اگر توافق انجام نشود، چه می شود؟

خبرگزاری شبستان: مذاکرات هسته ای در روزهای پایانی خود به سر می برد.هرچند همه طرفها خود را مشتاق توافق نشان می دهند و برای آن اعلام آمادگی می کنند ، اما دقایق پایانی و گام آخر ، محل آخرین چانه زنی ها و دبه های آمریکایی ها شده است.تماس کری با کاخ سفید ، شانس توافق احتمالی را کاهش داد.به میان آمدن تحریم های تسلیحاتی و پافشاری ایران بر خطوط قرمز خود ، آمریکا را در تنگنا قرار داده است. ایران بارها اعلام کرده است که عدم توافق ، آخر دنیا نیست و ایران مسیر خود را ادامه خواهد داد.با این حال سوال اصلی این جاست که اگر توافق نشود ، چه اتفاقی می افتد؟

پیامدهای عدم توافق :

اول:برنامه هسته ای ایران با سرعتی بیشتر از قبل گسترش می یابد.ایران در مدت اجرای برجام ، محدودیت هایی را پذیرفته است که با شکست توافق ژنو ، آنها از بین می روند و ایران برای تامین نیازهای خود به سرعت زیرساختهای هسته ای را آماده می کند و سرعت غنی سازی را افزایش خواهد داد.زیرا برای همگان آشکار شده است که مقصر و زورگو ، آمریکاست ؛ نه ایران. اگر آمریکا به خواسته های ایران تن ندهد و فشار را ادامه دهد، ایران توافق موقت هسته ای، یا همان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را کنار می گذارد. در این صورت، و در حالی که امکان تحریم های شدیدتر و پایدارتر ممکن نیست، ایران ممکن است برنامه هسته ای خودش را بسط بدهد، حتی بدون اینکه نیازی باشد که از پیمان ان.پی.تی خارج شود.

دوم:اجماع در مورد تحریم ها علیه ایران از بین خواهد رفت.جهان نمی تواند کشوری با 1600 کیلومتر مرز آبی را نادیده بگیرد.دنیا به نفت و گاز ایران نیاز دارد.به مسیر ایران برای ترانزیت نیاز دارد.دیگر نمی توان با فشار و تهدید و تطمیع ، شرکتها را از ورود به ایران بازداشت.آمریکا شدیدترین تحریمهای طول تاریخ را علیه ایران وضع کرده است و برنامه هسته ای ایران ادامه دارد.موشکهای ایرانی روز به روز قدرتمندتر می شوند.بشار اسد هنوز رئیس جمهور سوریه است.داعش در عراق ، در حال عقب نشینی نسبی است.عربستان در یمن به هیچکدام از اهداف خود نرسیده است.انقلاب بحرین با قدرت ادامه دارد و حزب الله هم در سوریه می جنگند و هم برای اسرائیل خط و نشان می کشد.این یعنی دست برتر ایران در منطقه با وجود تحریم های آمریکا و غرب. . ایران کشوری است که در شدیدترین تحریم های طول تاریخ ، هم کشورش را مدیریت کرد ، هم به سوریه و عراق و لبنان یاری رساند و هم جبهه جدیدی علیه استکبار و ارتجاع در یمن و بلندی های جولان گشود.جمهوری اسلامی ایران در شرایط به هم ریختگی ژئوپلیتیکی جهان و غرب آسیا ، جزیره ثبات محسوب می شود و امنیت از کانون تهران به منطقه غرب آسیا  و شمال آفریقا « تسری » پیدا می کند.

آمریکا نمی تواند از همکاری ایران برای مبارزه با داعش بهره بگیرد.نمی تواند روی توان ایران در منطقه حساب بازکند.چون در مذاکرات هسته ای ، به ایران امتیاز نداده است.اگر کنگره تحریم ها علیه ایران را شدت بخشد ، برخی کشورهای اروپایی، ممکن است از این تحریم های خودخواسته خسته شوند، به خصوص اگر این تصور غالب شود که ایران در مذاکرات حسن نیت داشته است.زیرا بر همه ثابت شده است که شکست مذاکرات تقصیر ایران نبوده است. آمریکا به خوبی می داند که شدت بخشیدن به تحریم ها در شرایط کنونی جهان ، دیگر کارایی ندارد. آمریکا نمی تواند از طریق شورای امنیت ، مطامع خود را پیش ببرد ، زیرا در این شرایط دیگر روسیه و چین به قطعنامه های غربی رای مثبت نمی دهند.با توجه به بحران اوکراین و جنگ داخلی در سوریه ، شکاف بین شرق و غرب شورای امنیت ، افزایش پیدا کرده است. همکاری های راهبردی ایران و روسیه نیز عامل دیگری است که طرفین می توانند با کمک آن تحریم ها را دور بزنند و بی اثر کنند. حذف دلار از معاملات ارزی بین تهران ، مسکو و پکن و اعضای شانگهای ، کمک به دولت سوریه و تهاتر کالا میان ایران و روسیه ، گزینه های آمریکا را از روی میز به زیر میز انتقال می دهد و آمریکا چاره ای جز بازگشت به میز مذاکره ندارد.

سوم:میراث باراک اوباما و دموکرات ها نابود می شود.در کنگره و سنا ، جمهوری خواهان در اقلیت هستند و در سال 2016 هم شاید یک جمهوری خواه به کاخ سفید برود.اوباما تمام حیثیت خود برای توافقی با ایران گذاشت که شکست خورد ، زیرا وی به ایران امتیاز نداد. شکست مذاکرات هسته ای ، تمام انتقادات جمهوری خواهان علیه دولت دموکرات اوباما را صحیح می نمایاند. به عبارت دیگر ، کاخ سفید در سال 2016 دیگر نمی تواند میزبان یک دموکرات باشد.زیرا اوباما نمی تواند ادعا کند که مساله هسته ای ایران را حل کرده است.حمایت لابی اعراب ، یهود و جنگ سالاران از گزینه ی جمهوری خواه ، آینده دموکرات ها را در انتخابات سال 2016 به شدت تیره و تار می کند همان طور که باراک اوباما در توجیه بازنگری در سیاست آمریکا نسبت به کوبا بیان کرد، رویکرد مبتنی بر فشار و منزوی کردن کوبا جواب نداده است، پس زمان امتحان روشی جدید رسیده است. همین نکته را می توان در مورد سیاست واشنگتن نسبت به تهران بیان کرد.ایران فشار و تهدید و تطمیع را نمی پذیرد!زبان سخن گفتن با ایران تکریم است و پذیرفتن ایران هسته ای و قدرت منطقه ای جمهوری اسلامی.در این صورت شاید توافق صورت بگیرد و شاید همکاری های دو طرف در زمینه های منطقه ای گسترش یابد.شاید...!!به شرطی که آمریکا ، به جمهوری اسلامی ایران بعنوان یک قدرت احترام بگذارد ، و برابری کشورها را به رسمیت بشناسد. شکست مذاکرات ، نه تنها باعث فروپاشی توافق ژنو می شود ، بلکه کل مذاکرات هسته ای و توافق جامع احتمالی را هم در معرض خطر قرار می دهد.این موضوع مسلما به نفع آمریکا نیست ؛ زیرا این کشور گزینه دیگری به جز میز مذاکره ندارد و اگر قرار باشد امتیازی را هم از ایران بگیرد ، اخذ این امتیاز فقط و فقط در مذاکره آن هم با دادن امتیاز متقابل و برابر ممکن خواهد شد.آمریکا برای حفظ توافق ژنو هم که شده باید مذاکره کند ، چون در غیر این صورت ، منافع این کشور در توافق ژنو نیز نابود خواهند شد.

نویسنده:بهنام خسروی

پایان پیام/