به گزارش خبرنگار مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان: امروز دورانی است که جنود شیطان با تمام قوا و با تمام ابزارها و ادوات به جنگ با مفاهیم دینی و ارزشی مکتب وحی می آیند و عرصه نبرد، دیگر نه جولانگه فشنگ، که عرصه فکر است. اینک زمانه ای است که دنیای غرب با وجود مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم اش هنوز برای آگاهی(بخوانید: بی دینی) ایرانیان مسملان یارانه می دهد، محتوا می آفریند و آن محتواها را با اشکال مختلف (اعم از ماهواره ها، فضای مجازی و ... ) منتشر ساخته و در فرسنگ ها آن سوتر به خانه های مرد و زن ایرانی می فرستد.
در فضای امروزی جامعه، مساجد رکنی از ارکان جامعه اند، اماکن شریفی که در نگاه اول محل برگزاری نمازهای جماعت، سخنرانی ها، قرائت جمعی ادعیه و سایر آئین های مذهبی اند و البته جدای از این کارکرد اصلی، مساجد کشور در بسیاری از موارد، مصدر ارایه خدماتی در حوزه های مختلف رفاهی و درمانی در قالب های درمانگاه های خیریه، صندوق های قرض الحسنه و ... نیز هستند(1) .
در راستای بررسی احیای کارکردهای مساجد در حوزه های مختلف با حجت الاسلام ملایری، امام جماعت مسجد حضرت ابوالفضل(ع) به گفت وگو نشسته ایم که حاصل آن را می خوانید:
مسجد طراز اسلامی چه مسجدی است و به نظر شما چه طور می توانیم به این چشم انداز برسیم؟
مسجد طراز اسلامی در قرآن تعریف دارد. در آیه 108 سوره توبه آمده است : « لاَ تَقُمْ فِيهِ أَبَدًا لَّمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَى مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَن تَقُومَ فِيهِ فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَن يَتَطَهَّرُواْ وَاللّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ » (هرگز در آن جا مايست چرا كه مسجدى كه از روز نخستين بر پايه تقوا بنا شده سزاوارتر است كه در آن [به نماز] ايستى [و] در آن مردانىاند كه دوست دارند خود را پاك سازند و خدا كسانى را كه خواهان پاكىاند دوست مىدارد ). بنابراین ملاک مسجد طراز اسلامی تقواست و تقوا یعنی اجرا کردن دستورات الهی و انجام ندادن نواهی و مراعات کردن خط قرمزها.
قطعا اگر مساجد ما به سوی این رویکرد بروند یعنی اساس کارشان تقوا باشد فعالیت های مساجد نیز رنگ و بویی دیگر می گیرد. در روزگار کنونی بارزترین مثال شرایط مساجد در دوران قبل و بعد از انقلاب است. شاهد هستیم که بعد از انقلاب ظرفیت های مساجد و کارکردهای فراموش شده در زمان رژیم سابق به مساجد بازگردانده شد چراکه تمامی فعالیت ها بر اساس تقوا شکل گرفت و اساسا فعالیت های دینی در سطح محلات با محوریت مسجد انجام شد.
به نظر شما برای تقویت این رویکرد مسئولان چه نقشی دارند؟
باید حدالامکان از فعالیت های مسجدی حمایت شود. فعالیت فرهنگی باید دقیق باشد به ویژه اینکه در مسجد باشد. باید هزینه های سخت افزاری و نرم افزاری برای فعالیت در مسجد تامیین شود. اگر سیاست را بر این قرار دهیم که یک مسجد از حیث مالی مستقل شود و چندان به خیرین و نمازگزاران وابسته مالی نباشد آن زمان است که می توانیم به افق پیش رو در شکل گیری مسجد طراز اسلامی در دوران کنونی دست یابیم. این امر نیازمند حمایت مسئولان است.
اکنون مساجدی را داریم که پول آب و برق شان را نمی توانند بدهند. همین مسجدی که اکنون من به عنوان امام جماعت در آن حضور دارم با وجود اینکه درست وسط بازارچه واقع شده است اما هیچ درآمدی ندارد و دریغ از وجود یک مغازه که بتوان از درآمد آن برای مسایل فرهنگی مسجد استفاده کرد، اکنون برای مسجد ابوالفضل(ع) که در آن فعالیت دارم بیش از هشت میلیون تومان اخطار قطع آب و برق آمده است.
بنابراین مشکل اصلی مساجد ما کمبود منابع مالی است
بله، در واقع اصلا منابع مالی در بسیاری از مساجد وجود ندارد در حالی که برای فعالیت های فرهنگی و اجتماعی در مسجد باید هزینه کرد. اگر بخواهیم در سطح جامعه یک فعالیت فرهنگی داشته باشیم باید هزینه شود تا مردم جذب شوند، سوال من آن است که چندبار امام جماعت می تواند از مردم بخواهد که در برگزاری مراسمات مسجد به لحاظ مالی کمک کنند؟
کمی فضای بحث را تغییر دهیم، به نظرتان چه طور می توانیم کارکردهای گذشته مسجد را زنده کنیم، مثلا حضور در مسجد در زمان تحویل سال؟
اولین چیزی که به نظر من می شود به عنوان یک رکن ذیل فعالیت های مساجد توجه داشت امام جماعت است. اگر امام جماعت از هر نظر تنها دغدغه اش مسجد باشد در این صورت شاهد خواهیم بود که شرایط در مساجد به گونه ای دیگر رقم بخورد. از سوی دیگر باید زمان کافی و اتاق فکر برای برنامه های فرهنگی، اجتماعی مساجد تعریف شود و در وهله بعد منابع مالی برای به اجرا در آوردن این برنامه ها وجود داشته باشد.
همچنین میدان دادن به نیروهای جوان نیز اهمیت دارد چراکه فکر جوان و توان او در انجام فعالیت های مسجدی است که می تواند یک مسجد را زنده نگه دارد. اما مساله دیگر آن است که بتوانیم دوباره مساجد را به خانه ملت تبدیل کنیم یعنی بسیاری از مشکلات مردم در سطح مساجد حل شود. یک جوان اکنون نیاز دارد که پتانسیل جسمی و روحی خود را به کار بگیرد ولی وقتی بسیاری از ظرفیت های مسجدی را به سایر اماکن منتقل کرده ایم طبیعی است که این پتانسیل بدون استفاده می ماند.
چرا نباید در مساجد کتابخانه دیجیتالی داشته باشیم تا یک جوان کار تحقیقاتی اش را در مسجد انجام دهد. مسجد حرمت دارد. ما باید بتوانیم مکان هایی را برای مشاوره ذیل مدیریت مسجد احداث کنیم تا مردم از مسجد برای حل مشکلات شان بهره بگیرند و مسجد را مرکز مشاوره امین خود بدانند.
پی نوشت/
1.برگرفته از کتاب نماز و نهضت مسجدسازی
2. مسجد حضرت ابوالفضل(ع) در کوی نصر، خیابان شهید فروزان فر، نبش فاضل غربی قرار دارد.
نظر شما