خبرگزاری شبستان: خداوند در قرآن کریم وقتی می‌خواهد از شان و منزلت خادمین مسجد بگوید این شغل را به حضرت ابراهیم(س) و فرزندش اسماعیل(ع) و پیامبر اسلام (ص) نسبت می دهد. همه می‌دانیم که اولین وظیفه خادمان طهارت و پاک نگه داشتن مساجد است. در احادیث قدسی و قرآن کریم شخصی همچون حضرت مریم (س) نذر خادمی مسجد می‌شود. هر کسی با هر خدمت و مقامی که به مسجد خدمت کند و به شکلی به مسجد پیوند بخورد صاحب شأن و مقامی ممتاز می گردد. در مورد جایگاه و منزلت خادمان مسجد و خدمت به مسجد گفتگویی با حجت الاسلام فوادیان، معاون پژوهشی بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) و کارشناس و پژوهشگر در حوزه دین ترتیب داده ایم که حاصل آن از نظرتان می گذرد.
-حاج آقای فوادیان در مورد جایگاه خدمت به مسجد در آیات و روایات اسلامی چه تاکیداتی شده است؟
خدمت به مسجد جایگاه ویژه ای دارد که در آیات قرآن کریم هم به آن اشاره شده است در مورد جایگاه مسجد خداوند به حضرت ابراهیم (ع) می فرماید: « وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثَابَةً لِلنَّاسِ وَأَمْناً وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقَامِ إِبْرَاهِیمَ مُصَلّىً وَعَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ أَنْ طَهِّرَا بَیْتِىَ لِلطَّائِفِینَ وَالْعَاکِفِینَ وَالرُّکَّعِ السُّجُودِ»، « هنگامى که خانه کعبه را محلّ بازگشت و مرکز امن و امان براى مردم قرار دادیم از مقام ابراهیم، عبادتگاهى براى خود انتخاب کنید و ما به ابراهیم و اسماعیل امر کردیم که خانه مرا براى طواف کنندگان و مجاوران و رکوع کنندگان و سجده کنندگان پاکیزه کنید». در قرآن کریم، شغل خادمی مسجد به حضرت ابراهیم(س) واگذار شده است. در احادیث قدسی و قرآن کریم شخصی همچون حضرت مریم (س) نذر خادمی مسجد می‌شود. از اینرو می توان نتیجه گرفت شغل خادمی مسجد، از جایگاه خاصی برخوردار است که انبیا الهی از چنین جایگاهی برخوردار بودند.
خدمت به مسجد موجب آبادانی مسجد می شود، کسی که خدمت به مسجد می کند، ایمان به روز قیامت و خدا دارد. یکی از مصادیق بارز در زمینه خدمت در مسجد در آیه هجدهم سوره توبه آمده است. خداوند در قرآن کریم می فرماید: «اِنَّماَ يَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللّهِ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلاَةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلاَّ اللّهَ فَعَسَى أُوْلَـئِكَ أَن يَكُونُواْ مِنَ الْمُهْتَدِينَ»، «مسجدهای خدا را کسانی عمارت می کنند که به خدا و روز قيامت ايمان آورده اند و نماز می گزارند و زکات می دهند و جز از خدا نمی ترسند، اميد است که اينان از هدايت يافتگان باشند».
خدمت به مسجد، خدمت به مردم
همچنین در مورد ثواب پاکیزه کردن مسجد و آماده کردن این مکان مقدس برای نمازگزاران در قران کریم آمده است: اگر کسی محلی را برای سجده کسی آماده کند از ثواب بسیاری برخوردار است. ما در زمینه خدمت به مسجد آیات و روایات بسیاری داریم با نگاه به سیره بزرگان هم می توانیم به اجر و پاداش خادمان مسجد پی ببریم.
در روایات اسلامی خدمت به خلق پاداش فراوانی دارد، خدمت به خانه خدا، در واقع خدمت به پایگاه مردمی است. اگر مسجد محلمان را پاکیزه و تمیز نگاه داریم، به مردم خدمت کرده ایم. بنابراین از زوایای مختلف می توانیم به این موضوع دست یابیم که خدمت به مسجد، خادم بودن برای مسجد افتخار و سعادت بزرگی است که نصیب هر کسی نمی شود. باید در این زمینه فرهنگسازی داشته باشیم، به طوری که همه مردم، مسجد را خانه اول خود بدانند و آن را جارو و شست‌وشو و تمیز نگه دارند و حتی به کار خادمان مسجد غبطه بخورند.
-ما در کشورمان برای خدمت در حرم امام رضا(ع) و اماکن متبرکه همانند حرم حضرت معصومه(س)، حضرت شاهچراغ(ع)، حضرت عبدالعظیم(ع) و ... افتخار می‌کنیم اما خادمی مسجد در نظر مردم اهمیت چندانی ندارد. در صورتی که در قرآن کریم و روایات جایگاه والایی برای مساجد در نظر گرفته شده است. چه کنیم که این افتخار خدمت نیز بسان یک فرهنگ شود؟
بارگاه ملکوتی امام رضا(ع)، حضرت معصومه(س) و حرم ها و امامزادگان در نزد مردم جایگاه ویژه ای دارند و مردم برای بارگاه این بزرگان احترام قایل هستند و خودشان را خادم این بزرگان می دانند اما متاسفانه در جامعه ما هنوز این فرهنگسازی نشده است که مسجد محل امن خانه خدا است و اگر خدمت به حرم معصومین (علیهم السلام) و بزرگان ارزش و اعتبار دارد، خدمت به خانه خدا که مسجد است نیز جایگاه و ارزش بالایی دارد.
خادم افتخاری مسجد تبلیغ نشده است
نمی خواهیم بگوییم این قضیه به صورت عمد فرهنگسازی نمی شود اما متاسفانه آنهایی که باید نسبت به این قضیه کار انجام دهند، آن طور که باید اقدام موثری انجام نداده اند. به عنوان مثال شخصیت های درجه یک وقتی به جایی معرفی می شوند، می گویند خادم افتخاری بارگاه ملکوتی یکی از امامزادگان هستند اما در مورد خادم افتخاری مسجد تبلیغات و فرهنگسازی صورت نگرفته است و کسی در این باره تبلیغ نمی کند.
اگر ثواب خدمتگزاری به مسجد برای مردم بیان شود، بدون شک مردم با شور و اشتیاق بیشتری آماده خدمتگزاری به مسجد می شوند. اما در این زمینه مردم توقع دارند که فرهیختگان، روحانیون و ائمه جماعات هم فرهنگسازی و تبلیغات داشته باشند.
حجت الاسلام قرائتی می فرمودند: یک سال در مورد زکات در شهرهای مختلف سخنرانی داشتم و مردم این طور وانمود کردند علت نپرداختن زکات به خاطر عدم تبلیغ و فرهنگسازی نشدن این موضوع توسط خطبا است. حال این سوال مطرح است که آیا تا به حال در مورد خدمت کردن به مسجد محله فرهنگ سازی داشته ایم؟ اگر امام جماعت، خطیب و منبری این موضوع را برای مردم بیان کند بدون شک مردم از خدمت به مسجد کوتاهی نخواهند کرد.
مثال دیگری که در این زمینه می توانم برایتان بگویم این است که آیا تاکنون مسئولان و متولیان فرهنگی در آستانه ماه مبارک رمضان که دهه غبارروبی مسجد نامگذاری شده است وارد عمل شده اند و تبلیغی اساسی در مورد پاکیزه کردن مسجد در این ایام داشته اند؟ که باید گفت در این زمینه هیچ برنامه و برنامه ریزی موثری صورت نگرفته است. نتیجه این می شود که مردم با رسالت و وظیفه شان در این زمینه آشنا نیستند. البته در سال های گذشته شاهد اقدامات و برنامه هایی در زمینه دهه غبارروبی مسجد دبوده ایم اما این برنامه ها کافی نیست.
لزوم بهره گیری از ظرفیت گروه های مرجع
-چه راهکار موثری در این زمینه به نظر شما می رسد؟
به نظر من باید گروه های مرجع را نسبت به این موضوع حساس کنیم. در حال حاضر در مورد برخی حوادث و موضوعات مختلف برنامه ریزی صورت می گیرد و برنامه های مختلفی تهیه می شود، اما برای خدمت به مسجد محله تاکنون وارد عمل نشده ایم.
در ایام انتخابات و زمان رای گیری گروه های مرجع همانند فوتبالیست ها، هنرمندان، کارگردانان و بازیگران وارد می شوند و تبلیغ صورت می گیرد تا مردم برای رای دادن تشویق شوند اما آیا تا به حال رسانه جمهوری اسلامی ایران در 35 سال گذشته در مورد خدمت به مسجد چنین برنامه ای داشته است.
به طور قطع فرهیختگان، بازیگران و هنرمندان و ... در محلات ما زندگی می کنند و در هر محله ای هم مسجد است. آیا برای خدمت به مسجد (خادمی مسجد) هم چنین برنامه نمادین تهیه شده و از رسانه ملی پخش شده است تا مردم رغبت برای انجام این کار داشته باشند؟ الگوی مردم در موضوعات مختلف همین افراد هستند. اگر ما دغدغه داریم که مردم شور و اشتیاق نسبت به خدمت به مسجد داشته باشند باید برای این قضیه از افراد مسئول و مرجع استفاده کنیم و دراین زمینه برنامه داشته باشیم. وقتی مردم ببینند که افراد سرشناس و معتمدین محل به این اصل اخلاقی پایبند هستند، آنها هم از این رفتار تأسّی می‌جویند و همه به این سمت می‌روند و خدمتگزاری و خادمی مسجد ترویج پیدا می‌کند.
نظر شما