به مناسبت هفته میراث فرهنگی؛

معرفی میراث معنوی خراسان شمالی/ میراث فرهنگی بیانگر فرهنگ غنی ملت ایران است

خبرگزاری شبستان: یکی از ویژگی های بارز مردم ایران زمین پایبندی و توجه به برگزاری آئین ها و آداب و رسوم مذهبي هر منطقه است، اقوام خراسان شمالي نیز همانند سایر اقوام کشور، دارای مراسم ها و آئین ها ي مذهبي هستند که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

خبرگزاری شبستان_ خراسان شمالی؛

آثار ثبتي ميراث ناملموس(ميراث معنوي)

یکی از ویژگی های بارز مردم ایران زمین پایبندی و توجه به برگزاری آئین ها و آداب و رسوم مذهبي هر منطقه است. مهم‌ترين اين روزها دهه اول ماه محرم به‌ويژه، روزهاى تاسوعا و عاشورا و نيز روزهاى بيستم صفر يا چهلم شهادت امام است. علاوه بر آن روز ۲۸ صفر، روز وفات حضرت پيغمبر و حضرت امام حسن مراسم عزادارى برگزار مى‌شود و به طبع آن اقوام خراسان شمالي نیز همانند سایر اقوام و هموطنان خود در جای جای کشور عزیزمان دارای مراسم ها و آئین ها ي مذهبي هستند از جمله مراسم ماه‌هاى محرم و صفر شامل دسته‌گرداني، روضه‌خوانى،نخل گرداني و تعزيه است که در فهرست اثار ملي به ثبت رسيد است.

در ذيل توضيحات مختصري از آثار ثبتي آورده شده که شامل چهل و يک پرونده مي باشد که از اين چهل و يک پرونده، بيست و شش پرونده داراي شماره ثبت مي باشند و پانزده پرونده ديگر هم در شوراي سياست گذاري ثبت دفاع و مورد تاييد قرار گرفته اند.

1- آیین کشتی باچوخه:

اولین پرونده ای که با محتوای میراث ناملموس ثبت ملی را در منطقه خراسان شمالی به خود اختصاص داد (آیین کشتی باچوخه) است. با فرا رسیدن فصل بهار و نوروز آداب و رسوم همراه با آن در مناطق مختلف ایران آغاز می شود. یکی از این آئین ها ، آئین کشتی با چوخه است. این آیین قدمتی باستانی دارد. لباس مخصوص این کشتی که به آن چوخه (چوخا) می گویند. این لباس به دلیل استفاده از پشم در بافت آن ، دارای استحکام و ضخامت بالایی است. هدف این آئین پرورش روحیه جوانمردی و پهلوانی در میان جوانان است. موضوع کشتی با چوخه درگروه عادت ها و رسم های اجتماعی، آیین ها و جشن ها نمود پیدا می کند.

پرونده آیین کشتی با چوخه در مورخه 27 /12 1387 در سازمان مرکزی مورد بررسی قرار گرفت و در همان تاریخ با شماره ثبت30 به عنوان میراث ناملموس (معنوی) را به خود اختصاص داد.

2- موسيقي بخشي هاي شمال خراسان

دومين پرونده ای که با محتوای میراث ناملموس ثبت ملی را در منطقه خراسان به خود اختصاص داد (موسيقي بخشي هاي شمال خراسان) است.یکی از منابع ذیـقـیمت موسیقی هـر کشور آهـنگ هـا و نغـمات و ترانه هایی است که در نقاط مختـلف آن مملکـت، خاصه در دهـات، قصبات دور از شهـر به وسیله مردم بومی و روستایی خوانده می شود و چون این نوع موسیقی کـمتـر تحـت تاثـیر افـکار مردم شهـر نـشـین واقع شده، طبـیعی تر و به موسیقی حقیقی و اصیل و قدیمی آن کشور نزدیکـتر است. موسیقی در خراسان از ریشه عمیقی، برخوردار است و از پیوندهای ویژه فرهنگی اقوام و خصیصه بارز و ارزشمند آنهاست، چنانكه با موسیقی زاده می شوند، زندگی می كنند و با آن جان می سپارند. جشنها، بازیهای سنتی، سوگواریها، شب چره ها و آئین ها، تولد فرزندان بویژه پسران، ختنه سوران و عروسی همه با موسیقی همراه است. بَخشی لقبی است که به برخی ازخوانندگان و نوازندگان دوتار در شمال خراسان و ترکمن‌صحرا داده می‌شود. بخشی‌ها روایتگران فرهنگ شفاهی این منطقه از ایران هستند و از احترام و جایگاه ویژه‌ای برخوردارند.

در روایت عامیانه لقب بخشی این‌گونه تعریف می‌شود: بخشی کسی است که خداوند به او موهبت و مقامی ویژه بخشیده‌است. بخشي ها مهمترین بخش ادبیات شفاهی را مي سرايند كه سخن موزون و منظوم بوده و دربردارنده عشق، قهرمانی، زیبایی های طبیعت وبه عبارت دیگر سرشار از روایات، حكایات و داستان های اجتماعی و حماسی آن سامان است كه بخشی ها خوانندگان و راویان آن هستند و این ترانه ها را به سبك مخصوصی می خوانند. موسيقي بخشي هاي شمال خراسان در مورخه 31/5/ 1388 با شماره ثبت 35 به عنوان دومين اثر ملي میراث ناملموس (معنوی) را به خود اختصاص داد.

3- مراسم شکر گزاري اهالي روستاي نامانلو:

سومين موضوعي که با محتوای میراث ناملموس ثبت ملی را در منطقه خراسان شمالی به خود اختصاص داد (مراسم شکر گزاري اهالي روستاي نامانلو) است. اهالی روستای نامانلو (از روستاهای توابع بخش سرحد شهرستان شیروان ) و اهالی روستاهای اطراف پس از انکه برداشت محصولات باغی و زراعی خود را انجام دادند. شورای روستا یا ریش سفیدان روزی را جهت مراسم شکرگزاری مشخص می کنند . با توجه به اینکه برداشت محصول ، اواخر تیر ماه تا اوایل مرداد به اتمام می رسد مراسم نیز در پایان همین ایام برگزار می شود.

این مراسم در محلی به نام کوی زکرّیا که در دشت گلول واقع شده (در حدود 13 کیلومتری شمال شرقی روستا ) برگزار می شود و آن هم بدین صورت است که اهالی از شب قبل از آغاز مراسم و یا صبح زود ، روز مراسم به دشت گلول حرکت می کنند. اهالی راه روستا تا دامنه کوه زکرّیا را پای پیاده و یا با حیوانات بارکش و یا با وسائط نقلیه طی می کنند . پس از رسیدن اهالی به دامنه کوه زکرّیا وسایل مورد نیاز خود را توسط حیوانات بارکش به بالای کوه می برند. از اعمالی که از دامنه کوه زکرّیا تا بالی کوه زکرّیا انجام می شود نذر برخی از اهالی جهت بالا رفتن از کوه با پای برهنه و یا گذاشتن گوسفند یا بز نذری بر روی دوش و بالا بردن آن از دامنه کوه به محل مقبره زکرّیا است.

موضوع فرهنگي ناملموس ((مراسم شکر گزاري اهالي روستاي نامانلو))

با مشخصات ذيل:

گستره موضوع فرهنگي ناملموس: منطقه اي –خراسان شمالي

قدمت ميراث فرهنگي ناملموس: اسلامي به شماره ((55))در تاريخ 28/9/1388 در فهرست عادي ميراث فرهنگي ناملموس ثبت گرديد.

4- کلاه کرکي:

بافت کلاه کرکي از کرک است که به علت داشتن حفاظ روي گوش، در اصطلاح محلي به کلاه گوشي نيز شهرت دارد. ماده اوليه آن به صورت فام و خود رنگ و با ريسيدن نخ به دست مي آيد و بافت آن بدون دخالت ماشين يا ابزار خاصي و تنها با 5 عدد ميل چوبي انجام مي شود. مزيت اين کلاه، غير قابل نفوذ بودن نم، رطوبت و سرماست که سبب شده است اکنون نيز کارايي داشته باشد.

موضوع فرهنگي ناملموس ((کلاه کرکي))

با مشخصات ذيل:

گستره موضوع فرهنگي ناملموس: استاني –خراسان شمالي

قدمت ميراث فرهنگي ناملموس: تاريخي به شماره ((108))در تاريخ 04/03/1388 در فهرست عادي ميراث فرهنگي ناملموس ثبت گرديد.

5- چاروق دوزي

چاروق نوعی پای پوش سنتی است که با استفاده از چرم گاوي، نخهای ابریشمی رنگي و نخ گلابتون در انواع مختلف: توری، پرده بند و تمام چرم (پشت باز و پشت بسته) تولید می شود. زیبایی و تنوع طرح و نقوش آن، چشم هر هنرشناسی را شیفته نقوش انتزاعی و اصیل خود می نماید.

موضوع فرهنگي ناملموس ((چاروق دوزي))

با مشخصات ذيل:

گستره موضوع فرهنگي ناملموس: منطقه اي – زنجان، خراسان شمالي

قدمت ميراث فرهنگي ناملموس: پيش از تاريخ به شماره ((66))در تاريخ 19/12/1388 در فهرست نيازمند پاسداري فوري ميراث فرهنگي ناملموس ثبت گرديد.

6- رقص خنجر ترکمن (ذكر خنجر)

رقص خنجر (ذکر خنجر) در واقع، نمایشی هنری، رزمی و نمایشی است. همراه با حرکاتی هماهنگ و موزون که جلوه و شکوهی خاص دارد . در اجرای این هنر که به طور دسته‌جمعی(معمولا از 5، 7، 9 و یا 11 نفر تجاوز نمی کند) و با لباس سنتی و خنجر بر کمر صورت می‌گیرد، حالتی ذکر گونه دارد و برداشتی است عارفانه. مضمون اشعار به ذکر و ستایش خداوند و اولیای الهی مي پردازد.

موضوع فرهنگي ناملموس ((رقص خنجر ترکمن))

با مشخصات ذيل:

گستره موضوع فرهنگي ناملموس: منطقه اي – گلستان ، خراسان شمالي

قدمت ميراث فرهنگي ناملموس: ميانه اسلام به شماره ((96))در تاريخ 19/12/1388 در فهرست عادي ميراث فرهنگي ناملموس ثبت گرديد.

7- آئين مولودي خواني

آيين مولودي خواني در روز هفدهم ربيع الاول سالروز ميلاد پيامبر اسلام، از سوي اقوام تركمن‌در مساجد و محافل برپا مي شود. اين آئين با تلاوت سوره‌هايي از قرآن آغاز مي‌شود و بدنبال آن گروهي از طلاب دور هم جمع شده و شروع به هم خواني مولودي كرده و ترجيع بندها را نيز همه حضار تكرار مي‌كنند. اشعار مولودي‌ها كه همه به زبان عربي هستند، ابتدا با درود و سلام بر پيامبر آغاز شده و درادامه با ذكر برخي از صفات آن حضرت دعاهايي را خوانده و در ضمن آن با شفيع قرار دادن حضرت محمد (ص) از خداوند خواستار بخشش گناهان خود مي‌شوند.

موضوع فرهنگي ناملموس ((مولودي خواني ترکمن))

با مشخصات ذيل:

گستره موضوع فرهنگي ناملموس: منطقه اي – خراسان، گلستان

قدمت ميراث فرهنگي ناملموس: اسلامي به شماره ((17))در تاريخ 19/12/1388 در فهرست نيازمند پاسداري فوري ميراث فرهنگي ناملموس ثبت گرديد.

8- مراسم آق قويون ترکمن

ترکمن ها ی استان مراسمی با نام اق آش یاآق قويون دارند و بدين صورت است که زنان و مردان ترکمن هرگاه که به سن 63 سالگی یعنی سن پیامبر می رسند ضیافتی به شکرانه این نعمت بر پا می کنند بر اساس باور هاي ترکمن ها هر کسي که به سن 63 سالگي رسيد، مي تواند اين آيين را در يکي از ماه هاي: ربيع الاول، ربيع الثاني، جمادي الاول و جمادي الثاني برگزار كند.

موضوع فرهنگي ناملموس ((مراسم آق قويون ترکمن))

با مشخصات ذيل:

گستره موضوع فرهنگي ناملموس: منطقه اي – گلستان ، خراسان شمالي

قدمت ميراث فرهنگي ناملموس: اسلامي به شماره ((94))در تاريخ 19/12/1388 در فهرست عادي ميراث فرهنگي ناملموس ثبت گرديد.

9- موسيقي مقامي ترکمن

موسيقي در تركمن از ريشه عميقي، برخوردار است و از پيوندهاي ويژه فرهنگي تركمن و خصيصه بارز و ارزشمند آنهاست تركمنان در موسيقي خود هميشه رنجها و دردهايي را كه متحمل شده اند بازگو مي كنند. موسيقي و ترانه هاي آنها پر از فرياد و شكايت و ناله هاي جانسوز است،موسيقي تركمن در چهار دستگاه مخمس، قرق لار، تشنيد و نوايي اجرا مي گردد.

موضوع فرهنگي ناملموس ((موسيقي مقامي ترکمن))

با مشخصات ذيل:

گستره موضوع فرهنگي ناملموس: منطقه اي – گلستان، خراسان شمالي

قدمت ميراث فرهنگي ناملموس: تاريخي به شماره ((91))در تاريخ 19/12/1388 در فهرست عادي ميراث فرهنگي ناملموس ثبت گرديد.

10- آيين پرخواني ترکمن

پرخوانی از آیین ها و سنت های بسیار قدیمی مردم ترکمن است که تا چند دهه پیش برگزار می شد جپرخواني يا پرخواني كه از شيوه هاي موسيقي سنتي بشمار مي رود در مراسم روان درماني بيماران و ديگر مراسم آييني بكار مي رود. پر خواني با رقص انجام مي گيرد، ارواح نيك ارواح خبيث را مورد تهاجم قرار مي دهند و بر اين باورند كه بيماران به اين طريق درمان مي شوند. چون اجرا کنندگان این آیین، بسیار ذکر الله می گفتند، پرخوان و به اعتباری دیگر، چون از جن ها، پری ها و ارواح خیر یاری می طلبیدند، پری خوان نامیده شدند. اين مراسم در حال حاضر تقريباً منسوخ شده و به ندرت اجرا مي‏شود.

موضوع فرهنگي ناملموس ((آيين پرخواني ترکمن))

با مشخصات ذيل:

گستره موضوع فرهنگي ناملموس: منطقه اي – گلستان ، خراسان شمالي

قدمت ميراث فرهنگي ناملموس: تاريخي به شماره ((159))در تاريخ 05/03/1389 در فهرست نيازمند پاسداري فوري ميراث فرهنگي ناملموس ثبت گرديد.

11- پوشاک و پايپوش ترکمن

لباس‌های‌ تركمنی‌ از مواد گوناگونی‌ چون‌ ابریشم‌، پوست‌، كتان‌ و پنبه‌ فراهم‌ می‌شد. پوشش‌ تركمن‌ به سه قسمت‌ تقسیم‌ می‌شود: تن‌پوش‌ها، پاي پوش ها، سرپوش ها،لباس‌های‌ زنان‌ تركمن‌ بسیار متنوعاًست‌. همچنین‌ زنان‌ و دختران‌ تركمن‌ از لباس‌هایی‌ با زیورآلات‌ گوناگون‌ استفاده‌ می‌كنند كه‌ تنوع‌ جالب‌ توجهی‌ دارد.

موضوع فرهنگي ناملموس ((پوشاک و پايپوش ترکمن))

با مشخصات ذيل:

گستره موضوع فرهنگي ناملموس: منطقه اي – خراسان، گلستان

قدمت ميراث فرهنگي ناملموس: تاريخي به شماره ((40))در تاريخ 19/12/1388 در فهرست نيازمند پاسداري فوري ميراث فرهنگي ناملموس ثبت گرديد.

12- موسيقي مقامي شمال خراسان

موسيقي مقامي نوعي از موسيقي قديم ايراني است که خارج از قلمرو موسيقي دستگاهي است، موسيقي مقامي خراسان شمالي ريشه در باورها، اعتقادات، ارزشها، حكايات و تاريخ اين خطه دارد كه نسل به نسل و سينه به سينه نقل و منتقل شده و امروزيها با شنيدن آن تمام تاريخ قوم خود را به مرور مي نشينند. موسيقي مقامي خراسان شمالي با توجه به حضور قبايل و طوايف مختلف از فرهنگ موسيقيايي بسيار غني برخوردار است كه مي توان آنرا به سه بخش كرمانجي، تركي و تركمني تقسيم كرد. مقامهاي معروف 'الله مزار، سردار عيوض خان، زاري مگري و گرايلي' از نغمات روحبخشي است كه بسياري از ساكنان خطه شمال خراسان با شنيدن آن جانشان به پرواز درمي آيد.

موضوع فرهنگي ناملموس ((موسيقي مقامي شمال خراسان))

با مشخصات ذيل:

گستره موضوع فرهنگي ناملموس: منطقه اي – خراسان رضوي ، خراسان شمالي

قدمت ميراث فرهنگي ناملموس: تاريخي به شماره ((36))در تاريخ 19/12/1388 در فهرست نيازمند پاسداري فوري ميراث فرهنگي ناملموس ثبت گرديد.

13- تعزيه ترک هاي شمال خراسان

تُرک‌های خراسان بخشی از اقوام ترک تبارِ ساکنِ خراسان هستند. ترک‌های خراسان به زبان ترکی خراسانی تکلم می‌کنند و از لحاظ جمعیتی یکی از گروهای قومی در استان‌های خراسان به شمار می‌روند.

تعزیه ترک هاي شمال خراسان، نمایش و آیینی نمايشي مذهبي است با چهارچوبي خاص ويكي از جلوه هاي ماه محرم است که وقایع مذهبی، داستان‌های تاریخی، اساطیر و قصه‌های عامیانه را بازگو می‌کند. مجالس تعزیه، انواع مختلف دارد. برخی از آن‌ها وقابع کربلا و برخی دیگر مصائب خاندان پیامبر اسلام را بازگو می‌کنند.

موضوع فرهنگي ناملموس ((تعزيه ترک هاي شمال خراسان))

با مشخصات ذيل:

گستره موضوع فرهنگي ناملموس: منطقه اي – خراسان رضوي، خراسان شمالي

قدمت ميراث فرهنگي ناملموس: اسلامي به شماره ((27))در تاريخ 19/12/1388 در فهرست نيازمند پاسداري فوري ميراث فرهنگي ناملموس ثبت گرديد.

14- تعزيه کردهاي شمال خراسان

کردهای خراسان و ترک‌های خراسان در منطقه وسیعی از نواحی شمال خراسان زندگی می‌کنند و از لحاظ جمعیتی یکی از گروهای قومی در استان‌های خراسان به شمار می‌روند.

تعزیه کردهاي شمال خراسان، نمایش و آیینی نمايشي مذهبي است با چهارچوبي خاص ويكي از جلوه هاي ماه محرم است که وقایع مذهبی، داستان‌های تاریخی، اساطیر و قصه‌های عامیانه را بازگو می‌کند. مجالس تعزیه، انواع مختلف دارد. برخی از آن‌ها وقابع کربلا و برخی دیگر مصائب خاندان پیامبر اسلام را بازگو می‌کنند.

موضوع فرهنگي ناملموس ((تعزيه کردهاي شمال خراسان))

با مشخصات ذيل:

گستره موضوع فرهنگي ناملموس: منطقه اي – خراسان رضوي، خراسان شمالي

قدمت ميراث فرهنگي ناملموس :اسلامي به شماره ((33))در تاريخ 19/12/1388 در فهرست نيازمند پاسداري فوري ميراث فرهنگي ناملموس ثبت گرديد.

15- تعزيه بني اسد ( بيل گرداني)

اين آيين معنوي يكي از رسوم ديرين مردم استان خراسان شمالي است كه در عزاداري ماه محرم و در دوازدهمين روز محرم برگزار مي شود. تعزيه بني اسد (حمل بيل) نوعي شبيه سازي است از طايفه بني اسعد كه در واقعه عاشورا، پيكر مطهر امام حسين(ع) و ديگر شهدا را پس از اين كه 3 روز در بيابان (صحراي كربلا) مانده بود، با بيل و ابزار ديگر به خاك سپردند. اين آيين يك مرشد و رهبر دارد كه نوحه هاي اصيل و خاصي را قرائت مي كند و مردم در پاسخ به نوحه ها با اشك و مويه مي کنند ومراسم تشيع نمادين شهداي کربلا را برگزار مي نمايند.

موضوع فرهنگي ناملموس ((تعزيه بني اسد ( بيل گرداني) ))

با مشخصات ذيل:

گستره موضوع فرهنگي ناملموس: خراسان شمالي، گرمه

قدمت ميراث فرهنگي ناملموس: اسلامي به شماره ((426))در تاريخ 6/10/1390در فهرست عادي ميراث فرهنگي ناملموس ثبت گرديد.

16- آيين نخل گرداني خراسان شمالي

وجود نمادها و سمبل ها از ویژگی های مراسم می باشد. نخل گردانی هم یکی از نشانه های مراسم عزاداری و سوگواری امام حسین (ع) در ایام تاسوعا و عاشورا می باشد که با نظم و ترتیب خاصی همه ساله در شهر جاجرم اجرا می شود.

نخل، تابوت بزرگ و بلندی است که بر آن خنجر و شمشیر و پارچه های قیمتی بسته شده است و روز عاشورا به عنوان نمادی از تابوت امام حسین (ع) حرکت داده می شود. نخل ممکن است از جنس چوب و یا فلز و به شکل خیمه ای ، باشد ، در زیر نخل تیر های چوبی بصورت افقی نصب شده جهت بلند کردن نخل توسط عزا داران ، که در نخل بزرگ تعداد آن 5 تا 7 چوب می باشد و در نخل دهقان کمتر دیده می شود.روی (نخل) را با پارچه های سبز رنگ و یا سیاه که نوشته های مذهبی روی آن رودوزی شده می پوشانند.در نوک دو (نخل ) نیز علم های نصب شده که این علم ها شبیه به نیزه های جنگی می باشد که در اصطلاح محلی به آن تیغه می گویند و نوشته های با اشعار مذهبی که در واقعه کربلا می باشد روی آن حکاکی شده است که در هنگام اجرای مراسم دو نفر سوار بر نخل ، نماد های از سر های بریده شده را که بصورت دو نوع میوه سیب و انار می باشد بر روی این تیغه ها می گذارند.

موضوع فرهنگي ناملموس ((آيين نخل گرداني خراسان شمالي))

با مشخصات ذيل:

گستره موضوع فرهنگي ناملموس: استاني، خراسان شمالي

قدمت ميراث فرهنگي ناملموس: اسلامي به شماره ((255))در تاريخ 28/8/1390 در فهرست عادي ميراث فرهنگي ناملموس ثبت گرديد.

17- سفره کردي

سفره کردی یک نوع گلیم با بافت پیچ می باشد همانطورکه از نامش پیداست بخاطر جسم پشمی آن و راه ندادن رطوبت به داخل و خارج وسیله ایی برای نگهداری نان در میان عشایر بوده است اگر چه اکنون از آن کمتر در بین عشایر استفاده می شود ولی به علت زیبایی و داشتن نقش های پرمایه و نگاره های پر مفهوم و همچنین تقاضاهای زیاد تنها بافته ایی است که سهم بسزایی در صادرات صنایع دستی خراسان شمالی دارد. شکل ظاهر سفره کردی تشکیل شده است از یک حاشیه که بوسیله انگشتانه ها به متن متصل می شود، متن سفره کردی از نمادیک های جانوری،‌گیاهی و انسانی می باشد.

موضوع فرهنگي ناملموس ((سفره کردي))

با مشخصات ذيل:

گستره موضوع فرهنگي ناملموس: استاني، خراسان شمالي

قدمت ميراث فرهنگي ناملموس: متاخر اسلامي به شماره ((513))در تاريخ 20/6/1391 در فهرست عادي ميراث فرهنگي ناملموس ثبت گرديد.

18- فنون توليد آبنبات قيچي

آبنبات يکي از مشتقات شکر و يا پودر قند مي باشد که طي فرايند جوشاندن و هوادهي خمير آبنبات و سرد نمودن و برش خمير با قيچي در اندازه هاي کوچک، تبديل به آبنبات مي شود و در حال حاضر با مواد افزودني چون گياهان دارويي و معطر و يا مواد آجيلي چون گردو، مغز بادام درختي و زميني ، توليد مي شود و يکي از سوغات مهم خراسان شمالي مي باشد.

موضوع فرهنگي ناملموس ((فنون توليد آبنبات قيچي))

با مشخصات ذيل:

گستره موضوع فرهنگي ناملموس:استاني، خراسان شمالي

قدمت ميراث فرهنگي ناملموس: متاخر اسلامي به شماره ((514))در تاريخ 20/6/1391 در فهرست عادي ميراث فرهنگي ناملموس ثبت گرديد.

19- ابريشم بافي

بافت های ابریشمی اگرچه به ظاهر ساده است اما علاوه بر داشتن رنگ و نقش هندسی زیبا، که شهرت جهانی دارد، حاصل، پیامهایی از روزگاران سپری شده و داستانهایی از تکامل عشایر خراسان است. در خراسان شمالی در مناطق دویدخ، یکه صعود، گیفان راز و جرگلان ابریشم بافی رواج دارد و تولیدات آن جهت رومیزی، روتختی، روسری، شال، دستمال، مصارف لباس و … استفاده می شود. در این مناطق مرسوم است که دختران به هنگان ازدواج تعدادی از محصولات تولیدی خود را که شامل سفره، پیراهن، دستمال و … می باشد بعنوان جهیزیه به خانه داماد میدهند. و ضمناً در روز عروسی زیباترین پیراهن دستباف خویش را نیز بر تن می کنند تا آداب و رسوم رایج را کاملاً رعایت نمایند.

موضوع فرهنگي ناملموس ((ابريشم بافي))

با مشخصات ذيل:

گستره موضوع فرهنگي ناملموس: استاني، خراسان شمالي

قدمت ميراث فرهنگي ناملموس: متاخر اسلامي به شماره ((515))در تاريخ 20/6/1391 در فهرست عادي ميراث فرهنگي ناملموس ثبت گرديد.

20 – کارت بافی (نوار بافی):

کارت بافی يا نوار بافي از هنرهاي نساجي قديمي بوده که در اين هنر ، نوار پارچه ای با عرض کم حدود 1تا 3سانتی متر تولید مي شده و برای تزئین لباس دور یقه دامن، کمربند، نوار کلاه، بند زین، اسب و..... استفاده می شده است. نحوه کارت به این شکل است که در کارتها در 4 گوشه سوراخ هایی ایجاد کرده و نخ ها را به شیوه خاصی در ان رد می کنند و چله کشی کار انجام می شودو سپس به وسیله ماسوره که وسیله ای که پود را دور آن می پیچند تا راحتتر بتوان پود را ازمیان فضای ایجاد شده بین تارها ایجاد شده،رد می کنند. اين هنردر حال حاضر تقريباً منسوخ شده و به ندرت اجرا مي‏شود.

موضوع فرهنگي ناملموس ((کارت بافی))

با مشخصات ذيل:

گستره موضوع فرهنگي ناملموس: منطقه اي – خراسان رضوي ، خراسان شمالي

قدمت ميراث فرهنگي ناملموس: متاخر اسلامي به شماره ((34))در تاريخ 19/12/1388 در فهرست نيازمند پاسداري فوري ميراث فرهنگي ناملموس ثبت گرديد.

21- آيين قنبر خواني

در شهر گرمه و در ایام شهادت حضرت علی (ع) که مصادف با روزهای نوزدهم ، بیستم و بیست و یکم ماه مبارک رمضان است اهالي و دوستداران مولای متقیان در ماتم و حزن و اندوه فرو می روند و همه جا یکپارچه سیاه پوش مي شود و تعزیه و عزاداری و سینه زنی و نوحه خوانی و اجراي مراسم قنبر خواني مي پردازند يکي از اين مراسم ها در شهرگرمه "شبيه خواني قنبر" است كه در شب احيا ء21 ماه رمضان انجام مي‌شد. قنبر از ياران امام علي(ع) بود. در اين شبيه خواني مردي با در دست داشتن كشكول و تبرزين ، طي مراسمي خاص و با خواندن اشعار مذهبي ، حضرت علي(ع) را فرياد مي‌زد و مي‌طلبد. مردم نيز با گريه وسوگواري با نيت و حاجت‌هاي مختلف خود، مقداري پول به داخل كشكول شبيه خوان مي‌ريختند.

موضوع فرهنگي ناملموس ((آيين قنبر خواني))

با مشخصات ذيل: