به گزارش خبرگزاری شبستان ،دوره‌ی ملی‌شدن صنعت نفت و متعاقب آن كودتای آمریكایی ـ انگلیسی 28 مرداد، یكی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین دوران تاریخ معاصر ایران به شمار می‌آید. این كودتا نه تنها ثمره‌ی سال‌ها تلاش و مجاهدت ملت ایران برای كسب آزادی و استقلال را از بین برد، بلكه چشم‌انداز آینده‌ی ایران را نیز تا چند دهه تیره و تار ساخت.
دولت بریتانیا كه تا نیمه‌ی قرن بیستم حاكمیت تقریباً مطلقی بر منابع نفتی ایران داشت ناگهان با بیداری و فریاد اعتراض ملت ایران مواجه شد كه ثمره‌ی این بیداری و مجاهدت در تصویب قانون ملی‌شدن صنعت نفت تجلی یافت. این قانون كه پایانی بر انحصار نفتی انگلیس در ایران به شمار می‌رفت شوك سنگینی به دولت بریتانیا وارد كرد.
آنها حاضر به پذیرش شرایط جدید نبودند و با تأكید بر تداوم اجرای قرارداد 1933، تلاش‌های دیپلماتیك خود را آغاز كردند كه البته این تلاش‌ها نیز راه به جایی نبرد. با شكست تلاش‌های دیپلماتیك آنها به این نتیجه رسیدند كه برای دستیابی مجدد به منابع نفتی ایران راهی جز براندازی دولت مصدق نیست. از سوی دیگر، آمریكا نیز كه از انحصار نفتی انگلیس در ایران ناخرسند بود به بهانه‌ی خطرِ به قدرت رسیدن كمونیست‌ها و سقوط ایران در پرده‌ی آهنین، اما اساساً به طمعِ به دست آوردن سهمی از نفت ایران با دولت بریتانیا همراه شد و هر دو به این نتیجه رسیدند كه بقاء دولت وقت ایران به مصلحت نیست و باید برای این منظور دست به اقدامی مشترك و قاطع بزنند.
نتیجه‌ی مذاكرات نمایندگان سرویس‌های جاسوسی آمریكا و انگلیس، طراحی عملیاتی به نام عملیات آژاكس بود كه طی آن سیا و سرویس اطلاعات مخفی انگلیس با همكاری عواملِ داخلیِ خود در ایران توانستند دولت قانونی مصدق را ساقط نموده و سرلشگر زاهدی را كه عامل بیگانه بود به قدرت برسانند.
كتاب «سیا در ایران» حاوی اسناد كودتای 28 مرداد است كه متن اصلی آن توسط دكتر دونالد ویلبر نگارش یافته و با ویرایش كریستوفر پتریك توسط انتشارات «امریكن فری پرس» منتشر شده است.
گزارش اصلی سیا شامل ده فصل، پنج ضمیمه و یك چكیده است كه ویراستار سه ضمیمه‌ی كوتاه دیگر با عناوین «برادران رشیدیان، نزاع بر سرِ نفت ایران و مداخله‌ی بریتانیا در ایران» را برای ارائه‌ی اطلاعات بیشتر به مخاطبان به متن افزوده است. مطالعه‌ی اسناد این كتاب جزئیات تكان‌دهنده‌ای را از جنایات سازمان‌های جاسوسی انگلستان و آمریكا در طراحی و اجرای كودتای ننگین 28 مرداد برملا می‌سازد.
مرکز اسناد انقلاب اسلامی کتاب سیا در ایران (كودتای 1332 و ریشه‌های اختلاف ایران و آمریكا) در 212 صفحه در شمارگان 1000 نسخه منتشر کرده است.
پایان پیام/
نظر شما