اگر مختار شیعه ناب و خالص بود، قضاوت و عملکرد درستی داشت

به گزارش خبرنگار شبستان، حجت الاسلام ابوالفضل هادی منش، مدیر گروه علمی روش تحقیق و نویسندگی شورای عالی مدیریت حوزه علمیه قم در مورد ترجمه اخیرش از کتاب مختار گفت: کتاب مختار نوشته استاد باقر شریف القرشی از نویسندگان عراقی اهل نجف است که توسط انتشارات سرو در نمایشگاه کتاب سال جاری رونمایی شد.

حجت الاسلام هادی منش افزود: ناشر این اثر در کار احیای میراث مکتوب شیعه و باز نشر کتاب های شیعی مثل حق الیقین و آثاری که کمتر به آن توجه می شود، پیشگام است. 

وی درباره انگیزه خود از ترجمه کتاب "مختارنامه" استاد القرشی، بیان کرد: اثر ایشان بسیار ارزشمند بود. به دلیل اینکه این استاد، نویسنده مهمی در تاریخ اسلام و نگارش سیره اهل بیت(ع) به شمار می‌آید که در این کتاب موضوع تازه‌ای را دستمایه پژوهش خود قرار می‌دهد. او در این کتاب به شفاف‌سازی دوگانگی‌های موجود درباره شخصت مختار می‌پردازد. نویسنده این اثر برای از میان بردن این شبهات از دیدگاه ائمه معصومین(ع) سود جسته است.
 

مدیر گروه علمی روش تحقیق و نویسندگی شورای عالی مدیریت حوزه علمیه قم تصریح کرد: اگر بخواهیم کتاب را نقادانه بررسی کنیم، می توانیم تا حدودی به آن خرده بگیریم، زیرا القرشی نگاه بیش از حد مثبتی به مختار داشته است و من این مساله را در مقدمه کتاب با نقد مختار جبران کردم.

حجت الاسلام هادی منش با بیان اینکه ابهام درباره شخصیت، زندگی، منش و رفتار مختار به حدی نیست که به سادگی قابل رمزگشایی باشد، اظهار داشت: تلاشی که مختار انجام داد، دل اهل بیت (ع) را شاد کرد، اما مساله این است که این اقدام با چه انگیزه ای صورت گرفت و مختار چقدر در انتقام جویی از قاتلان شهدای کربلا عملکرد درستی دارد؟

مترجم کتاب مختارنامه خاطرنشان کرد: من سعی کردم در مقدمه کتاب به عنوان یک پژوهشگر تاریخ اسلام و شیعه پیرامون ابهامات موجود درباره شخصیت مختار توضیح بدهم.

به گفته هادی منش مختار شخصیت مهمی در تاریخ شیعه محسوب می شود اما سوال در مورد وی زیاد است و این پرسش ها را هم در تاریخ اسلام و هم جوانان پرسشگر مطرح می کنند.

حجت الاسلام هادی منش، قیام مختار به عنوان یکی از انقلاب های بزرگ شیعه را دارای سایه روشن ها و ابهامات زیادی توصیف کرد و گفت: اتهامات زیادی به او وارد می کنند؛ چون تاریخ قیام مختار و همچنین مطالبی که درباره قیام او به عنوان یکی از انقلاب های بزرگ شیعه به قلم و زبان آمده، دارای سایه روشن های زیادی است. من به سهم خودم سعی کردم این سایه روشن ها را کمتر کنم. تألیفات زیادی درباره مختار در بازار هست، اما هریک از آنها بر ابهامات ما ـ که پیگیر تاریخ شیعه هستیم ـ می افزاید.

این نویسنده و پژوهشگر با بیان اینکه تالیف کتاب درباره مختار راه رفتن بر روی لبه تیغ است، خاطرنشان کرد: وقتی دیدم، مشکل است که از میان پژوهش های تاریخی، روایت کاملاً صحیح بیرون بکشم، تصمیم گرفتم یک کتاب خوب و امروزی درباره مختار ترجمه کنم.

وی در ادامه تصریح کرد: تلاش کرده ام ترجمه خوبی ارایه دهم و چون وفاداری به متن وظیفه مهم مترجم است، دخل و تصرفی در کتاب نکردم، اما تا جایی که ممکن است، مختار را همانطور که هست، نه بیش تر و نه کم تر معرفی کردم. چرا که می گویند تاریخ، معلم انسان هاست، به این دلیل است که نیازی نیست افراد را بالا ببریم، یا پایین بیاوریم. تاریخ، کارنامه عملکرد انسان هاست و معمولاً خودش قضاوت می کند. چون چهره و خدماتی که افراد داشته اند به خوبی در تاریخ تبیین می شود.

 
به گفته هادی منش اگر مختار، شیعه ناب و خالص بود و رفتاری مشابه حضرت عباس (ع)، محمد حنفیه یا محمدبن ابوبکر داشت، این خشونت ها را در انتقام جویی مرتکب نمی شد و تاریخ درباره او قضاوت بهتری می داشت. مختار بهره هایی از آن عصبیت عرب جاهلی داشته و با آن به قیام پرداخته، البته او قاتلان سیدالشهدا (ع) را که در سرزمین های اسلامی به راحتی و در کمال آزادی زندگی می کردند و نه تنها تحت هیچ پیگردی نبودند، بلکه جوایزی هم دریافت کرده بودند، به جزای دنیوی خودشان رسانده بود؛ چیزی که امروز هم از مطالبات ستم دیدگان جهان است و خواهان محاکمه ظالمان هستند.

وی در پایان اظها: تفکر شیعی، قائل به خونریزی و انتقام جویی از نوع حرکت مختار نیست؛ وگرنه درباره ضرورت محاکمه، عقوبت و کیفر آن همه ظلمی که دشمنان سیدالشهدا (ع) در کربلا کردند و دل و جان شیعه را تا قیامت سوزاندند، تردیدی نیست. رفتار سیاسی مختار در انتها، خیلی مورد تأیید نیست. هرچند اطرافیان او فرقه «کیسانیه» را درست کردند و به اعتقاد بسیاری از تاریخ نگاران، او خیلی در این زمینه تقصیری ندارد. کیسانیه، کسانی هستند که در مختار توقف کردند و محمد حنفیه را به عنوان امام برگزیدند. البته بعضی ها معتقدند که مختار او را امام معرفی کرده است.

پایان پیام/