وقايع و اعمال ماه ذي الحجه

خبرگزاری شبستان، وقايع و اعمال ماه ذى الحجّة الحرام‏ را از كتاب «وقايع الايام» و مفاتيح الجنان شيخ عباس قمي (ره) منتشر مي كند.

ماه ذي الحجه از ماه‏ هاى شريف است و چون اين ماه داخل مى ‏شد، صلحاى صحابه و تابعين، اهتمام عظيم در عبادت مى ‏كردند. دهه اوّل آن، ايامش «ايام معلومات» و در نهايتِ فضيلت و بركت است و از رسول خدا صلى الله عليه و آله روايت شده كه «عمل خير و عبادت در هيچ ايامى نزد حق تعالى محبوب ‏تر از اين دهه نيست».

دهه اول اين ماه " ايام معلومات" نام دارد كه در قرآن كريم ازآن ياد شده است و براي اين دهه اعمالي ذكر شده است:

1- روزه گرفتن 9 روز اول اين دهه كه ثواب روزه تمام عمر را دارد.

2- در تمام شبهاي اين دهه، ما بين نماز مغرب و عشاء دو ركعت نماز خوانده می شود كه در هر ركعت بعد از حمد وتوحيد يك بار آيه  " وَ واعَدنا مُوسي ثَلاثينَ لَيلَةً وَ اَتمَمناها بِعَشرٍ فَتَمَّ ميقاتُ رَبِّهِ اَربَعينَ لَيلَةً وَ قالَ مُوسي لأَخيهِ هارونَ اخلُفني في قَومي وَ اَصلِح وَ لا تَتَّبِع سَبيلَ المُفسدِين" را باید خواند. كسي كه اين نماز را بخواند با ثواب حاجيان شريك مي شود.

3- از روز اول تا عصر روزعرفه بعد از نماز صبح و پيش از مغرب دعايي كه از امام صادق عليه السلام روايت شده، خوانده شود. " اللهم هذه الايام التي فضلتها علي الايام...

4- در هر روز از دهه پنج دعايي را كه حضرت جبرئيل از جانب خداي تعالي براي حضرت عيسي عليه السلام هديه آورده، خوانده شود. " اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شريك له..."

5- در هر روز از اين دهه تهليلاتي را كه از حضرت علي عليه السلام روايت شده را بخواند.  " لا اله الا الله عدد الليالي و الدهور...

اعمال روز اول

1- روزه كه ثواب روزه هشتاد ماه را دارد.

2- خواندن نماز حضرت فاطمه عليها السلام توصيه شده است كه دو نماز دو ركعتي است و در هر ركعت بعد از حمد پنجاه مرتبه توحيد خوانده شود و بعد از سلام تسبيحات آن حضرت گفته شود و بعد دعاي ذيل خوانده شود:

« سبحان ذي العزّ الشامِخِ المُنيف، سبحانَ ذِي الجَلالِ الباذِخِ العظيم، سبحانَ ذي المُلكِ الفاخِرِ القديم، سُبحانَ مَن يري اَثَرَ النَملَةِ في الصَّفا ، سُبحانَ مَن يري وَقعَ الطَّيرِ في الهَواءِ، سُبحانَ مَن هُوَ هكَذا وَلا هكذا غيره.»

3- پيش از زوال دو ركعت نماز، در هر ركعت حمد يك مرتبه، و هر يك از توحيد، آية الكرسي و قدر ده مرتبه خوانده شود.

4- هر كس از ظلم ظالمي مي ترسد در اين روز بگويد: حَسبي حَسبي حَسبي مِن سُوالي عِلمُكَ بِحالي. تا خداي متعال او را از شر ظالم كفايت كند.

روز هشتم

روز ترويه است و روزه اش فضيلت دارد و روايت شده كه كفاره شصت سال است.

شب نهم

اين شب از ليالي متبرك وشب مناجات با قاضي الحاجات است و توبه در آن شب مقبول و دعا در آن مستجاب است . كسي كه آن شب را به عبادت به سر آورد، اجر صد و هفتاد سال عبادت را دارد. براي اين شب اعمالي ذكر شده است:  روايت شده كه دعاي ذيل خوانده شود كه هر كس آن را در شب عرفه يا در شبهاي جمعه بخواند، خداوند او را بيامرزد.  اللهم يا شاهد كل نجوي...

هزار مرتبه این تسبيحات گفته شود؛  سُبحانَ الذَي في السماءِ عرشُهُ، سُبحانَ الذَي في الارضِ حُكمُهُ، سُبحانَ الذي في القُبُور قَضاؤُهُ، سبحان الذي في البَحرِسَبيلُهُ، سبحان الذي في النارسُلطانُهُ، سبحان الذي في الجَنَّةِ رَحمَتُهُ، سبحان الذي في القِيامَةِ عَدلُهُ، سبحان الذي رَفَعَ السَّماءَ، سبحان الذي بَسَطَ الاَرضَ ، سبحان الذي لا مَلجَاَ وَ لا مَنجا مِنهُ اِلاّ اليه."

و زيارت امام حسين عليه السلام در این شب

روز نهم (روز عرفه)

روزعرفه از اعياد عظيمه است اگر چه به اسم عيد ناميده نشده است. آن روز، روزي است كه خداوند بندگان خويش را به عبادت و طاعت خود فراخوانده و جود و احسان خود را براي ايشان گسترانيده و شيطان در اين روز خوار و حقيرتر از ديگر اوقات خواهد بود.

روايت شده كه در روزعرفه اي امام سجاد عليه السلام صداي سائلي را شنيد كه از مردم كمك مي خواست. امام به او فرمود: واي بر تو آيا در چنين روزي از غير خدا سوال مي كني؟ حال آن كه در اين روز فضل خدا حتي شامل بچه هاي به دنيا نيامده نيز مي شود.

اعمال اين روز

غسل

 زيارت امام حسين عليه السلام كه برابر هزار حج و هزار عمره و هزار جهاد مي باشد. اگر كسي توفيق يابد كه در اين روز به حرم امام تشرف پيدا نمايد ثوابش كمتر از كسي كه در عرفات باشد نيست.

بعد از نماز عصر پيش از خواندن دعاي روز عرفه، در زير آسمان دو ركعت نماز به جاي آورده و نزد خداوند به گناهان خود اعتراف نمايد. درركعت اول بعد از حمد، توحيد و در ركعت دوم بعد از حمد سوره كافرون بخواند.

 روزه اين روز براي كسي كه ضعف پيدا نكند و روزه اش مانع از انجام اعمال نشود مستحب است.

 خواندن دعا "ام داود" كه در اعمال نيمه رجب ذكر گرديده است.

 این تسبيح گفته شود كه ثواب آن قابل شمارش نيست. سبحان الله قبل كل احد و سبحان الله بعد كل احد...

خواندن زيارت جامعه كبيره نيز در اين روز سفارش شده است.

شب دهم

از ليالي متبركه است و از آن چهار شبي است كه احياء آنها مستحب است و درهاي آسمان در اين شب باز است و زيارت امام حسين عليه السلام در اين شب، سفت است. و دعاي "يا دائم الفضل علي البرية، يا باسط اليدين بالعطية، يا صاحب المواهب السنية صلي علي محمد و اله خير الوري سجية و اغفرلنا يا ذاالعلي في هذه العشية"، در اين شب خوانده شود.

روز دهم (عيد قربان)

غسل در اين روز كه سنت موكد است.

نماز عيد قربان.

خواندن دعاي چهل و هشتم از صحيفه سجاديه كه اول آن اللهم هذا يوم مبارك است. و نيز خواندن دعاي چهل و ششم كه با عبارت يا من يرحم من لا يرحمهُ العباد آغاز مي شود.

دعاي ندبه خوانده شود.

قرباني كردن.

تكرار تكبيرات زير بعد از نمازها.

الله اكبر الله اكبر و لااله الا الله والله اكبر الله اكبر ولله الحمدالله اكبرعلي ما هدانا الله اكبر علي ما رزقنا من بهيمةِ الانعام و الحمدُالله علي ما ابلانا.

روز هجدهم (عيدغدير)

 غسل

 روزه كه كفاره شصت سال گناه است.

 زيارت حضرت علي عليه السلام .

 دو ركعت نماز خوانده شود و پس از آن به سجده رفته و صد مرتبه شكر خدا گفته شود، سپس سر از سجده برداشته و دعاي زير خوانده شود:

"اللهم اني اسئلك بانّ لك الحمد وحدَكَ لا شريك لك... و در انتهاي دعا سر به سجده نهاده و صدمرتبه الحمدلله و صدمرتبه شكراًلله گفته شود.  هر كس اين عمل را انجام دهد ثواب كسي را دارد كه در روز عيد غدير نزد پيامبر اكرم حاضر شده و با آن حضرت بيعت كرده باشد.

 پيش از زوال دو ركعت نماز به جا آورد و در هر ركعت بعد از حمد، سوره توحيد و آية الكرسي و سوره قدر را ده مرتبه بخواند.

 دعاي ندبه خوانده شود.

 مومنين در هنگام ملاقات يكديگر بگويند:" الحمدلله الذي جعلنا من المتمسكين بولاية اميرالمومنين و الائمة عليهم السلام .

 ايجاد عقد اخوت

روز بيست و چهارم (مباهله)

براي روز مباهله اعمالي توصيه شده است:

 غسل

روزه

 روز آخر

ماه ذيحجه آخرين ماه سال قمري است كه براي روز آخر آن عملي سفارش شده است. كه دو ركعت نماز، در هر ركعت حمد يك مرتبه و سوره توحيد و آية الكرسي هر يك ده مرتبه خوانده شود و بعد از نماز بگويد: " اللهمَّ ما عملت في هذه السنة من عمل نَهَيتَني عَنهُ و لَم تَرضَهُ وَ نَسيتُهُ وَ لَم تَنسَهُ وَ دَعَوتَني الي التَّوبَةِ بَعدَ اجتِرائي عَليكَ اللهمَّ فَانّي اَستَغفِرُكَ مِنهُ فَاغفِرلي وَ ما عَمِلتُ مِن عَمَلٍ يقَرِّبُني اِليكَ فَاقبَلهُ مِنّي وَ لا تَقطَع رَجائي مِنكَ يا كريم."

وقتي فرد اين دعا را خواند شيطان گويد: واي بر من هر چه در حق اين فرد، در اين سال سختي كشيدم، همه را با اين دعا خراب كرد، و شهادت مي دهد كه او سال گذشته را به خير ختم نمود.