خبرگزاری شبستان – سرویس قرآن و معارف: "در ظهر عاشورا که تنور جنگ به شدت گرم و درگیری و نبرد به نهایت حدّت خود رسیده بود، وقتی صحبت از نماز شد به فکر اقامه نماز افتاد و فرمود: نماز را به یادمان آوردی. خدا تو را از نمازگزارانی قرار دهد که به یاد او هستند. بله اکنون اول وقت آن است از دشمنان بخواهید که دست از جنگ بشویند تا نمازمان را بخوانیم و چون آن ها حاضر به تعطیل کردن جنگ نشدند، سعید بن عبدالله حنفی و زهیر بن قین پاسداری از جان امام علیه السلام در حال نماز را بر عهده گرفتند و در نهایت این دو شهید سعید فدای نماز شدند.
اما این نماز سه خصوصیت برجسته داشت: جماعت، اول وقت بودن، علنی بودن. با آن که امام حسین علیه السلام می توانست این نماز را به صورت انفرادی اندکی دیرتر و در خیمه بخواند، ولی چنین نکرد و آن را با سه خصوصیت ذکر شده به جا آورد. لذا در غالب زیارت های آن حضرت "اشهد انک قد اقمت الصلاه" به عنوان یکی از نقاط برجسته زندگی آن حضرت ذکر می شود. البته اقامه نماز غیر از خواندن نماز است. خیلی از افراد نماز می خوانند اما اقامه نماز در جامعه و تلاش برای سقوط نکردن و فراموش نشدن آن توفیقی است که رفیق هر کسی نمی شود."
بخش اعظم و قابل توجهی از سیمای امام حسین علیه السلام که همچنان برای بسیاری از ما نامکشوف و بیگانه است، سیمای عرفانی آن حضرت است که در زیر چهره حماسی سیدالشهدا (ع) پنهان مانده است. آنچه در ادامه می آید بازگویی نکاتی در این باره ملهم از کتاب "حماسه و عرفان" آیت الله جوادی آملی است.
مؤمنان راستین کسانی هستند که قلب شان همواره به ذکر خدا مشغول است و هیچ امری عادی روزمره و غیر عادی آنان را از این مهم بازنمی دارد: "رِجَالٌ لَّا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَإِقَامِ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ ."
از این رو سالار شهیدان علیه السلام پیوسته نام خدا بر لب و یاد را در دل دارد. موقع حمله به دشمن "لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم" می گوید. هنگام احساس خطر مرگ، "انا لله و انا الیه راجعون" بر زبان جاری می کند. هنگام رسیدن به کربلا از بلاها و مصیبت های آن به خدا پناه می برد: "اللهم اعوذ بک من الکرب و بلاء." وقت عزیمت جوان دلاورش به میدان نبرد خدا را شاهد می گیرد: "اللهم اشهد علی هولاء القوم فقد برز الیهم ..." . و بالاخره دشمنان خودش را سرزنش می کند و می گوید: شیطان بر شما مسلط شد و یاد خدا را از دل و فکرتان برد. ننگ بر شما و بر اهدافتان باد. ما ملک خدا هستیم و بازگشت مان به سوی اوست: "لقد استحوذ علیکم الشیطان فانسیکم ذکر الله العظیم فتبّا لکم و لما تریدون "انا لله و انا الیه راجعون." " و ده ها و صدها نمونه دیگر که در جریان حادثه کربلا و زندگی آن حضرت و یارانش به وفور پیدا می شود.
علت درخواست امام حسین (ع) برای یک شب مهلت چه بود؟
نماز پایه اساسی اسلام بلکه اساسی ترین پایه آن پس از ولایت، ستون خیمه دین و یکی از مظاهر آشکار عرفان و معنویت است. امیرالمؤمنین علیه السلام آن را محور تنظیم امور زندگی معرفی کرده و فرمود: همه کارها باید تابع نماز باشد و خودش در لیله الهریر - که یکی از شب های بسیار سخت صفین بود - حتی نماز شب را ترک نکرد.
امام حسین علیه السلام با همه سابقه ای که در طول عمر شریف خود در نماز و عبادت داشت، عصر تاسوعا از برادرش حضرت ابوالفضل علیه السلام خواست یک شب از امویان مهلت بگیرد تا در آن یک شب فقط دعا، نماز، تلاوت قرآن، استغفار و راز و نیاز با خدا داشته باشد: "فهو یعلم انی کنت قد احب الصلاه له و تلاوه کتابه و کثره الدعاء و الاستغفار." لذا بعد از صحبت ها و اتمام حجت هایی که با اصحاب خودش کرد به خیمه خود برگشت و تمام آن شب را به نماز و استغفار و دعا و تضرع گذراند: "و رجع علیه السلام الی مکانه فقام لیله کلها یصلی و یستغفر و یدعو و یتضرع." چنان که اصحاب آن حضرت نیز این چنین بودند. آن ها در آن شب در جوار امام حسین علیه السلام همانند زنبور عسل، شهد شیرین شهادت را مزمزه و نام خدا را در حال رکوع و سجود و قیام و قعود زمزمه می کردند.
سه خصوصیت برجسته نماز ظهر عاشورا چه بود؟
در ظهر عاشورا که تنور جنگ به شدت گرم و درگیری و نبرد به نهایت حدّت خود رسیده بود، وقتی صحبت از نماز شد به فکر اقامه نماز افتاد و فرمود: نماز را به یادمان آوردی. خدا تو را از نمازگزارانی قرار دهد که به یاد او هستند. بله اکنون اول وقت آن است از دشمنان بخواهید که دست از جنگ بشویند تا نمازمان را بخوانیم و چون آن ها حاضر به تعطیل کردن جنگ نشدند، سعید بن عبدالله حنفی و زهیر بن قین پاسداری از جان امام علیه السلام در حال نماز را بر عهده گرفتند و در نهایت این دو شهید سعید فدای نماز شدند.
اما این نماز سه خصوصیت برجسته داشت: جماعت، اول وقت بودن، علنی بودن. با آن که امام حسین علیه السلام می توانست این نماز را به صورت انفرادی اندکی دیرتر و در خیمه بخواند، ولی چنین نکرد و آن را با سه خصوصیت ذکر شده به جا آورد. لذا در غالب زیارت های آن حضرت "اشهد انک قد اقمت الصلاه" به عنوان یکی از نقاط برجسته زندگی آن حضرت ذکر می شود. البته اقامه نماز غیر از خواندن نماز است. خیلی از افراد نماز می خوانند اما اقامه نماز در جامعه و تلاش برای سقوط نکردن و فراموش نشدن آن توفیقی است که رفیق هر کسی نمی شود.
قرآن کریم در توصیف متقین در کنار ایمان به غیب، انفاق، ایمان به رسالت رسول اکرم، ایمان به انبیای گذشته و یقین به آخرت، اقامه نماز را ذکر می کند: "یقیمون الصّلاه." آنگاه درباره آن ها می فرماید: این ها کسانی هستند که بر مرکب هدایت الهی سوار هستند: "اولئک علی هدی من ربهم و اولئک هم المفلحون."
چهار برش از فرهنگ ایثار در کربلا
ایثار مال و نثار جان از جلوه های برجسته عرفان و معنویت کربلاست و اساسا حرکت امام حسین علیه السلام بر این اساس استوار است لذا بحث کردن از آن حضرت از این حیث توضیح واضحات است و فقط به ذکر چند نمونه از آنچه مربوط به اصحاب و یاران آن حضرت است اکتفا می شود:
الف – دستیابی حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام به آب و صرف نظر کردن از آن به محض یاد آوردن تشنگی امام حسین علیه السلام و اهل حرم.
ب – عرض ارادت هایی که اصحاب آن حضرت در شب عاشورا کردند و در روز عاشورا تا زنده بودند نگذاشتند کسی از بنی هاشم وارد میدان شود و بنی هاشم نیز تا زنده بودند نگذاشتند آن حضرت وارد میدان شود.
ج – جانفشانی دو تن از یاران امام حسین علیه السلام در ظهر عاشورا که جهت اقامه نماز تن خود را سپر بلای آن حضرت قرار دادند و به شرافت شهادت نایل آمدند و به بقیه شهدای سعید پیوستند.
د – همسر جناده بن کعب انصاری با آن که شوهرش در حمله اول صبح عاشورا به شهادت رسیده بود فرزند یازده ساله اش را تجهیز کرد و به میدان فرستاد و آن گاه که دشمن سر بریده فرزندش را به سوی او پرت کرد آن را برداشت و بعد از پاک کردنش از خون، بر سر یکی از سربازان دشمن کوبید و او را کشت - شاید کنایه از این که چیزی که در راه خدا داده ایم پس نمی گیریم.
نظر شما