خبرگزاری شبستان – گروه سیاسی: صنعت نفت ایران مهمترین صنعت کشورمان است. در سال ۲۰۰۱ ایران چهارمین تولید کننده نفت خام جهان بود. طبق برآوردهای مجله نفت و گاز، تا ژانویه ۲۰۱۱، ذخایر قطعی نفت ایران در حدود ۱۳۷ میلیارد بشکه می‌باشد که حدود ۱۰٪ کل ذخایر جهان است و همچنین ایران دارای ۱۰۴۵ تریلیون فوت مکعب ذخایر گاز طبیعی می‌باشد که حدود ۱۶٪ از ذخایر کل جهان است. تولیدات نفت و گاز ایران شامل گاز مایع، نفت کوره، گازوئیل، نفت سفید و نفتا می‌شود.
بنابراین گزارش، در دهه ۱۳۵۰ با افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی، درآمد نفتی ایران نیز به طرز بی‌سابقه‌ای افزایش یافت. در پی وقوع انقلاب ۱۳۵۷ و جنگ ایران و عراق، زیرساخت‌های نفت ایران دچار آسیب‌های بسیاری شد که کاهش تولید و صادرات را در پی داشت. همزمان با آغاز دهه ۱۳۷۰ و برطرف شدن عمده مشکلات بوجود آمده، درآمدهای حاصل از فروش نفت رو به افزایش گذاشت. سال ۱۳۷۲ سالی بود که سهم درآمدهای نفتی در بودجه سالانه به اوج خود در بعد از انقلاب رسید. اما در پی کاهش بهای جهانی نفت در سال‌های آتی این دهه بود که فروش نفت ایران منفعت گذشته را به همراه نداشت. در دهه ۱۳۸۰ وابستگی دولت‌ها به درآمدهای نفتی بیش از گذشته ادامه یافت. از زمان عضویت ایران در اوپک، قیمت فروش نفت خام این کشور اغلب موارد کمی کمتر از میانگین قیمت سبد نفتی اوپک بوده‌است.
این گزارش می افزاید: بنابر آمار سال ۲۰۰۷، ایران چهارمین صادرکننده عمده نفت در جهان نامیده می‌شود. در این سال به طور متوسط ۲٫۴۵ میلیون بشکه نفت در روز از ایران صادر شده که ۶۰ درصد آن به کشورهای واقع در شرق کانال سوئز، ۳۲ درصد به کشورهای اروپایی و مابقی به آفریقا صادر شده‌است. اصلی‌ترین محصولات صادراتی صنعت نفت ایران را نفت موتور، نفت صنعتی، گریس، ژل‌های نفتی، متانول و قیر بوده‌است. صادرات نفت ایران در طول سال ۲۰۱۲ در روندی تقریباً ثابت با کاهش روبرو شد. به طوری که این صادرات در ماه سپتامبر این سال به ۸۶۰٬۰۰۰ بشکه در روز رسید. این کاهش متاثر از عوامل متعددی نظیر تحریم خرید نفت ایران، ممانعت از بیمه نفت‌کش‌های ایرانی، تحریم بانک‌های ایرانی که مانع پرداخت پول نفت خریداری شده از جانب مشتریان می‌شود و ... است. در این مدت ایران سعی داشته با انجام اقداماتی، برخی از این تحریم‌ها را خنثی نماید که تا حدودی موثر واقع شده است. از جمله این اقدامات می‌توان به متنوع کردن خریداران نفت ایران و واگذاری فروش نفت به بخش خصوصی و تنوع بخشیدن به شیوه‌های کسب درآمد حاصل از فروش نفت اشاره کرد.
بنابراین گزارش، از میان کشورهای اروپایی و آسیایی؛ هند یکی از مشتری های نفتی ایران بوده و هست که حتی در دوران تحریم نیز از ایران نفت خریداری می کرد. هند از مهمترین بازارهای هدف نفت صادراتی ایران به شمار می رود که در سال های تحریم، حدود20 درصد از نفت خام صادراتی ایران را خریدار می کرد. ایران که اکنون در جایگاه ششمین صادرکننده نفت به هند قرار دارد، قصد دارد در سال های آتی با افزایش صادرات نفت و یا خرید و ساخت پالایشگاه، سهم خود در این بازار مهم را افزایش دهد.
ایرنا در خصوص روند فروش نفت به هند در خبری نوشته است: "پیش بینی می شود که با توجه به رشد اقتصادی هند، این کشور در آینده ای نزدیک به بزرگترین خریدار نفت خام دنیا تبدیل شود. اداره امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت گزارش داده است واردات نفت خام هند در ماه ژانویه(دی-بهمن) 2016 ، نسبت به ماه پیش از آن اندکی افزایش یافته است. براین اساس، میانگین واردات نفت خام هند در ماه ژانویه، به 3.86 میلیون بشکه در روز رسید که این رقم نسبت به ماه پیش از آن روزانه نیم درصد بیشتر بود. با این حال، میانگین واردات نفتخام هند در این ماه نسبت به دوره مشابه پارسال، 7.4 درصد کاهش یافته است. در ماه دسامبر (آذر-دی) 2015 ، عراق توانسته بود جایگاه نخست در میان صادرکنندگان نفت خام به هند را به خود اختصاص دهد، اما گزارش های اخیر نشان می دهد که در ماه ژانویه، عربستان با متوسط صادرات روزانه 845 هزار بشکه به هند با 16 درصد افزایش نسبت به ماه قبل، دوباره به عنوان بزرگترین صادرکننده نفتخام به هند معرفی شد.
همچنین، صادرات نفتخام عراق به هند در ماه ژانویه 5.5 درصد نسبت به ماه پیش از آن افزایش یافت و به 835 هزار بشکه در روز رسید که یک حد نصاب جدید به شمار می رود. با افزایش واردات نفت خام هند از منطقه خاورمیانه، سهم نفت خام کشورهای ونزوئلا و نیجریه در واردات ماه ژانویه هند کاهش یافت که دلیل آن، کاهش اختلاف قیمت شاخص نفتخام های برنت و دبی و تمایل بیشتر پالایشگاه های هند به خرید نفت خام های قیمت گذاری شده براساس شاخص دبی عنوان شده است. در نخستین ماه سال 2016، عربستان( با تامین 22 درصد)، عراق (21.6 درصد)، نیجریه (11.7 درصد)، امارات (9.1درصد)، ونزوئلا (8.7 درصد)، ایران (6.3 درصد) و کویت (4.8 درصد) در جایگاه برترین صادرکنندگان نفت به هند قرار داشتند."
این گزارش می افزاید: ایرنا د رادامه این گزارش نوشته است: "ایران در دوران تحریم، مجاز به صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت خام بود که حدود 20 درصد از آن به مقصد پالایشگاه های هندی صادر می شد. پس از رفع تحریم ها، شماری از پالایشگاه ها و شرکت های هندی از جمله پالایشگاه ریلاینس برای افزایش خرید و یا آغاز خرید نفت از ایران اظهار تمایل کرده و مذاکره هایی را نیز انجام داده اند. شرکت هندی ریلاینس بعد از حدود پنج سال وقفه در حال آماده شدن برای واردات مجدد نفت ایران است و قصد دارد روزانه 120 هزار بشکه در روز نفت از ایران خریداری کند. این شرکت در سال 2010 به دلیل نگرانی ها از تهدیدات ناشی از تحریم های دولت آمریکا خرید نفت از ایران را متوقف کرده بود. اکنون که تحریم ها علیه ایران پایان یافته، تهران تلاش دارد سهم از دست رفته خود از بازار نفت را پس بگیرد و ریلاینس هم مشتاق است تا دوباره از ایران نفت خریداری کند. چندی پیش رویترز گزارش داده بود، مقام های بزرگترین شرکت پالایشگاهی بخش خصوصی هند به تازگی برای گفت وگو درباره جزئیات از سرگیری تجارت با ایران، به تهران سفر کردند و برای شروع قرار است شرکت ملی نفت ایران در قالب یک محموله، یک میلیون بشکه نفت خام و یک میلیون بشکه میعانات به این شرکت ارسال کند. ریلاینس همچنین در حال مذاکره با شرکت ملی نفت ایران برای انعقاد قرارداد خرید روزانه 100 تا 120 هزار بشکه نفت از ایران است، یعنی همان میزان نفتی که این شرکت پیش از تحریم ها از ایران خرید می کرد."
نظر شما