حجت‌الاسلام والمسلمین حمیدرضا شاکرین، عضو پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفتگو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان در پاسخ به این سوال که علوم و کتب وارداتی و غربی آیا می توانند سبک زندگی افراد جامعه را تحت تاثیر قرار دهد، گفت: زندگی اصولا مبتنی بر مجموعه ای از باورها، بینش ها و نظام ارزشی است و هر جامعه ای متناسب با شناختی که از جهان و انسان دارد و هدفی که برای زندگی انتخاب می کند، نظام ارزشی را به دنبال آن می پذیرد و این نظام ارزشی برای آن نهادینه شده و در پی آن الگو و سبک زندگی سامان پیدا می کند.
وی ادامه داد: بخشی از این مساله به صورت ناخودآگاه هنجار می شود و آن نظام بینشی بر ارزش های فرد و جامعه تاثیر می گذارد و همه حرکت ها و رفتارها از طریق ضمیر نیمه آگاه و نیمه هوشیار، ناآگاه و ناهوشیار تحت تاثیر قرار می گیرد؛ در حقیقت هر اندازه جامعه ای به لحاظ بینشی و دانشی مستقل بوده و بر مبانی فکری و اندیشه ای خود استوار شده باشد، می تواند در ارائه الگوی سبک زندگی از نوعی خودکفایی و استقلال برخوردار باشد اما برعکس هر چه این فاصله بیشتر شود و مجاری معرفتی از بیرون به داخل راه یابد و اندیشه و تفکر دیگران وارد و مصرف شود، در پی آن الگو و سبک زندگی نیز وارد می شود.
مدیر گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه بنابراین وقتی دانشی از بیرون وارد جامعه می شود، دو نوع مواجهه می توان با آن داشت، تصریح کرد: یک نوع مواجهه انتخاب عالمانه است که این انتخاب در طول تاریخ اسلام اتفاق افتاد و زمانی که اندیشه های یونانی و فلسفه های مختلف وارد سرزمین های اسلامی شد، اندیشمندان و نخبگان مسلمان با تکیه بر مبانی معرفتی درونی خود دست به گزینش زدند و بخشی از این علوم را به کنار وانهاده و برخی را انتخاب و پس از آن اصلاح و تکمیل و پالایش کردند و با بهترین بهره برداری، تمدنی نوین را آفریدند.
وی ابراز کرد: اما مواجهه دوم که خطرناک محسوب می شود، آن است که وقتی علوم و اندیشه هایی از بیرون وارد شد، این اندیشه ها و آراء حالت مصرف کنندگی داشته و از داخل با آن برخورد انفعالی شود.
به گفته وی متاسفانه در یکصد سال اخیر جامعه نخبگانی کشور در حد وسیعی مصرف کننده دانش غربی بوده و به جای استفاده بهینه از این علوم با تکیه بر دانش خود، و خلق یک دانش جدید، همان دانش ها را در سطح جامعه در حد وسیعی گسترش دادند؛ البته این اتفاق در تمام بخش های جامعه به صورت دربست و صد در صد نیفتاده و هنور بخش هایی از جامعه بر مبانی اسلامی و معارف دینی ایستادگی کرده و بر همان سبک، زندگی می کنند.
حجت الاسلام شاکرین با تاکید بر اینکه امروز مهم ترین اقدام، آگاهی بخشی به جامعه در برابر آنچه وارد می شود، است، اذعان کرد: باید روشن کرد چه علوم و اندیشه ها و کتاب هایی وارد می شود و چه آثار و کارکردهایی بر رفتار و سبک زندگی مردم دارد و جامعه در مواجهه با این موارد باید دست به گزینش و انتخاب زده که این مساله نیاز به آگاهی وسیع دارد که نظام تعلیم و تربیت و رسانه ها نقش بزرگی می توانند در این راستا ایفا کنند.
وی عنوان کرد: مسلم است این واردات باید در مواردی محدود شود اما نمی توان این اقدام را در تمامی موارد انجام داد به دلیل آنکه این آثار در سطح وسیعی وارد می شود و بخشی از آن امکانپذیر نیست که محدود شود و بخشی هم که امکانپذیر است، متاسفانه جلوگیری نمی شود.
مدیر گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی یادآور شد: بنابراین، هم در سطح رسانه ها و هم تعلیم و تربیت و هم دولت و اقدامات حمایتی آن باید متمرکز شد و تبلیغ و آگاه سازی کرد و از سوی دیگر باید روی پا ایستادن مردم بر فرهنگ خود و تکیه بر ارزش ها و بینش های درونی و نگاه انتقادی داشتن به علوم و کتب وارداتی تقویت شود و حساب شده پیش رفت.
پایان پیام/
نظر شما