حجت الاسلام علی مصباح، عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در گفتگو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان اظهار کرد: علوم انسانی عهده دار برنامه ریزی زندگی، نحوه اداره جامعه و حل مشکلات است که اگر بر اساس مبانی درست و صحیحی پایه گذاری شده باشند، در این راستا می توانند کمک شایانی داشته باشند.
وی ادامه داد: مسائل فلسفی نیز مسائل انتزاعی و کلی هستند که خود تاثیر مستقیمی بر سبک زندگی افراد ندارند به جز با واسطه که این واسطه ها نیز فلسفه مضاف هستند که در قالب علوم انسانی می توانند وارد حیطه های مختلف زندگی شوند.
این کارشناس فلسفه علوم انسانی را نرم افزار اداره یک جامعه خواند و تصریح کرد: در این راستا افرادی که قصد دارند در زمینه علوم انسانی تحقیقاتی داشته باشند، فلسفه می تواند برای آنان مبانی عقلانی و منطقی را رقم زند.
وی با بیان اینکه اما مشکل علوم انسانی امروز از چند جهت قابل بررسی است، تاکید کرد: نخست مبانی این علوم است که بر اساس فلسفه و ارزش های غربی تنظیم و تحقیق شده و برای معضلات زندگی راه حل ارائه می دهد؛ در این راستا نخستین و ریشه ای ترین اقدامی که باید انجام داد آن است که مبانی این علوم را که در فلسفه مطلق به دنبال فلسفه مضاف تبیین می شود، را حل و نقادی کرده و مبانی صحیحی برای آن پایه ریزی کرد که اگر این مساله انجام شود، مشکلات بعدی علوم انسانی بر همین اساس به تدریج قابل حل است.
حجت الاسلام مصباح با اشاره به دیگر مشکل علوم انسانی موجود عنوان کرد: متاسفانه روش شناسی این علوم عمدتا بر تجربه تکیه دارد و روش عقلی، دینی و وحیانی را انکار کرده و نقش آن را در علم نادیده می گیرد؛ البته حل این مشکل نیز متوقف بر تبیین مسائل فلسفی و معرفت شناسی است.
وی افزود: در مسائل دستوری یا توصیه ای، علوم انسانی نیز با مشکل پایه ریزی بر اساس اهداف مادی و دنیوی مواجه است و انسان ایده آل، فردی است که رفاه و آسایش بیشتر داشته و فراتر از این موضوع، هدفی را ترسیم نمی کند؛ اگر ما در فلسفه این مبانی را تبیین کرده و در مباحث فلسفه اخلاق و ارزش شناسی تبیین کنیم که انسان هدفی برتر از موضوع یاد شده دارد و هدف نهایی او رسیدن به کمال و تعالی و قرب الهی است، در این هنگام برای علوم دستوری و توصیه ای، هنجارهای متناسب با این هدف را تعریف خواهیم کرد و برای رسیدن به آن راهکارهای متناسب با خود به صورت علوم دستوری یا هنجاری ارائه می شود که البته این مسائل متوقف بر آن است که مبانی درست باشد و مبانی اشتباه و ناقص که در علوم انسانی غربی است، مورد نقد قرار گیرد.
عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) با اشاره به اینکه تمام دستاوردهای غرب نیز نمی تواند نادرست باشد،عنوان کرد: به طور کلی آنچه که عقل بشر به آن می رسد ممکن است گاهی اوقات درست باشد و گاهی نادرست، بنابراین علوم انسانی نیز همچون هر علم دیگری می تواند نکات مثبت و منفی داشته باشد.
این کارشناس فلسفه دین و روانشناسی در ادامه یادآور شد: بنابراین باید نگاه محققانه به علوم انسانی داشت نه مقلدانه به دلیل آنکه هر چه به ما می رسد، محصول تفکر و تجربه و اندیشه دیگران است که ممکن است برای دست یافتن به آن، عناصر درست یا غلط در دست داشته باشیم بنابراین باید یافته های دیگران را محک عقل و منطق دین بسنجیم و آنچه مطابق با دین و واقعیت است را پذیرفته و آنچه نادرست است اصلاح کرده یا کنار بگذاریم.
پایان پیام/
نظر شما