نکاتی سودمند در مورد ظروف مواد غذایی از مسی تا سفالی

به گزارش خبرگزاری شبستان از کرمان، دکتر فاطمه سادات هاشمی نسب، دستیار طب سنتی دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان در مطلبی که روابط عمومی این دانشگاه آن را منتشر کرده است؛ نکات سودمندی راجع به استفاده از ظروف غذایی آورده و در این زمینه گفته است: شواهدی وجود دارد که نقش ظروف آلومینیومی در بروز عوارضی مثل زخم معده، کولیت، خشکی دهان، یبوست و کم خونی و حتی در دراز مدت بیماری آلزایمر را مطرح می‌کند.

ظرفی که برای طبخ یا نگهداری مواد غذایی به کار برده می‌شود نباید با مواد غذایی وارد فعل و انفعال گردد، از این رو مناسب ترین ظروف آنهایی هستند که کمترین میزان تاثیر و تاثر را برای مواد غذایی دارند؛ درباره آثار سمی موادی که از ظروف نامناسب، وارد مواد غذایی می شوند، علاوه بر آثار سمی بعضی از این مواد با تشدید اکسیداسیون، به طور غیرمستقیم نیز آثار نامطلوبی در پی دارند.

ظروف مسی

بدن ما به مقادیر جزئی مس نیاز دارد که از طریق مواد غذایی قابل دستیابی است و نیازی به ورود مس از طریق ظروف به مواد غذایی نیست؛ امروز متاسفانه برخی تبلیغات افراطی باعث گمراهی مردم در مصرف ظروف مسی قرمز شده است.

مس زیاد برای سلامتی مضر است به همین دلیل معمولا داخل ظروف مسی را با قلع می پوشانند و مشکل ظروف مسی این است که روکش داخلی آن ها به مرور زمان به دنبال استفاده یا ریختن مواد اسیدی از بین می رود.

ظروف مسی حتما باید با قلع خالص اندود شوند و مس قرمز می‌تواند اکسیداسیون مواد غذایی به خصوص روغن‌ها را به شدت کاتالیز نماید و همچنین اکسیداسیون بعضی ویتامین‌ها از جمله ویتامین C را به سرعت تشدید کند. وی ادامه داد: اگر موادغذایی در ظروف مسی سفید کاری نشده و ظروفی که این لایه در آن ها آسیب دیده یا زنگ زده باشد پخته و نگهداری شوند این غذا منجر به مسمومیت خواهد شد.

ظروف آلومینیومی

ظروف آلومینیومی به طور معمول به دو صورت ساده یا به صورت آلومینیوم فشرده با اندود فلزی عرضه می‌شود که نوع اول متداولترین شکل آن است و برای طبخ و نگهداری مواد غذایی مناسب نیست؛ طبخ غذاهای اسیدی و انواع سبزیجات، بیشترین میزان انحلال آلومینیوم را از این گونه ظروف در پی دارد.

 ظروف پلاستیکی و یکبار مصرف

اگرچه منومرهایی که در تهیه پلیمر مورد استفاده در ظروف پلاستیکی به کار می‌روند دارای عوارض سمی هستند، اما بطور معمول پلیمر حاصل فاقد اثر سوء است؛ در فرایند تولید اینگونه ظروف ممکن است مقداری منومر به صورت آزاد باقی بماند به همین لحاظ در مصرف ظروف پلاستیکی رعایت ضوابط علمی و استانداردها ضروری است.

 دکتر هاشمی نسب درباره استفاده از ظروف پلی اتیلن و فوم و جنس بطری های آب هم عنوان کرد: این ظروف نیز همانند سایر ظروف پلاستیکی در تماس با مواد غذایی گرم می توانند موجب آزاد شدن برخی از این ترکیبات زیان بخش در مواد غذایی شوند؛ بطری‌های آب از جنس P.V.C معمولاً برای نگهداری آب در مدت کمتر از 6 ماه می‌توانند بی‌خطر باشند و بیش از این مدت نباید مورد استفاده قرار بگیرند.

ظروف شیشه ای و پیرکس

این نوع ظروف کمترین میزان فعل و انفعال را با مواد غذایی دارند بنابراین بهترین نوع ظروف برای تهیه و نگهداری مواد غذایی هستند؛ در مورد ظروف پیرکس اگر به آنها ضربه های محکم وارد نشود و دچار تغییرات ناگهانی دما نگردند، مقاوم هستند. اما از حیث طبخ، برای قرار دادن در فر ایده‌آل هستند و بهتر است از قرار دادن آن‌ها بر روی شعله مستقیم خودداری شود.

 ظروف چینی و آرکوپال

با توجه به مجموعه شرایط، ظروف چینی و آرکوپال از بهترین نوع ظروف به حساب می‌آیند، البته رنگهای تزیینی می‌تواند در صورت انحلال در غذا مسایل خاص خود را داشته باشد.

ظروف تفلون

تفلون در برابر حرارت و مواد شیمیایی و اسیدها و قلیائی‌ها مقاومت قابل توجهی دارد؛ نکته مهم در بهداشت این ظروف پیشگیری از ایجاد خراشیدگی و تراشیدگی این اندود توسط قاشق فلزی و اشیاء مشابه است.

ظروف چدنی جدید و آهنی

ظروف چدنی نسبت به سایر ظروف آهنی (استیل، استیل ضد زنگ) حرارت را کندتر منتقل می‌نمایند از این لحاظ مورد توجه هستند؛ در بعضی از انواع ظروف چدنی نوعی اندود سرامیک به کار می‌رود که بر اساس اطلاعات فعلی ما اینگونه ظروف نچسب ضمن داشتن امتیازات ظروف چدنی مضرات ظروف تفلونی را نیز ندارند.

 ظروف ملامین

اگر به هنگام تولید این گونه ظروف مقدار لعاب و پخت ظروف کافی باشد و در مصرف نیز خراشیدگی، لب پریدگی، و ترک پیدا نکند کاربرد اینها بدون اشکال خواهد بود.

 ظروف سنگی و سفالین

در ظروف سفالین بدون لعاب امکان به جای ماندن روغن‌ها و مواد غذایی مختلف در تخلخل‌ها، متعفن شدن آنها و ورود و تماس آنها با مواد غذایی در دفعات بعد وجود دارد، بنابراین از اینگونه ظروف حداکثر یک بار می توان جهت طبخ استفاده کرد؛ در مورد ظروف سنگی نیز تا حدی امکان ورود ذرات مواد غذایی به روزنه های ریز موجود در سنگ وجود دارد بنابراین طبخ غذا بیشتر از پنج دفعه در این گونه ظروف جایز نیست.

در ترکیب لعاب ظروف سفالین لعاب دار از اکسیدفلزات سنگین همچون سرب استفاده می‌شود و در صورت ریختگی و شکستگی قشر لعابی اینگونه ظروف، امکان تماس مستقیم اسیدهای موجود در مواد غذایی با اکسید فلزات یادشده وجود دارد که خطرات زیادی را بر روی سلامتی در پی خواهد داشت. نگهداری طولانی مدت مواد غذایی مرطوب، به خصوص اسیدی در ظروف لعابدار دارای ریختگی صلاح نیست.