​زبان فارسی در خطر است/ رمان پدیده ای برای مخاطب عمومی

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از رشت، رضا امیرخانی، نویسنده معاصر، شامگاه گذشته(28 آبان) به دعوت اداره کل کتابخانه‌های عمومی گیلان در بخش جنبی یازدهمین نمایشگاه کتاب گیلان حضور یافت و در گپ وگفتی با علاقه‌مندان ادبیات فارسی و آثارش، با بیان اینکه من هم مانند هر نویسنده تازه کاری در اولین اثرم خودم را لو دادم، گفت: در کتاب‌های بعدی خود حرفه‌ای‌تر شده و نگاهم به زندگی دیگران عمیق‌تر شد تا بهتر بتوانم از آنان بنویسم.

شخصیت داستان هایم واقعی نیستند

امیرخانی با بیان اینکه سخت‌ترین کار مستند نگاری است، گفت: شخصیت‌های که خلق کردم هیچکدام واقعی نیستند و رفتارهایشان به تخیل نویسنده بر می‌گردد.

وی با تاکید بر اینکه مستند نگاری نمی‌تواند باعث تلخی و یا شیرینی اثر شود، به رمان «بیوتن» اشاره و اظهار کرد: دو خصیصه باعث سخت خوانی این اثر می‌شود چون ذاتا رمان تلخی است و اینکه نویسنده نیز در حین نوشتن سازگاری شخصیت‌های رمان را غیر ممکن می‌دانست.

امیرخانی در ادامه به شکل گیری عمیق فتوت نامه‌ها به عنوان یک درمان و نسخه در تمدن ایرانی اشاره کرد وافزود: سنت‌های عمیق ما بر گرفته از دو تعامل فتوت و شریعت هستند که فتوت‌ها بیشتر رنگ بومی به خود دارد و منحصربه تمدن دینی ما نیست و در کشورهای دیگر هم وجود دارد.

ضرورت فتوت در کنار شریعت

این نویسنده، با ابراز اینکه امروزه ما از فتوت نامه‌ها فاصله گرفته‌ایم، گفت: همیشه فتوت‌ها مسایل روز را با مسایلی که به آنها به عنوان شریعت اعتقاد داشتیم، تبیین می‌کرد.

وی با اشاره به اینکه با ورود به دنیای مدرن فتوت‌گری فراموش شد، بیان کرد: من در کتابم سعی کردم با زنده کردن یک فتوت برای شخصیت رمانم بتوانم فضیلتی را که یک شخص می‌تواند با آداب خاصی که خودش ساخته و زندگی می‌کند، خلق کنم.

نگاه خوب نویسنده بسیاری از حرف‌ها را از دیگران به عاریه می گیرد

امیرخانی، به کتاب‌های نشت نشا و نفحات نفت اشاره و اظهار کرد: در یک اثر همه مطالب گفته شده نمی‌تواند حرف نویسنده باشد بلکه بسیاری از حرف‌ها را از دیگران به عاریه می گیرد و نویسنده فقط نگاه خوب به آن موضوع دارد.

وی در خصوص اینکه آیا تمایلی برای تغییر قسمت‌هایی از کتاب‌هایش همچون نشت نشا، نفحات نفت را دارد یا نه، خاطر نشان کرد: وقتی کتابی را نوشتم دیگر به دنبال تغییر آن نیستم چرا که آن پروژه در ذهنم بسته شده است.

امیرخانی اضافه کرد: اگر بخواهیم در مورد مرتبط بودن این دو کتاب با هم نظری بدهیم باید بگویم که نفحات نفت، جلد صفر کتاب نشت نشا است.

وی اذعان کرد: با توجه به مشابه بودن اسم در برخی کتاب‌هایم، نویسنده ای نیستم که شخصیت قبلی داستانم را در یک کتاب دیگر تکرار کنم.

امیرخانی با اشاره به مستند نگاری کتاب جانستان کابلستان افزود: استان گیلان جزء محدود استان‌هایی است که در کنار همه قوم‌ها و مذهب‌ها راحت زندگی می‌کند اول خودمان را ایرانی می‌دانیم اما، بسیاری شهرها مسایل قومیتی و مذهبی را سخت مخصوص خودشان می‌دانند و خود را با آن رگ و ریشه معرفی می‌کنند که افغانستان هم اینگونه است.

وی بیان کرد: در آن سرزمین همگی خود را از ریشه قومی و بومی معرفی می‌کنند و بعد خود را افغانی می‌دانند و با توجه به عقب ماندگی‌های زیادی که دارند، امکانات پیشرفته‌ای نیز دارند که موجب می‌شود تا 30 سال دیگر بتوانند به ما برسند.

توسعه شعری پایه تمدن است

امیرخانی با اشاره به اینکه در حال نوشتن کتابی با موضع توسعه شهری هستم که کار بسیار سختی آنهم در تهران بزرگ است، با لبخند گفت: بعضی کتاب‌ها در دست انتشار و برخی کتاب‌ها در دست ارشاد است اما رمان‌های من هنوز در دست الهام هستند.

وی توسعه شعری را پایه تمدن دانست و اضافه کرد: ما ضعف‌های خیلی جدی در این زمینه داریم و رمانی که در این زمنیه در حال نوشتنش هستم به این موارد می‌پردازد.

جدا نویسی به ساخت لغت در زبان فارسی کمک می کند تا کلمات مهجورمان را بهتر بشناسیم

امیرخانی استفاده از جدا نویسی(جدا نوشتن جمله‌های مرکب) را در کتاب‌هایش عمدی عنوان کرد و گفت: نحوه نگارش من مانع خوانده نشدن کتاب نمی‌شود.

وی با بیان اینکه دلیل محکمی برای جدا نویسی دارم، افزود: زبان فارسی در خطر است و اینکه ما داریم قدرت لغت سازی با زبان خود را از دست می‌دهیم چرا که لغت سازی ما دچار مشکل شده است.

امیرخانی هر نویسنده را پاسدار زبان خویش دانست و بیان کرد: جدا نویسی به ساخت لغت در زبان فارسی کمک کرده و کمک می‌کند برخی بندها و کلمات مهجورمان را بهتر بشناسیم.

وی در ادامه در خصوص وضعیت رمان نویسی در جامعه ایران و قبل و بعد از انقلاب، اظهار کرد: انقلاب اسلامی در حوزه رمان موفق بود.

توجه به هویت را مدیون انقلاب اسلامی هستیم

این نویسنده معاصر، با بیان اینکه قبل از انقلاب رمان‌ها به دو دسته آرمانخواه و غیر آرمانخواه تقسیم می‌شدند، گفت: انقلاب اسلامی الگوهای مهمی را دست نویسنده داده است.

امیرخانی بیان کرد: تمام رمان‌های خوب قبل از انقلاب کپی با الگوهای خارجی بودند اما بعد از انقلاب روش‌های جدیدی رقم خورد و الگوها باز شد.

وی خاطر نشان کرد: اینکه ما توجه به هویت خود داشته باشیم را امروز مدیون انقلاب اسلامی هستیم که این یک دستاورد بزرگ است که انقلاب به ما داده است.

امیرخانی، در ادامه سایت www.ermia.ir (ارمیا) را سایت رسمی خود دانست که انتقال دهنده نظرات شخصی نویسنده است.

گفتنی است، به نمایندگی از جامعه کتابداران استان گیلان از امیرخانی که به دعوت اداره کل کتابخانه‎‌های عمومی گیلان به رشت سفر کرده بود، تقدیر به عمل آمد.

رضا امیرخانی در 27 اردیبهشت سال 1352 در تهران متولد شد. وی در دبیرستان علامه حلی تهران درس خوانده‌ و فارغ التحصیل مهندسی مكانیك از دانشگاه صنعتی شریف است. سردبیری سایت لوح، ارگان نویسندگان ادبیات پایداری را از سال 81 برعهده داشت و در پاییز 84 از این مقام استعفا داد. وی از سال 84 تا 86 رئیس هیات مدیره انجمن قلم ایران بود.

کتاب‌های ارمیا (رمان، سال ۱۳۷۴، انتشارات سوره مهر)، ناصر ارمنی (مجموعه داستان، سال ۱۳۷۸، انتشارات کتاب نیستان)، من او (رمان، سال ۱۳۷۸، انتشارات سوره مهر)، ازبه (داستان بلند، سال ۱۳۸۰، انتشارات کتاب نیستان)، داستان سیستان (سفرنامه، سال ۱۳۸۲، انتشارات قدیانی)، نشت نشا (مقاله بلند، سال ۱۳۸۴، انتشارات قدیانی)، بیوتن (رمان، سال ۱۳۸۷، انتشارات علم)، سرلوحه‌ها (مجموعه یادداشت‌های پراکنده سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۴ - سال ۸۸)، نفحات نفت (سال ۱۳۸۹ ، نشرافق)، جانستان کابلستان (سال ۱۳۹۰، نشرافق)، قیدار (سال ۱۳۹۱، نشرافق)، از مهمترین آثار امیر خانی هستند.