خبرگزاری شبستان – گروه سیاسی: شناخت فضای پیرامون، موشک، ماهواره، اعزام انسان به فضا، شاتل، ایستگاه های فضایی و غیره از شاخه‌های فناوری فضایی محسوب می‌شوند. اغلب فناوریهای جدیدی که از فعالیتهای مرتبط با فضا سرچشمه گرفته یا براثر آن ها شتاب پیدا کرده‌اند، بعداً در فعالیتهای اقتصادی دیگر مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند. فناوری فضایی دوره آغازین عصر فضا را می‌توان در فناوری ساخت و پرتاب موشک‌های فضایی، ماهواره‌ها و کاوشگرهای سیاره‌ای، تصویربرداری دیجیتالی، طراحی و توسعه سنسورها و حسگرهای فضایی، سفرهای بین سیاره‌ای، مواد جدید، سفر انسان به فضا و بسیاری موضوعات خرد و درشت دیگر خلاصه کرد.
بنابراین گزارش، امروزه اما فناوری فضایی در حوزه‌هایی مانند ناوبری فضایی، بهینه‌سازی سیستم‌ها، زیرسیستم‌های کوچکتر و سبکتر و کارآمدتر، موتورهای فضایی جدیدتر، انرژیهای نو در فضا، پسماندهای فضایی (زباله‌های مداری) و گردشگری فضایی حرفهای جدیدی برای زدن دارد. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که فناوری فضایی در آینده راه به معدن‌کاری فضایی، موشک‌های فضایی تک مرحله‌ای، فناوری استفاده پاک‌تر از فضا برای جلوگیری از تولید پسماندهای فضایی، کارخانه‌های مداری برای تولید دارو و یا آلیاژهای ویژه، هتل‌های فضایی، کلونی‌سازی و یا مسکونی سازی فضا، آسانسورهای فضایی و ده‌ها ایده هیجان‌انگیز دیگر خواهد برد.
این گزارش می افزاید: کشورمان تلاش مداوم و پیگیری داشته تا در حوزه فناوری های نوین از جمله فناوری های فضایی و ماهواره ای پیشرفت داشته باشد. "در نقشه جامع علمی کشور، هوا و فضا از اهمیت ویژه ای برخوردار است و یکی از اهداف حوزه علم و فناوری کشور به شمار می رود. ایران در منطقه خاورمیانه طلایه دار پیشرفت های فضایی است و برای حفظ پایگاه و جایگاه نخست خود در منطقه باید ساز و کار و نهادی مستقل و کارآمد فضایی پیش بینی شود تا بتواند این جایگاه را حفظ کند. جمهوری اسلامی ایران نهمین کشور صاحب توانمندی فضایی در جهان است." اینها گفته های الهام امین زاده، معاون حقوقی رییس جمهور در آیین افتتاحیه هفته جهانی فضا که در پژوهشگاه فضایی در مهرماه سال گذشته بود. این گفته ها نشاندهنده جایگاه فناوری در کشورمان است و پیشرفت هایی است که در این عرصه کسب کرده ایم؛ پیشرفت هایی که نوعی ترس را در دل دشمنان کشورمان انداخته است. کارشناسان هوا و فضا اسرائیل از جمله این گروه ها هستند که نسبت به پیشرفت برنامه فضایی ایران و در مقابل عدم سرمایه‌گذاری تل‌آویو در زمینه فناوریهای فضایی هشدار دادند.
بنابراین گزارش، فارس در این رابطه به نقل از روزنامه جروزالم پست نوشته است: "کارشناسان که در نشستی در «هرتزلیا» صحبت می‌کردند، گفتند عدم سرمایه‌گذاری کافی روی برنامه فضایی غیر نظامی می‌تواند به صنایع فضایی نظامی هم لطمه بزند. ژنرال آبراهام آسل، مدیر اجرایی موسسه مطالعات راهبردی و هوا و فضا فیشر که در کنفرانس بین‌المللی ایلان رامون صحبت می‌کرد، با بیان اینکه رفع تحریم‌های بین‌المللی به تسریع پیشرفت برنامه فضایی ایران منجر می‌شود، گفته است که بعد از بیش از یک دهه رصدی که موسسه فیشر بر صنایع فضایی اسرائیل داشته، امروز می‌توانیم بگوئیم که بدون داشتن یک صنعت فضایی غیرنظامی خلاق و پویا و بدون سرمایه‌گذاری قابل توجه در زمینه تحقیق و توسعه در سطوح ملی، آکادمیک و همچنین صنعتی، هیچ آینده پایداری برای صنعتی فضایی در اسرائیل وجود نخواهد داشت. اسرائیل در گذشته با توجه به احساس نیازی که داشته، پیشرفتهایی در زمینه صنایع نظامی کرده است. امروز ما داریم با گام‌هایی بسیار محتاطانه پیش می‌رویم، در حالی که صنایع فضایی دیگران، مثلا صنایع فضایی ایران، دارد با روندی پرشتاب پیش می‌روند. رفع تحریم‌ها بعد از توافق هسته‌ای ایران، به برنامه فضایی این کشور اجازه شتاب گرفتن می‌دهد. این به عنوان موتوری مشروع برای پیشبرد فناوری ایران در مجموعه‌ای حوزه‌ها عمل کرده و زمینه‌ای مساعد برای توسعه توانمندی‌های نظامی مشابه نظیر تحقیق و توسعه موشک‌های دوربرد، فراهم می‌کند."
همچنین در بخش دیگری از این گزارش آمده است که: "کارشناسان حاضردر نشست هرزیلیا؛ عدم سرمایه گذاری و تحقیقات شایسته از سوی تل‌آیو در برنامه فضایی را موجب نگرانی و عقب افتادن در عرصه‌های موشکی و فضایی نسبت به رقبا چون ایران نام نهادند. آبراهام عاسائل، ژنرال ذخیره نیروی هوایی اسرائیل اعلام کرد که رفع تحریم‌های ایران، موجب افزایش سرعت گرفتن برنامه‌های فضایی و موشکی این کشور می‌شود. امروز ما با گام‌های شمرده‌ای حرکت می‌کنیم در حالی‌که صنایع فضایی دیگران چون ایران با سرعت بالایی در حال توسعه هستند.رفع تحریم علیه ایران موجب تسریع در برنامه فضایی این کشور می‌شود. این امر چون عاملی مشروع موتور فن‌آوری ایران در عرصه‌های مختلف را خواهد چرخاند و در خدمت توسعه قابلیت‌های نظامی این کشور چون تحقیق و توسعه در بخش موشک‌های برد بلند می‌شود."
این گزارش می افزاید: ابوالقاسم نقاش، مشاور رئیس سازمان فضایی در امور اجرایی در گفتگویی با مهر با تاکید براینکه توان داخلی در بخش فضا در حال افزایش است، گفته است: "این موضوع چیزی نیست که یک شبه محقق شود؛ دنیا ۵۰ سال است که در زمینه فضایی فعالیت کرده و به نقطه فعلی رسیده اما ما حدود ۱۰ سال است که به طور جدی در حال فعالیت هستیم و نباید انتظار داشت در این بازه زمانی و با کمبود منابعی که داریم راه ۵۰ ساله دنیا را میانبر بزنیم. در دستیابی به دانش فضایی قطعا ما موفق بودیم و درمیان سایر کشورهای منطقه، ما این پتانسیل را داریم که زنجیره کاملی از ساخت و پرتاب ماهواره داشته باشیم اما سایر کشورهای منطقه این توانایی را ندارند؛ آنها یک قرارداد با یک شرکت اروپایی می بندند تا یک ماهواره برایشان طراحی و ساخته شود و در مدار قرار گیرد. کشورهای منطقه هیچکدام قدرت پرتاب ماهواره را ندارند و نمی توانند زنجیره پرتاب را کامل کنند. توانایی و قدرت کشور ما در زمینه علوم فضایی با اینکه دیر شروع به کار کرده و بدون اتکا به خارجی ها به دست آمده، توانایی کمی نیست. پروژه هایی که پیش از این در کشور در این حوزه تعریف شده است هیچ یک متوقف نشده و برحسب ضرروت و اهمیت پروژه، زمان بندی و اولویت بندی آنها تغییر خواهد کرد."
یادآور می شود: در گزارشی که از سوی مرکز پژوهشهای مجلس منتشر شده است و مربوط به وضعیت ایران از نظر شاخص های علمی حوزه هوافضا می شود، کشورمان تا پایان سال ۲۰۱۳، رتبه دوم خاورمیانه را از نظر تعداد مقالات قابل استناد به خود اختصاص داده است. در این رده بندی ایران با داشتن ۱۳۴۹ مقاله قابل استناد در حوزه هوافضا، رتبه دوم خاورمیانه را بعد از رژیم اشغالگر قدس و رتبه ۲۱ جهان را از آن خود کرده و کشور ترکیه در رده بعد از ایران قرار دارد.
در این رده بندی از نظر میزان تاثیرگذاری مقالات مرتبط با هوافضا نیز کشورمان در میان ۴ کشور برتر خاورمیانه قرار دارد که دارای ۳۰ مقاله در حوزه هوافضا است که به هر یک از آنها حداقل ۳۰ بار ارجاع شده است؛ ایران از نظر تعداد مقالات چاپ شده نیز در فاصله سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳ در صدر کشورهای منطقه قرار دارد و رتبه جهانی اش از ۴۳ در سال ۱۹۹۶ به ۱۱ در سال ۲۰۱۳ ارتقا یافته است، اما با این وجود از نظر کیفیت مقالات و میزان تمرکز تحقیقات بر حل مسائل واقعی و کاربردی نتایج پژوهش، وضعیت ایران نسبت به رژیم اشغالگر قدس و ترکیه مطلوب نیست و این نشان می دهد که توجه بیشتری به رشد کمی تولید علم در این بخش، نسبت به رشد کیفی شده است.
نظر شما