خبرگزاری شبستان – گروه سیاسی: روابط ایران و ترکیه همراه با تغییراتی که در دوران معاصر در جغرافیای سیاسی خاورمیانه ایجاد شده‌است دستخوش تحولات زیادی بوده است. ترکیه امروزی کشوری است بازمانده از تجزیه امپراتوری عثمانی که مصطفی کمال آتاترک در آن دست به اصلاحات سکولار وسیعی زد و ایران معاصر کشوری است که پس از مدت‌ها بی‌ثباتی با روی کار آمدن رضاشاه دست به اصلاحات مشابه و تا حد زیادی متأثر از ترکیه می‌زند. در ۱۳۵۷ ایران انقلابی را تجربه می‌کند که روابطش با تمام جهان و از جمله ترکیه را متحول می‌کند. با انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس دولت یازدهم ایران، رجب طیب اردوغان به صورت تلفنی به روحانی تبریک گفت. احمد داود اغلو، وزیر امور خارجه وقت ترکیه نیز در مراسم تحلیف روحانی شرکت کرد و مقدمات دیدارهای رسمی را در حاشیه اجلاس سالانه سازمان ملل متحد مورخ سپتامبر ۲۰۱۳ تدارک دید. همچنین قدم‌زدن محمدجواد ظریف و احمد داوود اغلو در کنار رودخانه هادسون نیویورک که به منظور مذاکراتی خصوصی بدون حضور دیپلمات‌های دیگر انجام شد، گامی مثبت در جهت نزدیکی دیدگاه‌های دوطرف تلقی شد.کارشناسان این تغییر موضع ترکیه که با شروع کار دولت یازدهم ایران کلید خورده است را ناشی از چند دلیل می‌دانند"
- سیاست تنش صفر که در ابتدای فعالیت دولت حزب عدالت و توسعه ترکیه اعلام شده بود، در خلال جنگ داخل سوریه نقض شده است و موجب شده ترکیه با همسایگان جنوبی و شرقی خود دوران پر تنشی را در سال‌های قبل طی کند. پس نیاز به برون‌رفت از این چالش با روی کارآمدن سیاستمداران اعتدال‌گرا در ایران امکان‌پذیر است.
- در پی ازسرگیری روابط دیپلماتیک بین ایران و آمریکا، ترکیه سعی دارد به عنوان میانجی این رابطه ایفای نقش کند و جایگاه سیاسی و اقتصادی خود را بهبود ببخشد.
-با نزدیک‌شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه (۲۰۱۴) سیاستمداران حزب عدالت و توسعه ترکیه سعی دارند با در پیش گرفتن سیاست‌های تنش‌زدا در سطح بین‌الملل، خاطرهٔ اعتراض‌های ۲۰۱۳ ترکیه را از اذهان مردم ترکیه پاک کنند و بتوانند محبوبیت از دست رفته خود در پی اعتراضات را بازیابند.
بنابراین گزارش، در سفر ظریف به ترکیه در اول نوامبر ۲۰۱۳ و ملاقات با داوود اغلو، دو کشور توافقنامه اطلاعاتی و امنیتی را تصویب کردند که به موجب آن ترکیه با کلیه اقدامات جاسوسی علیه ایران که در داخل خاک این کشور انجام می‌شود، برخورد کرده و در شناسایی و دستگیری جاسوسان خارجی به ایران کمک کند.
این گزارش می افزاید: بعد از امضای توافق هسته‌ای ژنو بین ایران و قدرت‌های جهانی، ترکیه در صدد ترمیم روابط آسیب‌دیده خود و تنش‌زدایی برآمد. امضای چندین تفاهم‌نامه سیاسی با ایران در خصوص جنگ سوریه و همچنین افزایش تبادلات اقتصادی با ایران در پی کاهش تحریم‌های اقتصادی که به موجب امضای تفاهم‌نامه مزبور امکان‌پذیر شده‌بود، از جمله تدابیر ترکیه بود. تفاهم هسته‌ای لوزان نیز که مرحله بعدی پیشبرد مذاکرات اتمی ایران بود، با واکنش مثبت مقامات ترکیه‌ای روبرو شد. حال بعد از لغو تحریم ها ترکیه بدنبال توسعه روابط خود با ایران است. مهر در این باره به نقل از حریت دیلی از قول محمت بیوک اکشی، رئیس مجمع صادر کنندگان ترکیه نوشته است که: "کشورش امیدوار است در پی لغو تحریم های ایران صادرات کشوش به ایران ۸ تا ۱۰ درصد افزایش یابد. بخش های کلیدی برای شرکت های تر در ایران بخش های خودروسازی، پوشاک، پارچه، ماشین آلات ،مبلمان و مواد شیمیایی خواند. صادرات ما به ایران ۸ تا ۱۰ درصد امسال افزایش خواهد و در دراز مدت این میزان حتی افزایش خواهد یافت."
همچنین تسنیم نیز به نقل از اکرم دمیرتاش، رئیس اتاق بازرگانی و تجارت ازمیر ترکیه در نشست با اعضا اتاق بازرگانی بوشهر نوشته است: "کشور ایران کشوری قدرتمند است که بودجه سالانه آن افزودن بر ۵۰۰ میلیارد دلار است. بودجه سالانه ایران با جمعیت ۷۷ میلیون نفری، این کشور را به عنوان یکی از قدرتمندترین کشورهای منطقه خاورمیانه تبدیل کرده است. ایران جزو ۲۲ کشور برتر اقتصادی دنیا است. با توجه به اشتراکات موجود دو کشور ایران و ترکیه می‌توانیم سرمایه‌گذاری مشترکی در دو کشور داشته باشیم. با انعقاد تفاهم‌نامه توسعه مناسبات تجاری میان ایران و ترکیه که میان نخست وزیر ترکیه و رئیس جمهور ایران منعقد شد تجارت ترجیحی برای ۱۴۰ قلم کالا بسته شد که با آغاز این فعالیت دیوارهای گمرک بین دو کشور برداشته می‌شود. با انعقاد تفاهم‌نامه میان ایران و ترکیه میزان مبادلات تجاری دو کشور از ۱۵ میلیارد دلار به ۳۰ میلیارد دلار افزایش می‌یابد. تحریم‌هایی که آمریکا بر ایران اعمال می‌کند ظالمانه است اما کشور ما به عنوان یک دوست در کنار ایران قرار داشته است. با امضا پروتکل اقتصادی در تهران تصمیم بر این است که نمایشگاه تخصصی توسط تجار ترک در تهران افتتاح شود و اوایل سال ۲۰۱۵ میلادی نیز نمایشگاه تخصصی رایگان برای ارائه محصولات صنعت‌گران ایران در ترکیه برپا شود."
یادآور می شود: ترکیه قصد دارد با افتتاح مراکزی در ایران، امارات متحده، آلمان ، انگلیس و ایران صادرات خود در سال ۲۰۱۶ را به ۱۵۵ میلیارد دلار افزایش دهد.
نظر شما