شناسایی متهم اصلی تنگی نفس در خوزستان همچنان در ابهام

خبرگزاری شبستان_اهواز/

بر اساس آمار رسمی کشور، کلانشهر اهواز جزء شهرهای آلوده کشور می باشد، به طوری که بار‌ها از سوی سازمان‌ های مختلف همچون سازمان حفاظت محیط زیست خوزستان اعلام شده که اهواز هشت برابر بیش از حد مجاز آلوده ‌است، اما منشاء تنگی نفس پاییزی مردم خوزستان معمایی است که با گذشت سه سال هنوز در حل آن ابهام وجود دارد.

 

در پاییز 1392 بود که بیش از 22 هزار نفر پس از اولین بارش باران به مراکز درمانی مراجعه کردند، این آمار در سال 93 به بیش از 16 هزار نفر و امسال به بیش از 19 هزار نفر افزایش یافت. به طوری که در اولین بارندگی بیش از 17 هزار  و 700 نفر و در دومین بارندگی پاییزی اهواز نیز بیش از یکهزار نفر به مراکز درمانی مراجعه کردند.

 

 البته این آمار تنها مربوط به افرادی است که به مراکز درمانی دولتی مراجعه کرده اند، بر اساس شواهد و اطلاعات جمع آوری شده، برخی افرادی که دچار این عارضه شده اند به مراکز درمانی خصوصی و برخی تنها به استراحت و یا درمان های خانگی پرداخته  اند.

 

57 هزار بیمار تنفسی در طول این سه سال متهم اصلی بیماری خود را باران اسیدی پنداشته اند در حالی که این گزینه به شدت رد شده و با اعلام قطعی اینکه مستندات نشان می دهد باران اسیدی در کار نیست، از مجموع متهمان این عارضه حذف شده  اما همچنان افکار عمومی نگران این موضوع هستند.

 

احمد رضا لاهیجان زاده، مدیرکل محیط زیست استان خوزستان در گفتگو با خبرنگار شبستان در این رابطه بیان کرد: متاسفانه علت اصلی بروز تنگی نفس هنوز در استان قطعی نشده و تنها چیزی که به طور قطع می توان اعلام کرد این است که باران اسیدی در کار نیست.

 

وی افزود: از سال 92 تا کنون 18 گزینه به عنوان علل این عارضه مطرح و مورد بررسی قرار گرفت که از این گزینه ها در حال حاضر چهار مورد آلودگی فلرهای نفتی، سوزاندن مزارع نیشکر، سوزاندن لاستیک و زباله و گرده افشانی گیاهان مطرح هستند.

 

 

اما و اگرهای کنوکارپوس

لاهیجان زاده، در خصوص دخالت گرده افشانی گیاهان و کنوکارپوس که این روزها بیشتر از آن به عنوان متهم اصلی یاد می شود، اظهار داشت: با توجه به بررسی های صورت گرفته و اطلاعات سال های گذشته، گرده افشانی گونه های گیاهی خاص بیشتر مطرح شده چرا که آلودگی صنعتی ناشی از سوزاندن نیشکر و زباله در طول سال در استان رخ می دهد اما بروز تنگی نفس تنها در زمان بارندگی آبان ماه مشاهده شده است.

 

وی با تاکید بر اینکه این مساله نیاز به تحقیقات وسیعی دارد، گفت: همچنین بیش از ۱۰ سال از وقوع پدیده گرد و غبار در استان می گذرد که این پدیده  مستمر باعث حساسیت بیشتر ریه های مردم شده است.

 

وی خاطر نشان کرد: گرده افشانی گیاهان هم احتمالی است که همچون بقیه احتمالات مورد بررسی قرار می گیرد و هنوز نمی توان به طور دقیق منشا مشکلات تنفسی را اعلام کرد.

 

 

برخلاف عده ای که متهم تنگی نفس خوزستانی ها را گردن کنوکارپوس انداخته اند عده ای نیز این گیاه را بی تقصیر دانسته اند، دکتر عبدالحسن مقتدایی استاندار خوزستان در این باره اظهار کرد: کنوکارپوس بیش از 10 سال است که در خوزستان کاشته شده و مشکلی از لحاظ تنفسی ایجاد نکرده است.

 

وی می افزاید: شاید این گیاه یکی از دلایل باشد اما همه دلایل نیست و باید گزینه های دیگر را نیز به صورت جدی تر بررسی کرد.

 

وی با اشاره به وضعیت آلودگی در استان خوزستان عنوان کرد: واحدهای کشت و صنعت نیشکر، شرکت های صنعتی، صنایع نفت و گاز و پدیده های گرد و غبار همه در بیماری تنفسی شهروندان خوزستانی نقش دارند.

 

عبدالنور چعب پژوهشگر سازمان جهاد کشاورزی خوزستان، نیز در بخشی از یادداشتی تصریح کرد: گرده‌افشانی در یک گیاه خاص نمی تواند به حدی باشد که بیش از 17 هزار نفر را آن ‌هم طی دو، سه روز روانه بیمارستان‌ ها کند.

 

وی می گوید: متأسفانه اخیرا مسئولان محیط زیست به‌ جای چاره‌جویی و توجه به راهکارهای علمی و عملیاتی و اقدامات پیشگیرانه کاهش آلاینده‌های صنعتی نظیر فیلترگذاری و نصب آبپاش در مسیر خروجی دودکش‌های کارخانه‌ها و... در پی حذف صورت مسأله و انداختن این معضل به گردن زبان ‌بسته‌هایی نظیر کنوکارپوس ‌ها برآمده‌اند.

 

چعب توضیح داد: این گیاه نه فقط در استان خوزستان بلکه در استان‌های بوشهر و بندرعباس و حتی کشورهای سواحل خلیج فارس کشت و پرورش یافته است و تاکنون گزارشی مبنی بر ایجاد تنگی نفس از این گیاه به‌ویژه از استان‌های بوشهر و بندرعباس مشاهده نشده است.

 

 

اظهار نظری مبنی بر وجود مواد شیمیایی

حسین آخانی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، نیز در گفتگو با یکی از رسانه های محلی خوزستان دخالت گیاه کنوکارپوس و یا هر گیاه آلرژی ‌زای دیگر را در بروز تنگی نفس رد کرد و گفت: گیاهان در هنگام بارندگی و رطوبت توان انتشار گرده ‌های خود را ندارد و مشکل تنگی ‌نفس مردم خوزستان بیشتر مشکوک به وجود مواد شیمیایی در هوا است.

 

وی با تاکید بر اینکه برای تمام اهالی محیط‌زیست و محققان این حرفه کاملا مشخص است که بارندگی سبب کاهش شدید آلرژی در بدن بیماران می‌شود، اضافه کرد: تصور ایجاد و تولید آلرژی در زمان بارندگی تصور غلطی است.

 

وی خاطر نشان کرد: امکان انتشار گرده های حساسیت زا در زمانی که هوا معمولی است وجود دارد اما در زمان بارندگی این انتشار به صفر می رسد.

 

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران اذعان داشت: آلودگی هوای استان خوزستان و به ویژه شهر اهواز بیشتر شبیه به مشکلات شیمیایی در هوای این شهرها است و باید مسئولان محیط‌زیست این استان با یک مطالعه دقیق علت اصلی را پیدا کنند.

 

 

آلودگی صنایع آلاینده هم مطرح است

از سویی در حالی که حسین آخانی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران وجود هر گونه آلودگی تنفسی به دلیل گیاهان آلرژی زا رد و مواد شیمایی در هوا را از دلایل این مشکل عنوان می کند، دکتر اسماعیل ایدنی رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در گفتگو با خبرنگار شبستان بر وجود  مواد حساسیت زا تاکید کرد و افزود: ابهامات بسیاری هنوز در زمینه تنگی نفس وجود دارد،  اما در وجود  یک پروسه آلرژیک  و حساسیت زا تردیدی نداریم.

 

وی بیان کرد: به رغم اینکه هوای آلوده زیادی در توفان های خاک تجربه کرده ایم اما در سال 92 در اولین و دومین بارندگی پاییز با پدیده ای به نام تنگی نفس روبرو شدیم که تاکنون سابقه نداشت، براین اساس نمی توان دلیل این پدیده را تنها آلودگی هوا عنوان کرد بلکه احتمال دارد این پدیده فصلی باشد.

 

ایدنی، بر وجود مواد حساسیت زا در هوا تاکید کرد و گفت: تحقیقات ما ثابت کرده که به دنبال بارندگی، سطح مواد محرک و حساسیت زا تغییر و بر مجاری تنفسی اثر می کند که باعث التهاب در آنها می شود و در نتیجه راه های تنفسی فرد بسته و دچار خس خس و تنگی نفس می شود.

 

رئیس دانشگاه علوم پزشکی اهواز نیز با رد فرضیه باران های اسیدی بیان کرد: آلودگی صنایع آلاینده و نفت و فولاد را رد نمی کنیم اما فرضیه مواد حساسیت زا محتمل ترین فرضیه است.

 

وی در خصوص اعلام نظر سازمان محیط زیست خوزستان مبنی بر عوارض گیاه کنوکارپوس گفت: اگر بدون شواهد کافی صراحتا اعلام کنیم که مقصر گیاه است همه صنایعی که پیوست های زیست محیطی ندارند و درحال آلوده کردن محیط هستند را بدون دلایل کافی تبرئه کرده ایم.

 

ایدنی، با تاکید بر اینکه تحقیقات بیشتری برای رسیدن به نتایج قطعی لازم است، اذعان داشت: پس از اولین مشکل تنفسی در سال 92 تحقیقاتی بر 3500 نفر از مراجعان انجام شد که نتایج مطالعات مجموعه دانشگاه بیماری آسم عنوان شد.

 

نمایندگانی معترض

معمای تنگی نفس خوزستانی ها در پی بارش باران های پاییزی اعتراض نمایندگان مردم خوزستان در مجلس را به دنبال داشته به طوری که این نمایندگان با تذکری به رئیس جمهور خواستار مشخص شدن دلایل این بیماری و اقدامات پیشگیرانه شدند.

 

برخی نمایندگان نیز از جمله ناصر سودانی معتقدند: در بیان علل این عارضه مخفی ‌کاری می ‌شود؛ شاید این مخفی کاری به دلیل سرپوش گذاشتن بر وضعیت صنایع نفت و گازی است که سال ها جز آلودگی سهمی دیگر برای مردم خوزستان نداشته اند.

 

این نماینده اهواز معتقد است: تنگی نفس با تصاعد گازهای ناشی از فعالیت میادین نفتی و گازی پیرامون اهواز مرتبط است.

 

 

مشکلات جدی زیست محیطی در خوزستان

 آیت الله دکتر محسن حیدری، نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری نیز با نگرانی از وضع موجود گفت: متولیان بهداشت و محیط زیست باید علت تنگی نفس خوزستانی ها را به طور روشن و صریح بیان کنند.

 

وی با تاکید بر اینکه مردم خوزستان حق سوال دارند و باید جواب آنها داده شود، ابراز کرد: اگر مشکلات و معضلات محیط‌زیست خوزستان در تهران اتفاق می‌افتاد، سریعا مسئولان مربوطه ستاد بحران تشکیل داده و مسئولان مقصر را عزل می‌کردند.

 

امام جمعه موقت اهواز، با بیان اینکه مسائل محیط‌زیست خوزستان جدی است و باید اقدامی شایسته در حل بحران ‌های زیست محیطی خوزستان صورت گیرد، اظهار کرد: تاکنون مسئولان مربوطه استانی و کشوری هیچ ‌گونه اقدام موثر و شایسته ‌ای در بهبود مشکلات محیط‌ زیست خوزستان انجام نداده ‌اند.

 

تهدید سلامتی مردم همچنان در خوزستان

مردم خوزستان ریه های ضعیفی دارند ریه هایی که سال ها گردوخاک های متعدد، آلودگی های صنعتی، آلاینده های نفتی و شیمیایی را نفس کشیده اند. این روزها از گردو خاک و هوای آلوده ناشی از آلاینده های صنعتی نفت و گاز خوزستان خبری نیست اما بارانی که رحمت است و طراوت می بخشد، ریه های خوزستانی ها را ضعیف تر کرده است.

 

سه سال از بروز مشکلات تنفسی در هنگام بارش باران می گذرد بی آنکه دلیلی از سوی متولیان حوزه محیط زیست و بهداشت و درمان اعلام و یا راههایی برای پیشگیری از بروز آن به نتیجه برسد. در این میان آنچه بیش از گذشته نمایان تر می شود تهدید سلامت مردمی است که همچنان آلودگی ها را به جان خریده و  فریاد مظلومیت را در وجود خود پنهان کرده اند.!

 

گزارشی از معصومه صالحی