به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، آیت‌الله عباس واعظ طبسی نماینده ولی فقیه در استان خراسان و تولیت آستان قدس رضوی بامداد جمعه پس از تحمل یک دوره بیماری به ملکوت اعلی پیوست. آیت الله واعظ طبسی از عصر جمعه 7 اسفندماه و پس از شرکت در انتخابات در منزل خود، به دلیل عارضه تنفسی به بیمارستان امام رضا (ع) مشهد منتقل شد و در بخش آی سی یو اورژانس عدالتیان بستری بود.
زندگینامه
آیت الله عباس واعظ طبسى، نماینده ولى فقیه در استان خراسان و تولیت آستان قدس رضوى در سال 1314 در مشهد مقدس و در خانواده اى مذهبى و روحانى متولد شد.
این عالم ربانی و مجاهد، در یک سالگى پدرش را که از نوابغ گویندگان اسلامى در ایراد سخنرانى هاى مذهبى و خطابه و از لحاظ اخلاق، تقوى و پرهیزگارى زبانزد خاص و عام بود از دست داد و دوران کودکى را با سرپرستى مادر پشت سر گذاشت.
آیت الله واعظ طبسى از همان سنین کودکى و نوجوانى بسیار عاطفى و علاقه مند به حوزه هاى علمیه، عالمان دینى و حضور در جلسات مذهبى بود، لکن علیرغم علاقه شدیدى که به فراگیرى علوم اسلامى داشت به علت شرایط و اقتضاى زمان به تحصیل در دبستان و دبیرستان پرداخت که در این دوران به دلیل استعداد سرشار و انضباط عالى همواره مورد توجّه و احترام دوستان و معلمان بود.
واعظ طبسى در 16 سالگى به حوزه علمیه وارد شد و دروس مقدماتى، سطوح متوسطه و عالیه و خارج را به طور جدّى دنبال کرد و از محضر اساتید و عالمان برجسته اى همچون آیات عظام و حجج الاسلام خالقى، جاویدى، ادیب نیشابورى، حاج سید احمد مدرس یزدى، حاج شیخ مجتبى قزوینى و میلانى بهره مندشد، به طورى که مرحوم حضرت آیت الله العظمى بروجردى وى را طلبه اى خوش فکر و به عنوان زبان حوزه هاى علمیه دانسته وبا تقدیر و تفقد از ایشان نام مى بردند.
این عالم ربانی و مجاهد همراه با حدود 30 سال کار علمى دقیق و پیگیر، چندین دوره دروس منطق، اصول، معالم، قوانین، رسائل و کفایه را تدریس کرد که کلاس هاى درس ایشان با استقبال گرم طلاب مواجه بود.
آیت الله واعظ طبسى در دوران تحصیل و تدریس خویش بر مبانى حضرت امام خمینى (ره) و بعضاً مرحوم آیت الله العظمى نائینى ، مرحوم آیت الله العظمى خویى و مرحوم آیت الله العظمى حکیم توجّه خاص داشته و در ادبیات، منطق، معانى و بیان و اصول داراى نوشته هایى است که در آینده به چاپ خواهد رسید و مورد استفاده حوزه‌هاى علمیه قرار خواهد گرفت.
آیت الله واعظ طبسى از سنین 12 یا 13 سالگى با سیاست آشنا بود و در 15 یا 16 سالگى در دبیرستان یا حوزه علمیه و منزل مسائل سیاسى را دنبال و مطرح مى کرد.
این عالم ربانی با احساس نفرت عمیقى که از رژیم پهلوى در خود احساس مى کرد، خشم و کینه‌اش را به اشکال مختلف ابراز نمود و پس از گذشت یکى دوسال از شروع درس در حوزه علمیه با سخنرانى هاى خویش مبارزه اى هدفمند و جهت دار را علیه دستگاه حاکم آن زمان آغاز کرد، تا جایى که چندین بار به علت همین سخنرانى ها ممنوع المنبر یا به زندان کشانده شد، لیکن این مبارزه مقدس را تا پیروزى انقلاب شکوهمند اسلامى ایران به رهبرى امام خمینى (ره) ادامه داد و همیشه یار و یاور اسلام و نظام اسلامى براى خدمت به جامعه اسلامى بود.
ممنوع المنبری آیت الله طبسی با سخنرانی ضد رژیم پهلوی
طبسی در ۱۳۳۶ با امام (ره) آشنا شد و اولین سخنرانی ضد رژیم پهلوی را در منزل میراحمدی انجام داد. در ۱۳۳۹ در حالی که هنوز معمم نبود، به دنبال سخنرانی درباره عدل زمامدار در سرای محمدیه، ممنوع‌المنبر شد.
طبسی پیش از انقلاب شش بار به زندان افتاد. به گفته خودش در ابتدای مبارزاتش تنها بود به‌خصوص که در حوزه مشهد هم افکار خاص ضدمبارزه حاکم بود. با حضور آیت‌الله خامنه‌ای و شهید هاشمی‌نژاد در مشهد، جلسات این سه روحانی برجسته برگزار شد که در یک پنجشنبه، عباس واعظ طبسی و سیدعلی خامنه‌ای سوگندی برای تشکیل حکومت اسلامی و مرجعیت امام یاد کردند. مدتی بعد هاشمی‌نژاد نیز به این سوگند اضافه شد و حلقه اصلی مبارزان روحانی در خراسان شکل گرفت.
در ۱۳۴۱ به‌خاطر سخنرانی علیه رفراندوم فرمایشی شاه به زندان افتاد اما در سال ۴۲ راهپیمایی ۱۵ خرداد را در مشهد سازماندهی کرد و پس از آن به نمایندگی از حوزه علمیه مشهد برای بیعت به قم و نزد امام (ره) رفت. در همانجا بود که از او خواسته شد در حضور امام و مردم صحبت‌هایی را مطرح کند که خطابه ۳۵ دقیقه‌ای واعظ طبسی منجر به گریه ۲۰ دقیقه‌ای امام شد. پس از این حرف‌ها، شیخ عباس در راه‌آهن دستگیر و زندانی شد.
او در سال ۵۴ باز هم دستگیر و به یک سال و نیم حبس محکوم شد و با انتقال به زندان قزل‌حصار با شید باهنر آشنایی پیدا کرد. پس از زندان همچنان به مبارزات علیه رژیم پهلوی ادامه داد و در ۱۳۵۶ به دستور امام تظاهرات گسترده زنان محجبه در مشهد را سازماندهی کرد. در سال ۵۷ به همرا دو یار قسم‌خورده خود ستاد مسجد کرامت را تشکیل داد و با حمله عوامل شاه به بیمارستان امام رضا(ع) با سازماندهی مردم این بیمارستان را از مزدوران رژیم پس گرفت.
به گفته واعظ طبسی، امام خطاب به فرموده بودند: «من به شما از دو حیث ارادت دارم؛ به خاطر خودتان و به خاطر مرحوم والدتان». آیت‌الله العظمی بروجردی نیز واعظ طبسی را «زبان روحانیت» نامیده بود. او از این تعابیر به عنوان افتخارات خود یاد می‌کرد.
انتصاب تولیت آستان قدس رضوی به شیخ خراسان
واعظ طبسی چند ماه پیش از انقلاب نیز با آیت‌الله بهشتی برای همکاری در زمینه تشکیل حزب جمهوری اسلامی دیدار کرد. با پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۵۷، امام خمینی در یکی از اولین احکام خود شیخ خراسان را به سرپرستی آستان قدس رضوی منصوب کردند. کمیته انقلاب خراسان که در نبود نهادهای اداری ابتدای انقلاب تنها مرجع تصمیم‌گیری در استان خراسان بود نیز توسط واعظ طبسی اداره می‌شد و تا مدت‌ها سپاه خراسان هم تحت کنترل این روحانی برجسته بود و از عهده حفظ امنیت خراسان در سال‌های ابتدایی انقلاب اسلامی به خوبی برآمد.
در ۱۳۵۸ شیخ عباس واعظ طبسی به عضویت مجلس خبرگان قانون اساسی درآمد. این روحانی بلندپایه از طرفداران پر و پا قرص و مدافعان اصلی ولایت فقیه به حساب می‌آمد. طبسی در دروس خود بر اساس مبانی امام خمینی(ره) و آیات عظمی نائینی، خویی و حکیم، دروسی چون منطق، اصول، معالم، قوانین، رسائل و کفایه را تدریس می‌کرد.
در ۱۵ فروردین ۱۳۵۹ امام خمینی طی حکمی حجت‌الاسلام عباس واعظ طبسی را به عنوان تولیت آستان قدی رضوی منصوب کردند و طبسی نماینده ولی‌فقیه در استان خراسان هم شد. در بخشی از این حکم آمده بود: «نظر به سابقه جنابعالی در اداره امور آستانه مقدسه حضرت ثامن (ع) و اعتمادی که در این‌باره به جنابعالی می‌باشد، به سمت تولیت آن آستانه مقدسه منصوب می‌شوید … لازم به تذکر است که هیچ‌یک از نهادهای جمهوری اسلامی مانند جهاد سازندگی و همچنین وزارت ارشاد ملی یا اشخاص عادی حق دخالت در موقوفات و سایر متعلقات آستان قدس را ندارد.»
در ۱۵ فروردین ۱۳۵۹ امام خمینی طی حکمی حجت‌الاسلام عباس واعظ طبسی را به عنوان تولیت آستان قدس رضوی منصوب کردند و طبسی نماینده ولی‌فقیه در استان خراسان هم شد. در بخشی از این حکم آمده بود: «نظر به سابقه جنابعالی در اداره امور آستانه مقدسه حضرت ثامن (ع) و اعتمادی که در این‌باره به جنابعالی می‌باشد، به سمت تولیت آن آستانه مقدسه منصوب می‌شوید … لازم به تذکر است که هیچ‌یک از نهادهای جمهوری اسلامی مانند جهاد سازندگی و همچنین وزارت ارشاد ملی یا اشخاص عادی حق دخالت در موقوفات و سایر متعلقات آستان قدس را ندارد.»
امام در سال ۶۷ مجدداً حکم تولیت آستان قدس رضوی (ع) را به شیخ‌الشیوخ خراسان دادند و نوشتند: «جنابعالی از چهره‌های درخشان مدیریت و انقلاب اسلامی به‌خصوص در استان خراسان می‌باشید». با رحلت رهبر کبیر انقلاب در خرداد ۶۸، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای نیز واعظ طبسی را بر تولیت آستان قدس رضوی ابقا کردند. او در سال ۷۵ با حکم رهبر معظم انقلاب به عضویت مجمع تشخیص مصلحت نظام درآمد و تا پیش از درگذشت، عضو این مجمع بود.
ساخت دو دانشگاه با فضایی بیش از ۳۴ هزار متر مربع و ۱۷ رشته تحصیلی، ۹۸ هزار مترمربع فضای آموزشی در قالب بنیاد فرهنگی رضوی، اهدای ۳۷۰ هزار مترمربع به آموزش و پرورش، ساخت ۵۷ هزار متر مربع فضای آموزشی، ایجاد مؤسسه به نشر با ۱۱۳۰ عنوان کتاب، احداث ۳۶ کتابخانه جدید و توسعه کتابخانه مرکزی آستان قدس و گردآوری ۸۰ هزار جلد کتاب خطی و چاپ سنگی و افزایش کتلب به بیش از دو میلیون جلد از فعالیت‌های سازمان تحت مدیریت او بود؛ ضمن این‌که هولدینگ آستان قدس علاوه بر اشتغال‌زایی در شرق کشور، به عنوان یکی از نمونه‌های مدیریت موفق اسلامی شناخته می‌شود.
تغییرات ساختاری آیت الله واعظ طبسی در حوزه های علمیه خراسان
شیخ عباس واعظ طبسی در هر چهار دوره گذشته مجلس خبرگان رهبری به عنوان نماینده مردم خراسان حضور داشت اما به دلیل کسالت برای حضور در خبرگان پنجم ثبت‌نام نکرد. ریاست حوزه علمیه خراسان از دیگر مناصب آن مرحوم بود. او تغییراتی ساختاری، نرم‌افزاری، رفاهی – معیشتی و سخت‌افزاری نیز در حوزه‌های علمیه خراسان و طلاب علوم انسانی این استان ایجاد کرد.
به هر روی آیت‌الله واعظ طبسی تولیت آستان قدس رضوی و نماینده ولی فقیه در استان خراسان، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو چهار دوره پیشین مجلس خبرگان رهبری پس از یک دوره بیماری و یک هفته کما، بامداد روز جمعه ۱۴ اسفند در ۸۱ سالگی به دیار باقی شتافت تا اهالی خراسان در سوگ شیخ‌الشیوخ خود عزادار شوند.
نظر شما