جواد انصافی، بازیگر و کارگردان نمایش های آیینی سنتی در پاسخ به پرسش خبرنگار شبستان که "به نظر می رسد نمایش های سنتی که ریشه در فرهنگ ما دارند آرام آرام در حال محو شدن اند، آیا امکانی برای تناسب این نمایش های با شرایط و ذائقه مخاطب امروز وجود دارد؟" گفت: این پرسش نمایانگر کم کاری فعالان این حوزه و کم لطفی مسئولان در زمینه شناساندن آیین های سنتی ما به جامعه است.
او ادامه داد: برای من که 15 سال است در زمینه شناسایی آیین ها و اجرای آن ها در قالب نمایش کار می کنم، کاملا روشن است که اگر با آیین هایمان علمی برخورد کنیم، همین امروز هم جذابیت های بسیاری برای مخاطبان خواهند داشت.
انصافی در توضیح سخنان خود با ذکر مثالی افزود: به طور مثال "سبزه" سفره هفت سین برای گذشتگان ما صرفا یک نماد زیبایی نبوده بلکه آزمایشگاه کوچک مادران ما برای تعیین محصولی بوده که باید سال آینده کشی کنند. به این معنا که انواع حبوبات را سبز می کردند و براساس کیفیت سبزه آن ها، کشت مناسب زمین خود برای سال آینده را مشخص می کردند.
این کارگردان همچنین به پژوهش 4 ساله خود در زمینه آیین های شب یلدا و تبدیل آن ها به نمایش اشاره کرد و گفت: شاید برایتان جالب باشد اما پیام اصلی شب یلدای ما شام سبک خوردن است. علت تاکید بر خرید آجیل و میوه خاص برای این شب نیز همین است.
انصافی ادامه داد: هنوز در بعضی از شهرهای ایران به این نکته توجه می شود. مثلا در اطراف اردبیل، در کنار آجیل و میوه، یک ظرف ماست و یک چاقو می آورند. بزرگ خانواده ماست را برای همه با چاقو می برد و می گوید: "قضا و بلایمان را بریدیم"، به این معنا که با خوردن آجیل و میوه و ماست به عنوان شام سبک، بلا را از خانه مان دور می کنیم.
وی با تاکید بر اهمیت آجیل در فرهنگ ایرانی اسلامی ما گفت: از دیرباز حتی پیش از آیین زرتشت، نذر آجیل در فرهنگ ایرانی وجود داشته به طوری که باید نذر می کردی و هفت شب آجیل پخش می کردی. این آیین در اسلام به صورت آجیل "مشکل گشا" درآمده و باید در هفت شب جمعه صورت گیرد تا به عنوان خوردنی سبک شبانه مصرف شود. به طور کلی آجیل به خاطر سبکی و مغذی بودن جایگاه مهمی در فرهنگ تغذیه و سلامتی ما داشته چنان که ما در اجرای سیاه بازی موزیکال که قراراست به مناسبت شب یلدا اجرا شود، می گوییم: "انجیر کند کبد رو فعال/ برگه ها دهد به روده ها حال/ فندق بکند عروق را باز/ عناب و سنجد استخوان ساز"
انصافی در پاسخ به این که "انگار پیام اصلی آیین ها فراموش شده و تنها پوسته ظاهری آن ها باقی مانده" گفت: یکی از خطوط انحرافی که در تحریف آیین های ملی یافتم، درباره "چهارشنبه سوری" است به طوری که انگلیسی ها وارد ماجرا می شوند و ترقه را وارد این آیین می کنند و این یکی از مصادیق بارز تهاجم فرهنگی است. این در حالی است که بر اساس آموزه های "اوستا"، کسی حق ندارد در آتش چیزی بیاندازد که ایجاد وحشت کند.
این هنرمند نمایش های آیینی در پایان گفت: بنابر آن چه گفته شد به نظرم می رسد بتوانیم با حفظ آیین هایمان به روز باشیم.
نظر شما