خبرگزاری شبستان: این روزها صحبت توافق تاریخی میان ایران و شش قدرت برتر جهان نقل همه محافل عمومی و خبری است. توافقی که فارغ از تمام فرازو نشیب‌ها، حواشی‌های سیاسی و فنی، و مخالفان و موافقان داخلی و جهانی، نکات غیرقابل انکار وبدیهی را به نمایش گذاشت. اول، نمایش اقتدار و پیروزی دیپلماسی، مفاهمه و گفتگو، و شکست خشونت طلبان و افرادی که همواره از موضع زور، تهدید و تحمیل وارد می شوند و برطبل جنگ می کوبند. دوم پایمردی سیاستمداران دستگاه دیپلماسی کشور بر خواسته‌ها و مطالبات به‌حق جمهوری اسلامی ایران و وادار ساختن طرف مقابل به گشودن زبان احترام و اکرام نسبت به مواضع ایران. سوم به رسمیت شناختن غنی سازی و حق استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای؛ و نکته مهمتر این که این مذاکرات می تواند در آینده به رویه ای حقوقی برای سایر کشورها تبدیل شود.
بنابراین می توان این گمانه زنی را انجام داد که با توجه به پیشتاز بودن ایران در استفاده از انرژی صلح آمیز هسته ای در میان کشورهای جهان سوم، سابقه موفقیت‌آمیز احتمالی این توافق طی مدت زمان معلوم در آینده، و وسوسه قریب به یقین سایر کشورها برای استفاده از این انرژی پاک و ارزان، راه را برای آنها هموار نموده و موفقیت مذاکرات اخیر، مبنا و چراغ راهی جهت سهولت دستیابی به توافق با دیگر کشورها قرار گیرد. نکته مهم دیگر از دید نگارنده، با توجه به کارشکنی ها، رجزخوانی ها و سنگ اندازی های مکرری که رژیم صهیونیستی قبل از توافق به منظور اخلال در آن و هم اکنون جهت جلوگیری از اجرایی شدن انجام می دهد، علاوه بر هراس از افزایش قدرت منطقه‌ای جمهوری اسلامی، دخالت عامل دیگری می‌باشد. واقعیت این است که قدرت ایران ارتباط چندان مستقیمی با انرژی هسته‌ای ندارد.
انرژی هسته ای توان و ظرفیت داخلی را افزایش خواهد داد و قدرت داخلی نیز یکی از عوامل مهم تقویت کننده قدرت خارجی هر کشور است. توان و ظرفیت منطقه ای و بین المللی ایران پارامترها و عناصر دیگری دارد که در حوصله این گزارش نیست و تنها ذکرچند نکته مهم و برجسته، به عنوان پیش‌درآمدِ مبحث اصلی، اشاره می‌گردد. اول، توان نظامی و تسلیحاتی ایران و خودکفایی در تولید برخی تجهیزات پدافندی همانند موشک های بالستیک، و همچنین ابتکار و نوآوری مهندسان توانمند کشورمان در نیروهای مسلح، در ساخت برخی تسلیحات و تجهیزات نظامی است که همه ساله بخشی از آن در رزمایش های زمینی و دریایی به نمایش گذاشته می شود.
دوم ساختار دوستونی نظامی ایران یعنی ارتش و سپاه، که در دنیا منحصر به فرد می باشد. سوم نیروی عظیم ملت ایران که بعد از 35 سال همچنان آرمان های خود را فریاد می زند و به ویژه در راهپیمایی های بزرگ روز قدس و 22 بهمن به رخ چشم و گوش جهانیان می کشد. چهارم تعادل کثرت و وحدت در میان ارکان نظام جمهوری اسلامی ایران می باشد. در حقیقت توافق هسته ای نمایش انتقال صداهای مختلف اعم از موافق و مخالف به یکدیگر و در نهایت گوش فرادادن به صدایی واحد بود که جمع بندی خواست مردم و مسئولین است و در بیانات و هدایت های مقام معظم رهبری خلاصه می‌گردد.
مدل منحصربه فردی که به مدد امام خمینی (ره) بنیانگذار انقلاب اسلامی و بر پایه تعالیم و آموزه های دین مبین اسلام پی‌ریزی گردید و در حال حاضر ضعف مدل پلورالیستی (تکثرگرا) جوامع چندصدایی همانند امریکا را به خوبی برجسته می نماید. ساختاری که به هنگام تصمیم‌گیری در موارد حساس و استراتژیک، در آن هر کس ساز خود را بنوازد، به غیر از شنیدن اصوات پراکنده و بدون هارمونی و هماهنگی، صدای متوازن و همگونی از آن شنیده نخواهد شد. و چنین می شود که تا رسیدن به راه حل‌های احتمالی، مشمول هدررفت زمان زیادی خواهد گردید.
حاصل آن در توافق اخیر، بعد از پایان 22 ماه ماراتن نفس‌گیر برای همه طرف ها، تازه، آغاز چالش دولت اوباما و دو ماه نبرد با نمایندگان کنگره برای کسب آرای موافق در مورد توافق هسته ای است. نگارنده امیدوار است که در سایه الطاف الهی و اهتمام مسئولین گرامی، منافع داخلی، منطقه ای و بین المللی ملت ایران در همه عرصه ها با تمام قوا همچون گذشته پیگیری گردد و با فرازو نشیب هایی که در سال های بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی، یک ملت برای رسیدن به وحدت نظر و وحدت عمل از سرگذارنده است، خاطره و تجربه آن برای امروز و آیندگان همواره سرلوحه همه تصمیم گیری ها در امور داخلی و بین المللی قرار بگیرد و برکت این همدلی و همزبانی در سالی که مزین به آن است را نه امسال که در همه سال های پیش رو شاهد باشیم.
نکته پنجم، در ادامه برشماری مولفه های قدرت جمهوری اسلامی ایران، افزایش حوزه نفوذ کشور در منطقه مانند عراق، لبنان، سوریه، یمن و تلاش واقعی و عملی ایران در مبارزه با تروریسم و نگه داشتن درگیری‌ها در بیرون از مرزهای ایران است. این موضوع، علاوه بر تغییر دیدگاه بسیاری از منتقدان داخلی درباره کمک‌های ایران به متحدان منطقه‌ای قدیمی خود نظیر لبنان و سوریه، با توجه به تحولات اخیر و ورود عراق و یمن به این جمع، موجب بسط هرچه بیشتر کمربند نفوذ ایران در منطقه گردیده است.
بنابراین با نکات فوق به سادگی می توان نتیجه گرفت آنچه که در حال حاضر حتی پس از توافق، برای رژیم صهیونیستی هراس زیادی را به وجود آورده، تنها مسئله قدرت گیری ایران پس توافق هسته ای نیست، زیرا ایران قبل از توافق نیز دارای قدرت منطقه ای بوده و این قدرت نیز به‌طور روزافزون در حال افزایش است، بنابراین هراس از این قدرت به قبل از توافق برمی‌گردد. دلیل نگرانی رژیم صهیونیستی از توافق هسته ای به طورخاص از دید نگارنده، تبدیل شدن توافق مزبور به رویه ای حقوقی برای سایر کشورها است و در آینده ای نه چندان دور، ایجاد توقعی جمعی برای مجبور ساختن رژیم صهیونیستی به پذیرش نظارتها و مسئولیت های مربوط به آن. شاهد این مدعا مطلبی است که در روزهای اخیر روزنامه هاآرتص به آن پرداخته است. این روزنامه می نویسد اسرائیل در طول دو هفته گذشته، کمپین دیپلماتیکی را برای مانع شدن از صدور قطعنامه ای که به موضوع نظارت بین المللی بر تأسیسات هسته ای اش می پردازد آغاز کرده است. این قطعنامه که مصر و سایر کشورهای عربی و اسلامی از آن حمایت می کنند، اواسط سپتامبر سال جاری برای رای گیری در کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح می شود.
یک مقام ارشد وزارت امور خارجه اسرائیل عنوان کرده، که نگران است توافق هسته ای اخیر میان ایران و شش قدرت جهان ، شکست دادن این قطعنامه را برای تل آویو دشوار کند. مصر این قطعنامه را با عنوان « توانایی های هسته ای اسرائیل » بارها در سال های اخیر پیشنهاد کرده است. این قطعنامه اسرائیل را محکوم می کند و از آن می خواهد تاسیسات هسته ای گزارش شده خود را به روی بازرسی های آژانس بین المللی انرژی اتمی باز کند. این قطعنامه همچنین خواستار برگزاری یک کنفرانس بین المللی در مورد عاری ساختن منطقه خاورمیانه از سلاح های هسته ای می شود. این قطعنامه بر خلاف قطعنامه های شورای امنیت الزام آور نیست، اما می تواند به اسرائیل آسیب مهم دیپلماتیک وارد کند، و موجب جلب توجه بین المللی بر برنامه هسته ای اسرائیل و اقدام بیشتر آژانس بین المللی انرژی اتمی شود.
چند ماه پیش، مصر و ایران قطعنامه مشابهی را در کنفرانس بازنگری پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای (NPT) پیشنهاد کردند. اما پس از آنکه مصر از تعدیل متن قطعنامه خودداری کرد، آمریکا، انگلیس و کانادا مانع آن شدند.
مصر مهم ترین حامی قطعنامه آژانس بین المللی انرژی اتمی است ولی به نظر می رسد ایران نیز به این اقدام ملحق شود. محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران با انتشار مقاله ای در روزنامه انگلیسی گاردین خواستار اقدامی مشابه از طرف اسرائیل شده بود. عنوان این مقاله « ایران یک توافق هسته ای تاریخی امضا کرده و حالا نوبت اسرائیل است. » بود.[1]
واقعیت امر این است که با توجه به حجم بالای تقاضا برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای و در آمدن آن از انحصار قدرتهای بزرگ، درآینده در رسیدن توافقات احتمالی با سایر کشورهای طالب انرژی هسته ای، موارد و مسائلی پیش خواهد آمد و این امکان وجود دارد تا برای رفع مشکل، از متن توافق ایران و 5+1 و تجربه 22 ماه رایزنی و گفتگوهای پر افت وخیز در آنها مورد استفاده قرار گیرد و رفته رفته به صورت رویه ای حقوقی درآید. افزایش تعداد دارندگان انرژی صلح آمیز هسته ای این ظرفیت را خواهد داشت تا به شکل‌گیری اراده‌ای جمعی علیه رژیم صهیونیستی و فشار بر آن جهت تمکین از خواسته‌های آژانس، مسئولیت پذیر بودن، عضویت در پروتکل های نظارتی و دسترسی به سایت های هسته ای این کشور، کمک نماید. در چشم اندازی خوش‌بینانه‌تر می توان انتظار داشت که اراده مذکور، در سالهای آینده قادر به فشار بیشتر برروی کشورهای دارنده تسلیحات اتمی، و توافق ایران و 5+1 آغازگر مسیری باشد که انتهای آن خلع سلاح در سراسر جهان است.
- هاآرتص: اسرائيل تلاش مي کند مانع نظارت بر تاسيسات هسته اي خود شود، تهران / خبرگزاری صدا و سیما / سیاسی 1394/05/12، http://www.iribnews.ir/NewsText.aspx?ID=631699
نویسنده: حدیث آسمانی
نظر شما