به گزارش خبرنگار سینمایی خبرگزاری شبستان، در این نشست خبری که باحضور کارگردان و برخی از اصحاب رسانه و اجرای امیر پوریا برگزار شد، در ابتدا مجری اظهار داشت: برای من به عنوان منتقد اتفاق مبارکی است که اجرای نشست خبری فیلمی بیمانند و کمنظیر در سینمای ایران را در اختیار دارم. «خواب تلخ» در دو سال انتهایی دولت اصلاحات ساخته شد و اولین فیلم بلند سینمایی امیر یوسفی در مقام کارگردانی است. درباره یک پیرمرد مردهشوری است که در روستای دورافتاده درگیر هراس مرگ میشود. حال فرض را بر این میگذاریم که در 12 سال قبل هستیم و از امیریوسفی میخواهیم درباره مسیری که فیلم در این بیش از یک دهه پیموده توضیح دهد.
محسن امیریوسفی نیز در ادامه گفت: با فرض اینکه در دوازده سال پیش حضور داریم، من محسن امیر یوسفی 32 ساله هستم. البته تصمیم ندارم مراسم را غمبار کنم و خوشحالم که فیلم «خواب تلخ» بعد از گذشت این سالها اکران میشود. از دوستان مطبوعاتی تشکر میکنم که اجازه ندادند شمع این فیلم به طور کامل خاموش شود. همچنین از همه عوامل فیلم تشکر میکنم و امیدوارم روح دو نفر از اعضای تیم که الان در بین ما حضور ندارند، شاد شود.
وی افزود: فضای این فیلم نزدیک به فیلم مستند «دستهای سنگی» است و زمانی که دیدیم دستهای سنگی بین مخاطبان با بازخورد خوبی مواجه شد، تصمیم به ساخت فیلم «خواب تلخ» گرفتیم. آن زمان کمتر به شخصیت مردهشور در فیلمها توجه می شد. ما فیلم خواب تلخ را در سال 82 بسیار سریع آماده کردیم و به جشنواره فجر آن سال دادیم که هیات داوران این فیلم را رد کردند که بعد از این ماجرا بیشتر صحبتها حول آرشیو کردن فیلم میچرخید اما آن را به جشنوارههای خارجی فرستادیم. اولین نمایش بین المللی «خواب تلخ» در جشنواره فیلم کن بود که با استقبال مخاطبان همراه بود. با وجود آنکه نگاههای سردرگمی به فیلم وجود داشت اما در ادامه مسیر خود را پیدا کرد و اتفاقات خوبی برایش افتاد و جوایز بسیاری را دریافت کرد.در سال 83 نیز مسئولان جشنواره فجر از فیلم دعوت کردند و فیلم در بخش غیرمسابقه نمایش داده شد و طی دو سال در جشنوارههای متعدد خارجی نیز به نمایش درآمد.
کارگردان فیلم آشغالهای دوستداشتنی عنوان کرد: ما از طیف فیلم کوتاهیهایی بودیم که از سال 76 وارد سینما شدیم و آنچنان که باید و شاید ریزبینانه به فیلمنامهها نگاه نمیکردیم و خوشبختانه نتیجه این نگاه تولید فیلمهای خوب و بسیار موفق بود. در همان سال ها افرادی مانند وحید موسائیان، مجید برزگر، شهرام مکری، علیرضا امینی و من آثار قابل توجهی را در سینمای کوتاه تولید کردیم. ما یک نسل بودیم که امروز دور از هم قرار داریم. در آن زمان شرایط بازتر از حال بود و نگاه ریزبینانهای وجود نداشت و با ذرهبین بزرگ فیلمها و فیلمنامهها را کند و کاو نمیکردند که اتفاقاً نتیجه خوبی از این عملکرد حاصل شد. در آن زمان به فیلمنامهها از ابتدا اتهامی زده نمیشد و دستمان برای کارگردانی و تهیهکنندگی باز بود و بحث ممیزی و مشکلات داخلی و بحثهای فرهنگی نظام حداقل بود و این روند برای مدیریت سینما بسیار نتیجه مثبتی داشت اما در ادامه به آن توجهی نشد درحالیکه نبودن ممیزی سفت و سخت نتیجهاش میشود فیلمهایی که علیرغم مشکلات و بودجه مالی با علاقه ساخته میشوند. اعتماد دوطرفه بین سینماگران و مسئولان اتفاقات بهتری را رقم خواهد زد و هر زمان دخالتهای دولتی بیشتر میشود نتیجه معکوس میدهد.
امیر یوسفی بیان کرد: خوشبختانه و جدا از هر بحثی «خواب تلخ» بعد از گذشت 12 سال هنوز زنده است و همچنان جان دارد. خود من نیز حال و هوای بسیار خوبی دارم اما ای کاش همان زمان فیلم اکران میشد.
کارگردان آتشکار در خصوص کار با نابازیگران این فیلم گفت: در حوزه کار با نابازیگر که با این کلمه اصلاً موافق نیستم، یکی از نکاتی است که با آن همیشه و به خوبی دست و پنجه نرم میکنم. فیلمهای درخشانی در دهههای 50، 60 و 70 و حتی حال حاضر نیز با نابازیگران ساخته شده که به نتایج بسیار خوبی دست پیدا کرده است. نابازیگران گنج گرانبهایی بین مردم و فیلمها هستند و نکته جالب اینجاست که سینمای جهان با سینمای عباس کیارستمی در خصوص استفاده از نابازیگر در ایران بیشتر آشنا شد.
وی با بیان این مطلب که فیلمنامه است که نابازیگران میتوانند خودشان را نشان دهند، ادامه داد: «خواب تلخ» هم یک فیلمنامه محکم و کاملی داشت که نابازیگرها براساس آن بازی میکردند و من اعتقادی به آن ندارم که نابازیگرها را جلوی دوربین قرار دهم و هرچه میخواهند بگویند بلکه آنها باید مدیریت شوند و حتی یک دیالوگ فیلم فیالبداهه نیست و هرآنچه در فیلم است در فیلمنامه لحاظ شده بود و دکوپاژ کاملی وجود داشت. من میشنیدم کسانی می گفتند که چه شانسی آوردهای و نابازیگرهایی را پیدا کردهای که دوربین را کاشتهای و نابازیگرها خودشان بازی میکنند و من از این جمله خوشحال میشدم که چیدمان ما به اندازهای طبیعی بود که در فیلم به چشم نمیآمد.
وی در بخش دیگری از این مراسم گفت: مهمترین حسن فیلم «خواب تلخ» این است که به دلیل نبود چهره سینمایی انگار همین دیروز ساخته شده است و مرور زمان هیچ تاثیری در این فیلم نداشته است. امیدوارم بعد از گذشت ۱۲ سال اکرانی در شان این فیلم سینمایی داشته باشیم.
امیر یوسفی در مورد تیتراژ پایانی فیلم «خواب تلخ» و دیگر فیلمها اظهار داشت: یکی از مسائلی که مرا عصبی میکند و از زمان کودکی تا به امروز با آن درگیر هستم، مسئله تیتراژ پایانی فیلم است. جای سؤال پیش میآید که چرا مردم زمانی که فیلم به تیتراژ پایانی میرسد، سالن را ترک میکنند؟! آیا واقعاً دو دقیقه زمان گذاشتن برای کسانی که زحمات زیادی در یک فیلم میکشند، زیاد است؟ من به دنبال راهحلی بودم که مخاطب را پس از اتمام فیلم در سالن نگه دارم تا تیتراژ را ببینند و این تیتراژی که میبینید به ذهنم رسید که سعی میکنم این روند را در فیلمهای بعدیام ادامه دهم. البته باید تیتراژ پایانی با موضوع فیلم آنچنان نزدیک و برای مخاطب دلنشین باشد که آنها را نگه داشته و تیتراژ پایانی را ببینند.
کارگردان خواب تلخ در خصوص وضعیت سینمای مستقل در ایران و دنیا بیان کرد: وضعیت سینمای مستقل در تمام دنیا از لحاظ بودجه و اکران درگیر مشکلات است. سینمای مستقل دونده استقامت است، نه سرعت. چون نه بحث تجاری در آن گنجانده شده و نه از طرف دولت حمایت مالی میشود؛ اما متأسفانه از زمانی که وارد این دو مقوله شده شکست خورده است. به نظرم ایستادگی و صبور بودن در به ثمر رسیدن سینمای مستقل بهترین راهی است که ما باید پیشه بگیریم.
وی عنوان کرد: کسانی که در سینمای مستقل فعالیت میکنند با کنار گذاشتن منیت، عجله ، غر زدن و ... میتوانند به اهداف مثبت و بالایی برسند؛ اما متأسفانه انگار قرار است سینمای دولتی و تجاری روبروی سینمای مستقل قرار بگیرد و آن را از مسیر اصلی خود بیرون کند. در صورتی که باید همه با هم و با یکدلی به سوی هدف مشترک که همان اعتلای سینمای ایران است، حرکت کنیم. زمانی که سینماگران مستقل وارد بازیهای سینمایی تجاری میشوند شکست میخورند در صورتی که این نوع سینما به صبوری بیشتری نیاز دارد و تنها قائل به یک نفر نیست. خیلی احمقانه است که من بگویم که مثلا سینمای تجاری باید حذف شود. ما باید بدانیم همه ما با اختلافنظرهایمان در یک مسیر هستیم و در یک قایق نشستهایم و اگر برای هرکدام از ما مشکلی ایجاد شود دودش به چشم همه ما خواهد رفت.
امیر یوسفی اظهار داشت: یکی از بزرگترین اجحافهایی که به سینمای مستقل میشود، این است که نام مخاطب خاص روی آن میگذارند که با این کار رسماً اچماقی است برای دیده نشدن فیلم. هر فیلم خاصی که بخواهد برای اکران سینما بگیرد به دلیل خاص بودن همیشه محروم می شود و سالن های کمتری به او اختصاص داده می شود. اما خوشبختانه با ایجاد گروه هنر و تجربه، شرایطی فراهم شده تا همین فیلم های خاص، فرصت نمایش عمومی داشته باشند. از طرفی این روزها سینمای مستقل با سینمای خصوصی اشتباه گرفته میشود. سینمای مستقل معنای خود را از دست داده و تهیهکننده خصوصی هم خود را سینماگر مستقل میداند در صورتی که این نوع سینما ساختارش متفاوت است و نوعی نگاه خاص در فیلمساز مستقل وجود دارد و مهم خود فیلمها هستند نه اینکه چگونه ساخته شدهاند فیلم مستقل فیلمی است که داد میزند.
وی در خصوص سختیهایی که در مسیر فیلمسازی تا به امروز کشیده با تاکید بر اینکه نباید ناله اجحافی داشته باشیم، گفت: سهم من در هر دولتی ساخت یک فیلم بوده و از این مسئله هم راضی بودم آنچه برایم اهمیت بیشتری دارد این است که تابع قانون باشم و دچار خودسانسوری و دخالتهای دولتی نشوم. با قاطعیت عرض میکنم، همیشه روش اصلی من طی کردن مسیر فیلمسازی با حفظ روند قانونی بوده است. در حالی که من همیشه معترضم اما نسبت به قوانین موجود پایبندم و اصرار دارم که پروانه ساخت و نمایش باید گرفته شود اما گاهی مسائلی خارج از سینما در سرنوشت فیلمها اثرگذار است که البته معتقدم صیانت از پروانه ساخت باید با جدیت از سوی خانه سینما پیگیری شود.
محسن امیریوسفی استفاده نابجا و عجیب از کلمه «توقیف»در سینمای ما گفت: توقیف یک اتفاق ناخوشایند برای یک فیلم است اما این مساله در سینمای ایران تبدیل به یک ژست شده. اما از نظر من این مساله اصلاً ژست نیست و معتقدم که خانه سینما باید هرچه سریعتر شورای صیانت از پروانه ساخت را ایجاد کند تا بتوان از فیلم های سینمایی دفاع کرد. بعضی از فیلم ها وقتی دو روز اکران نمی شوند ادعا می کنند که فیلم آنها توقیف شده است. نباید فراموش کرد که فرق زیادی بین فیلم توقیف شده و فیلم هایی که خاله زنکی است، وجود دارد. من حتی بعد از گذشت ۱۲ سال از کلمه توقیف در پوستر فیلم «خواب تلخ» استفاده نکرده ام.
امیریوسفی درباره اینکه آیا پلانی از فیلم حذف شده است؟ گفت: نسخه کامل را روی پرده سینما خواهید دید و خوشحال هستم که حتی یک پلان فیلم حذف نشده است. اعتراض من به 12 سالی است که فیلم اجازه اکران نگرفت و اعتراضی دیگری ندارم. درست است که پروانه نمایش فیلم زمان برد اما من را به جایی نرساند که بخشی از آن را حذف کنم. من ترجیح میدهم امضای شخصی من با همه خوب یا بد بودنش در فیلم وجود داشته باشد.
وی در خصوص آخرین وضعیت فیلم «پیرمرد خلیج فارس» گفت: فیلمنامه «پیرمرد خلیج فارس» آماده شده اما یک سالی است که درگیر بحث هزینه برای ساخت آن هستیم. چون در توان بخش خصوصی نیست که این پروژه را به سرانجام برساند و بعید میدانم که تا پایان امسال فیلم به مرحله تولید برسد. ساخت این فیلم در فارابی هم مطرح شده اما فعلاً جواب روشنی دریافت نکردهام و به دلیل مشکلات مالی فعلا در مرحله ساخت نیست.
امیریوسفی درباره اکران فیلم آشغالهای دوست داشتنی نیز گفت: در دو سال اخیر انقدر حرفهای عجیب و غریب زده شده و حتی کسانی که فیلم را ندیدهاند در این باره صحبت کردهاند من ترجیح میدهم باز هم سکوت کنم. کاری به این ندارم که یک سال و نیم عمرم را برای ساخت این فیلم گذاشتم. کاری به آن ندارم که 16 بار فیلمنامه آن را به طور کامل بازنویسی کردم و کاری به آن ندارم که برای ساخت این فیلم تا سکته مغزی پیش رفتهام. من صحبتی نمیکنم و فیلم را به جشنوارههای خارجی هم ندادهام و چهارشنبه هفته گذشته برای سومین بار فیلم را در جشنواره فیلم فجر ثبت نام کردم که امیدوار هستم انتخاب شود و هنوز بدون اعتراض منتظر اتفاقات خوب برای آن هستم.
این کارگردان در خصوص حال و هوای این روزهای سینما بیان کرد: بلایی بر سر سینمای ایران آمده که اگر فقط یک میلیون نفر فیلم ما را ببینند جشن ملی خواهیم گرفت. باید فکری به حال این سینما کرد.
در پایان این نشست خبری هم آنونسی از فیلم که قرار است پس از تکمیل فردا رونمایی شود، پخش شد.
نظر شما