حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بهجت‌پور، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفتگو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان در پاسخ به این سوال که به طور طبیعی انسان از چیزی که منع می شود، به آن حرص و تمایل شدیدتری پیدا می کند و از سوی دیگر خداوند همه امور را متناسب با فطرت انسان ها قرار داده است، با این وجود نبایدهای دین چگونه توجیه می شوند و آیا این نبایدها موجب نمی شود که انسان حرص بیشتری به انجام آنها پیدا کند، گفت: توضیح این مساله از بدیهیات است که با چند مثال ساده قابل بیان است.
وی ادامه داد: این امر مانند آن است که به افراد غیر مسلمان یا غیر مومن بگوییم شما اجازه ندارید نماز بخوانید یا روزه بگیرید یا به جهاد بروید، آیا این منع کردن برای فردی که انگیزه ای دینی و ایمانی ندارد، حرص و ولع ایجاد می کند تا آنها به سمت نماز خواندن و روزه گرفتن و جهاد بروند؟!
وی افزود: اما این جمله که انسان حریص است بر آن چه که منع شده، اگر نسبت به خداوند متعال باشد، معنای آن این است که شارع مقدس هر جا نهی کرده، انسان نسبت به آن حرص دارد یعنی برخی اموراتی وجود دارد که ما به طور غریزی و طبیعی به آن ها حرص داریم و شهوت و خواسته های غریزی ما به سمت آن می رود و چون از مرز اعتدال خارج می شود، خداوند از آن منع می کند.
حجت الاسلام بهجت پور تاکید کرد: در حقیقت خداوند انسان را از اموری که از مرز اعتدال خارج شده و آدمی به آن حرص دارد منع می کند در غیر این صورت اگر انسان ها حرصی به خواسته های طبیعی نداشته باشند، منعی هم نمی شوند. به طور مثال خوردن و آشامیدن اگر به طور طبیعی انجام شود، منعی درباره آن وجود ندارد اما همین خوردن و آشامیدن وقتی از مرز اعتدال خارج شد، انسان در اینجا منع می شود همان طور که در روایات وارد شده است بخورید و بیاشامید اما اسراف نکنید.
این پژوهشگر قرآنی در ادامه گفت: لذا این که گفته می شود انسان بر چیزی حریص است که از آن منع شده، به طور طبیعی خداوند از اموری انسان را منع می کند که آدمی نسبت به آن حرصی از نوع جانداری و نیاز غریزی دارد و چون این نیازها از یک مرزی خارج شود، به ضرر انسانیت انسان خواهد شد، لذا از آن منع می شود مانند استراحت کردن که وقتی بیش از حد شد، به تن پروری تبدیل می شود و به جسم انسان ضررهایی وارد می کند بنابراین خداوند انسان را از این عمل منع می کند.
وی خاطر نشان کرد: برخی امور مانند جمع آوری ثروت، میل جنسی و ... از یک مرزی بگذرند، دیگر به صلاح انسان نبوده و افراد باید با تقوا خود را در برابر زیاده خواهی ها مدیریت کنند تا مشمول عنایت و رحمت خدا شوند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پایان یادآور شد: بنابراین منع در این گونه موارد بیان گر حکمت هایی است که در صدور احکام از جانب شارع لحاظ شده و خداوند انسان را از چیزی که در آن زیاده روی و حرص نباشد، منع نمی کند.
نظر شما