلامي ايران به قدري براي ما عزیز است كه احساس مي كنيم بخشي از ايران هستيم. ملت پاكستان هر چند با تلاش و کوشش خستگی ناپذیر محمد علی جناح و علامه محمد اقبال ( لاهوری ) توانست با مبارزه علیه استعمار پیر انگلیس  کشور جدید مسلمان نشین پاکستان را بوجود آوردند اما مردم این کشور هیچ گاه طعم دگرگونی عمیق بگونه ای که زندگی آنها را تغییر دهد نچشیدند . بعد از پيروزي انقلاب اسلامي ايران،مردم پاکستان  تازه فهميدند كه انقلاب چيست، اسلام چيست. از طريق انقلاب اسلامي، مسلمانان با مفهوم  وحدت و مبارزه با طاغوت و استکبار آشنا شدند و متوجه شدند كه تنها از طريق اسلام است كه مي توان انسان را شناخت. تقويت روحيه مبارزه و مقاومت اسلامي در برابر طاغوت و دولت‌هاي بيگانه  از تاثیرات  انقلاب اسلامي ايران بر مسلمانان چه شیعه و چه سنی بوده است  انقلاب اسلامی  در ايران، انتظار تحقق انقلاب اسلامي مشابه را در ميان  مردم  پاكستان تا حدي افزايش داد و اين در حالي بود كه مردم مسلمان  پاكستان تا پيش از انقلاب ايران، حالت انقلابي خود را تقريباً به طور كامل از دست داده بودند  

پیروزی انقلاب اسلامی ایران باعث شد تا جهان استکبار و همپییمانانش طرح ها و دسیسه های فراوانی برای مقابله با پیشرفت ان برنامه ریزی کنند به طوری که در سال 1359 هنري كسينجر وزیر امور خارجه سابق امریکا براي مقابله با صدور انقلاب اسلامي ايران، پيشنهاد كرد: بهترين راه براي جلوگيري از گسترش و نفوذ انقلاب اسلامي در ميان ساير جوامع اسلامي، اين است كه با ايجاد يك حركت هدايت شده اسلامي در ميان اهل سنّت، كه در عين حال، مطابق سياست‌ها و خواست‌هاي آمريكا باشد، به مقابله با انقلاب اسلامي برخيزيم كه اين امر در دو سطح داخل ايران و بيرون از ايران پي گيري شود. بدون شک نتیجه این توطئه ها باعث شد تا گروه‌هاي تندرو و تکفیری مانند «سپاه صحابه» و  سرانجام، پديده اي به نام «طالبان» با  برنامه ريزي و صرف هزينه در آموزش نيروهاي جوان در مدارس ديني پاكستان   شكل بگیرد

گلزار احمد از شخصیتهای اهل تسنن در پاکستان نیز با بیان توطئه های استکبار برای مقابله با رشد انقلاب اسلامی در منطقه می گوید : با پیروزی شکوهمند  انقلاب اسلای ایران استکبار و در راس آمریکا به کمک برخی کشورهای مرتبع عربی برای مقابله با تاثیر پذیری انقلاب اسلامی ایران دست به اقداامات مشترکی زدند . پاکستان که در همسایگی ایران بود جز اولین کشورهایی بود که توانست  به وضوع این تاثیر را مشاهده کند اما از سوی دیگر استکبار نیز به کمک همپیمانان کشورهای مرتجع عربی بیکار ننشستند  و زمینه ایجاد  گروهکهای ضد شیعه و تکفیری مانند «سپاه صحابه» و لشکر جهنگوی را فراهم کردند . بنابراین این گروهکها جنایتهای بی شماری را نه تنها علیه اهل تشیع انجام دادند بلکه اهل تسنن را  که از انقلاب اسلامی ایران حمایت می کردند نیز مورد هدف قرار دادند .

انقلاب اسلامی ایران همچنین نقش مهمی برشیعیان پاکستان داشته است انقلاب اسلامی ایران باعث شد تا یک نوع اتحاد و همبستگی بین جمعیت 25 درصدی شیعیان پاکستان بوجود آید 

حجت الاسلام امین شهیدی نیز در گفتگو با خبرنگار شبستان در اسلام آباد در این زمینه معتقد است : بدون ترديد، يكي از علل اصلي پيدايش احزاب سیاسی شیعه  پيروزي انقلاب اسلامي ايران بود كه در این مسیر علامه شهید عارف حسین حسینی نقش مهمی ایفا کرد . ایشان که در مکتب امام خمینی (ره) پرورش یافته بود در پاکستان برای انسجام و اتحاد نه تنها شیعیان بلکه تمامی مذاهبی اسلامی به سعی و تلاشی خسته گی ناپذیر دست زدند . متاسفانه دشمنان اسلام  نتوانست وجود شهید عارف حسین حسینی را تحمل کند و ایشان در اواسط  دهه 80 میلادی بدست استکبار به درجه شهادت نائل امد .

از سوی دیگر  با توجه به نقش مهمی که سازمانهای دانشجویان اسلامی در پیروزی انقلاب اسلامی ایران و بیداری جوانان و نوجوانان داشتند در پاکستان نیز با الگو برداری از حرکت دانشجویان ایران ، جنبش های دانشجویی شیعه و سنی شکل گرفت و این باعث شد تا جوانان و نوجوانان پاکستانی با کسب تجربه از سازمانهای دانشجویی در ایران در پرتوی نور دین مبین اسلام سازمانهای دانشجویی تشکیل دهند  و در این مسیر مواظب شیطنتهای استکبار جهانی باشند و توطئه های انها را خنثی کنند. 

پروفسور تنویر حیدراز بنیان گذاران سازمان دانشجویان امامیه در این زمینه می گوید  : وضعيت فكري و بينش سياسي شيعيان، و نسل جوان شيعه پاكستان با پيش از انقلاب اسلامي تفاوت عميقي داشت . جوانان شيعه با درك هرچند ناقص ارزش‌هاي انقلاب اسلامي به فهم مسائل ديني و خودسازي و جامعه سازي گرايش بيشتري يافته اند. ملت پاكستان، به ويژه شيعيان، مفهوم ارزش هايي همچون ايثار، تلاش براي آزادي و استقلال، ولايت، شهادت، زيربار ظلم نرفتن، مبارزه با هواهاي نفساني و بسياري ارزش‌هاي ديگر را در ابعاد وسيع تر و معناي حقيقي آن از سير و سلوك مردم مسلمان و انقلابي ايران آموختند .  

پيش از انقلاب اسلامي، شيعيان كه در فقر اقتصادي و فرهنگي به سر مي بردند، نتوانسته بودند تشكّل سياسي واحدي به وجود آورند. در گذشته، فعاليت‌هاي سياسي و اجتماعي منظّم  كمتر مورد تمرکز  علمای شیعه  بود.  علما و رهبران مذهبي شيعيان پاکستان عمدتاً مشغول فعاليت‌هاي علمي، مذهبي و تبليغي بودند و عملا اعتقاد به «جدايي دين از سياست» داشتند  . روحانيت شيعه در پاكستان پيش از انقلاب اسلامي، فاقد بينش انقلابي، سياسي و مذهبي بود. به بركت انقلاب، روحانيت بيدار شد و به كسب و ترويج معارف اصيل اسلامي و دخالت در مسائل سياسي همّت گمارد. توجه يافتن به حفظ شعائر اسلامي و دستورات الهي به شكل منطقي تر و واقعي تر از گذشته از ديگر ثروت‌هاي پر ارزش انقلاب اسلامي است.  

 

علامه خاور عباس از روحانیون شیعه در پاکستان نیز با اشاره به اوضاع شیعیان این کشور قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران می گوید : اكثريت شيعيان پاكستان تا پيش از پيروزي انقلاب اسلامي نسبت به لزوم تقليد از مراجع، كم توجه بودند و اگر ادعا كنيم كه در بين شيعيان سنين بالا، افرادي بودند كه بسياري از احكام شرعي و حتي ابتدايي ترين فرايض ديني را نمي دانستند، سخني به گزاف نگفته ايم. همچنين در مورد اجراي مراسم مذهبي، متأسفانه تا پيش از پيروزي انقلاب، به صورت افراطي ترين و غير اصولي ترين شكل ممكن اجرا می شد که پس از پيروي انقلاب اسلامي تا حد زيادي اجراي اين گونه مراسم جنبه مناسبتری به خود گرفت .

در بيشتر كشورهاي اسلامي، تأثير ايران انقلابي غيرمستقيم بوده و ايران عمدتاً نقش الگو را داشته است، اين نكته، به ويژه در دوره آغازين پس از انقلاب صادق است  كه شيعه و سنّي در سراسر جهان اسلام، شهامت و ايمان انقلابيان در ایران را مي ستودند و ايران با احياگري اسلامي مترادف شمرده مي شد

پایان پیام 

کد خبر 439218

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha