هستی زیرمجموعه ربوبیت الهی

خبرگزاری شبستان: دعای افتتاح دعایی است که محمد بن عثمان عمری از نایبان خاص امام زمان(ع) آن را نقل کرده است. شیعیان این دعا را در شب‌های ماه رمضان می‌خوانند. مشتمل بر مضامین عالی خداشناسی است و عده‌ای از علما بر این دعا شرح نوشته‌اند. فراز آخر این دعا به چند امر اشاره دارد: اظهار علاقه به دولت اسلامی در پرتو ظهور امام مهدی(عج)، بیان هدف حکومت اسلامی و وظیفه ما در قبال آن.

دعای افتتاح با حمد و ستایش الهی آغاز می‌شود و سپس به؛ انتخاب راه صحیح و تأیید الهی، رحمت و غضب حکیمانه الهی، لزوم خوف و رجاء، توفیق عبادت منتّی الهی بر بنده، گناه بنده و دوام فیض الهی، یادآوری نعمت‌های خدا، بقای نعمت‌ها به دست خدا و لزوم تفکر در نعمت‌های خدا می‌پردازد. فقرات پایانی دعای افتتاح که بر آن بسیار تأکید شده، درباره اظهار علاقه نسبت به دولت اسلامی است که در پرتو ظهور حضرت ولی عصر(عج) برقرار می شود.

شرحی از فرازهای سی گانه دعای شریف افتتاح را از کتاب "شرح دعای شریف افتتاح" نوشته حجت الاسلام محسن قرائتی برای آگاهی از فیوضات این ماه مرور می کنیم.

فراز نهم

الْحَمْدُ لِلَّهِ مَالِكِ الْمُلْكِ مُجْرِي الْفُلْكِ مُسَخِّرِ الرِّيَاحِ فَالِقِ الْإِصْبَاحِ دَيَّانِ الدِّينِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

سپاس ویژه خداوندی است که صاحب حکومت و سلطنت است. او رام کننده بادها، شکافنده (روشنی بخش) صبح، قانون گذار دین و پروردگار تمام هستی است.

نکته ها

مالک واقعی تمامی حکومت ها خدا و ملک برای غیر خدا موقتی و محدود است این یکی از بزرگترین نعمت هاست که باید خدای حکیم را بر آن سپاس گفت. (الحمد لله مالک الملک)

قران کریم حرکت کشتی در دریاها را از نشانه ها و آیات الهی معرفی می کند. (ان فی خلق السماوات و الارض و اختلاف الیل و النهار و الفلک التی تجری فی البحر ... لایات لقوم یعقلون)

همچنین قران کریم در اختیار انسان در آمدن کشتی ها و حرکت آن ها را در دریا به امر و فرمان الهی معرفی کرده است: (... و سخر لکم الفلک لتجری فی البحر بامره...)

و نیز حرکت کشتی ها در دریاها را از نعمت های الهی معرفی می کند:( الم تر ان الفلک تجری فی البحر بنعمت الله...)

و سرانجام حرکت کشتی ها در دریاها را در راستای بهره مندی از فضل الهی معرفی می کند تا انسان شکرگزاری کند: (... و تری الفلک مواخر فیه و لتبتغوا من فضله و لعلکم تشکرون)

بنابراین یکی از بارزترین نعمت هایی که سزاوار است هنگام حمد خدای متعال مورد توجه قرار بگیرد حرکت کشتی بر روی دریاهاست. (الحمد لله ...مجری الفلک)

ریاح جمع ریح و به معنای بادهاست. در قرآن مجید هر جا کلمه ریح آمده معنایی همراه با قهر و عذاب دارد مانند: (بریح صرصر) اما هر جا کلمه ریاح آمده قرین لطف الهی بوده است.

در احادیث می خوانیم: هر گاه باد می وزید پیامبر اکرم می فرمود: خداوندا این باد را ریاح رحمت قرار ده نه ریح عذاب. بر این اساس امامان معصوم هنگام حمد الهی از این ویژگی نیز غافل نبودند.(الحمد لله ...مسخر الریاح)

فالق اسم فاعل از واژه فلق و به معنای شکافنده است. اصباح نیز اسم است برای صبح. تعبیر بسیار زیبای "فالق الاصباح" در آیه 96 سوره مبارکه انعام به عنوان یکی از ویژگی های خدای متعال بیان شده است.

در این تعبیر تاریکی شب به پرده ضخیمی تشبیه شده که روشنایی سپیده دم آن را چاک زده و ازهم می شکافد. در اینجا روی مساله طلوع صبح تکیه شده که یکی از نعمت های بزرگ پروردگار است زیرا می دانیم که این پدیده آسمانی نتیجه وجود قشر ضخیم هوا (جو) در آسمان زمین می باشد.

اگر در اطراف کره زمین همانند کره ماه جوی وجود نداشت نه بین الطلوعین و فلقی ایجاد می شد و نه سپیدی آغاز شب و شفق؛ بلکه آفتاب همانند مهمان ناخوانده بدون هیچ مقدمه سر از افق مشرق بر می داشت و فورا نور خیره کننده خود را در چشم هایی که به تاریکی شب عادت کرده بود می پاشید تاریکی و ظلمت وحشتناکی همه جا را فرا می گرفت.

اما وجود جو در اطراف زمین و فاصله ای که میان تاریکی و روشنایی روز به هنگام طلوع و غروب آفتاب قرار دارد انسان را تدریجا برای پذیرا شدن هر یک از این دو پدیده متضاد آماده می سازد و انتقال از نور به ظلمت و از ظلمت به نور به صورت تدریجی و ملایم و کاملا مطبوع و قابل تحمل انجام می شود.

این نعمت بزرگ را خدای فالق الاصباح (شکافنده صبح) به انسان ارزانی داشته و ما نیز او را بر این نعمت حمد می کنیم.( الحمد لله ...فالق الاصباح)

دین آیین و قانونی است که انسان ها رفتار در چارچوب آن را سبب رشد خود می دانند و این یکی از نعمت های بزرگ خدای حکیم است که قانون زندگی مان را بر اساس علم کامل و همه جانبه خود پیریزی کرده است.( الحمد لله ... دیان الدین)

رب به کسی گفته می شود که هم مالک و صاحب چیزی است و هم در رشد و پرورش آن نقش دارد. رب العالمین یعنی خداوند که هم صاحب حقیقی عالم است و هم مدبر و پروردگار آن. پس همه هستی حرکت تکاملی دارد و در مسیری که خداوند معین کرده هدایت می شود و ما برای این امور خداوند متعال را در یک عبارت چند کلمه ای حمد می کنیم. (الحمد لله ... رب العالمین)

پیام ها

1- اکنون که مالک اوست پس دیگران امانتدار هستند و باید طبق رضای مالک اصلی عمل کنند. (الحمد لله مالک الملک)

2- همه هستی تحت تربیت خداوند یکتاست و همه موجودات در مدار مدیریت و تربیت الهی قرار دارند. این تربیت یا تربیت تکوینی است (مسخر الریاح فالق الاصباح) یا تربیت تشریعی (دیان الدین) ولی به هر حال تمام موجودات زیر مجموعه ربوبیت الهی هستند. (رب العالمین)

3- اقتضای پرورش و تربیت عالم توسط خدای متعال این است که رابطه خداوند با مخلوقات رابطه دائمی و تنگاتنگ باشد نه رابطه ای همانند رابطه نقاش و بنا با هنر یا ساختمانی که ایجاد می کنند چراکه نقاش و بنا هنر خود را عرضه می کنند و می روند ولی مربی هر لحظه باید نظارت داشته باشد. (رب العالمین)

پایان پیام/