محورهای توسعه گلستان/ کشاورزی و گردشگری سنگ بنای توسعه

خبرگزاری شبستان- گرگان: گلستان با قریب به یک میلیون و 800 هزار نفر جمعیت در شمال شرق ایران واقع شده است. ویژگی های طبیعی و اقلیمی و هم چنین تنوع قومیتی در این استان موجب شده که گلستان به عنوان نگارستان ایران و یا ایران کوچک نام بگیرد. استانی که به فاصله یک ساعت از مرکز می توان به دریا، جنگل، کوه و صحرا رسید، از سویی دیگر همین تنوع اقلیمی منجر به این شده که گلستان یکی از قطب های تولید محصولات کشاورزی در کشور به شمار برود به نحوی که سالانه بالغ بر 3 میلیون و 500 هزار تن انواع محصول باغی، زراعی دامی در این استان تولید می شود که ارزش آن چندین هزار میلیارد تومان است.

یکی دیگر از مزیت های این استان، قرار گیری در همسایگی کشورهای آسیای میانه یا همان cis است که گلستان توانسته کریدور شمال به جنوب را تکمیل کند. تولیدات مازاد این استان می تواند بازار مناسبی در کشورهای همسایه به خود اختصاص دهد. هر چند در کنار تمامی مسائل مربوط به کشاورزی و مزیت های اقتصادی این استان نمی توان از جاذبه های گردشگری این استان سخن نگفت. موضوعی که بارها و بارها از سوی مسئولان گلستانی به عنوان محور اصلی توسعه استان از آن سخن به میان آمده و در سند آمایش سرزمینی نیز یکی از پارادایم های اساسی به شمار می رود.

گلستان و تنوع محصولات کشاورزی؛

استان گلستان از دیرباز مهد تولیدات کشاورزی بوده و به دلیل داشتن اراضی نسبتاً حاصلخیز در این زمینه در کشور مطرح شده است. این استان دارای 560 هزار هکتار زمین زراعی است که با احتساب کشت دوم در سال، این سطح تا 740 هزار هکتار هم افزایش پیدا می کند. بیش از 580 هزار نفر در قالب بیش از 218 هزار خانوار در این استان به کار کشاورزی مشغولند به نحوی که آمارها نشان می دهد قریب به 60 درصد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم در این حوزه است. گلستان در تولید برخی از محصولات استراتژیک از جمله گندم و دانه های روغنی از جمله سویا، کلزا و آفتابگردان و البته پنبه در کشور از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در زمینه تولیدات دامی نیز سالانه بیش از 156 هزار تن گوشت مرغ در این استان تولید می شود که جایگاه سوم کشور متعلق به گلستان است. این استان هم چنین در تولید گوشت قرمز، شیر، زیتون، مرکبات، عسل، جو، سیب زمینی ... از جایگاه ویژه ای برخوردار است. تولید و استحصال خاویار نیز یکی دیگر از مزیت های استان است که در گذشته های نه چندان دور از شهرت جهانی برخوردار بوده است. طی چند سال اخیر نیز تولید و تکثیر میگو وانامی در بیابان های این استان با استفاده از آب تالاب ها و دریای خزر، توانسته پای تجار و بازرگانان کشورهای اروپایی را به این منطقه باز کند و درآمد مناسبی را نصیب استان گرداند.

جاذبه های طبیعی و گردشگری؛

یکی از موضوعاتی که طی سال های اخیر در سند آمایش سرزمینی بسیار مورد توجه قرار گرفته، ظرفیت های گردشگری این استان است. تنوع اقلیمی و البته قومیتی و فرهنگی موجب شده تا این استان گنجینه منحصر به فردی از جاذبه های مردم شناسی باشد. در کنار این ها، جاذبه های طبیعی از جمله کوه های سر به فلک کشیده البرز ، جنگل های هیرکانی، آبشارها، تالاب ها، گل فشان ها و ... از جمله جاذبه های طبیعی این استان است.

از نظر جاذبه های تاریخی نیز آثار به جای مانده از دوران گذشته در این سرزمین که در گذشته به منطقه استرآباد شهرت داشت، هم چنان خودنمایی می کند. برخی از این جاذبه های طبیعی در میراث جهانی یونسکو به ثبت جهانی رسیده و یا مراحل ثبت آن در حال انجام است. بلندترین برج آجری جهان معروف به برج قابوس است در سال های گذشته با حضور رییس جمهور وقت، از ثبت جهانی آن رونمایی شد و طی یکی دو سال اخیر نیز مقدمات ثبت جهانی دیوار دفاعی گرگان که سومین دیوار تاریخی در جهان بوده، انجام شده است.

از دیگر جاذبه های تاریخی این استان می توان به برج رادکان، مقبره خالد نبی، مسجد جامع گرگان، بافت قدیم گرگان، پل تاریخی آق قلا و ... را می توان نام برد. از سویی دیگر چند سالیست که بحث گردشگری مذهبی نیز در این استان مطرح شده که با توجه به امامزادگان و بقاع متبرکه ای که در منطقه وجود دارد از جمله امام زاده عبدالله (علیه السلام) گرگان، امام زاده یحیی بن زید (علیه السلام) در گنبدکاووس را می توان نام برد. قرار گیری در مسیر حرم مطهر رضوی، برنامه ریزی برای استفاده مناسب تر از این ظرفیت های عظیم معنوی را بیش از پیش ضروری کرده است.

شبکه ارتباطی و حمل و نقل:

استان گلستان دارای مرز آبی، زمینی و ریلی با کشورهای همسایه است که می تواند خود یکی از مزیت های توسعه تجارت خارجی نیز به شمار برود. این استان در گذشته ای نه چندان دور دارای سه بندرگاه فعال بوده که در بندرگز و بندرترکمن تجارت دریایی با کشورهای مختلف حاشیه این دریا صورت می گرفت اما به دلیل پسروی آب دریا و تغییر شناورها و تردد کشتی های چندهزارتنی، سواحل استان مناسب برای پهلوگیری این کشتی ها نیست. طی چند سال اخیر هم بحث ساخت بندرخواجه نفس به عنوان تنها و نخستین بندر تجاری خصوصی کشور مطرح شده که متأسفانه هنوز اقدام موثری در این زمینه انجام نشده است.

در بخش حمل و نقل هوایی نیز این استان دارای دو فرودگاه بین المللی گرگان و فرودگاه کلاله است که علیرغم پیگیری های بسیار زیاد مسئولان فرودگاه کلاله، هم چنان تعطیل است و اخیراً نیز خبرهایی مبنی بر راه اندازی مجدد پروازهای این فرودگاه شنیده می شود.

مرز خاکی این استان با کشورهای cis در منطقه اینچه برون است که سالانه حجم زیادی از مبادلات تجاری استان از طریق آن صورت می گیرد. سال گذشته نیز با افتتاح خط ریلی سراسری در مرز اینچه برون، ایران به کشورهای آسیای میانه متصل شده است و قرار است سالانه چندین میلیون تن بار از طریق این خط ریلی جابه جا شود. راه اندازی منطقه آزاد تجاری اینچه برون و ساخت پایانه غلات نیز در توسعه اقتصادی استان بسیار موثر خواهد بود.

مزیت های صنعتی؛

گلستان دارای 23 شهرک و ناحیه صنعتی بوده که طی سال های اخیر تعداد واحدهای صنعتی و تولیدی در این استان افزایش یافته است. طی سال های اخیر و با حذف ممنوعیت توسعه صنعتی این استان، راه اندازی واحدهای صنعتی در گلستان در دستور کار قرار گرفت که از آن جمله می توان به نیروگاه برق علی آبادکتول، شهرک هزار هکتاری اترک، ساخت مجتمع فولاد دو میلیون تنی، کارخانه سیمان پیوند، کارخانه ید، شهرک متالوژی و ... از جمله طرح های بزرگ در این استان است که بخشی از آنها در حال بهره برداری و بخشی دیگر نیز در حال ساخت است.