به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، پنجمین کنفرانس «الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» هم اکنون چهارشنبه، 30 اردیبهشت با حضور جمعی از اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی در کتابخانه ملی در حال برگزاری است.
بنا بر این گزارش، در این کنفرانس صادق واعظ زاده، رییس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت اظهار کرد: طی این پنج سال اخیر که طراحی و تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت آغاز شده است، شاید وسواس غیرمعمولی در تدوین هر سطر از الگوی پایه به دست اندیشمندان کشور به خرج داده است اگرچه در این راستا از حضور جوانان و کارشناسان نیز استفاده مناسبی شد. نگارش اولیه اسناد و هر بند آن یک کارنامه مدون دارد که یکی از چهره های شناخته شده و برجسته علمی آن را تهیه کرده و طی فرآیندی چند سطر به عنوان تدبیر مطرح شد.
وی ادامه داد: در این کنفرانس مناسب است نگاه آسیب شناسانه ای به این پنج سال تلاش نیز بیندازیم و در پرتو آن موانع کار را بهتر شناخته و برای رفع این مشکلات تلاش مضاعف داشته باشیم.
واعظ زاده تصریح کرد: اکنون که پیش نویس های اولیه و 40 هزار ثبت اسناد مدون در اختیار داریم باید کار گسترش پیدا کرده و بازخورد علمی دریافت کند و سند را به بخش بالاتر اسلامی و کاربردی برساند.
وی در ادامه سخنان خود به چالش ها و آسیب های پیش روی این الگو اشاره کرد و گفت: آسیب ها عمدتا از جانب همین چالش های عظیمی بوده که در پیش راه است و طبیعتا در پنج سال آینده اول کار فرصت کافی بر غلبه همه این چالش ها نبوده است.
واعظ زاده چالش نخست را تبیین و صحنه این الگو معرفی کرد و افزود: این کار فوق العاده دشوار است و نمی توان تنها آن را در یک جمع نخبگانی مطرح کرد و به نتیجه رسید؛ اگر متفکران ما رودررو و کنار یکدیگر بنشینند این بدان معنا نیست که لزوما به اتفاق نظر خواهند رسید و گاه دقیقا برعکس این موضوع اتفاق می افتد، یعنی در جلساتی که برگزار می شود فرصتی برای بیان دیدگاه ها در جهت گیری های متفاوت فراهم می شود و مشکل اساسی آن است که تصور می شود چگونه می توان در میان این تفاوت دیدگاه ها به اجماع اجمالی رسید البته تا حدی غلبه بر این چالش صورت گرفته اما همچنان پابرجای است.
وی چالش دیگر را سطح الگو خواند و ابراز کرد: الگو از یک طرف ریشه در نظریه های پیشرفت داشته و از طرف دیگر سند فرادستی برنامه های کشور است؛ اینکه تا چه میزان سند الگو به یک نظریه نزدیک مسائل مستقل و واقعیت های جامعه ایران باشد، مشکل بزرگ دیگر است البته خوشبختانه با رهنمودهای رهبر انقلاب تا حدود زیادی بر آن غلبه شده و اسناد به گونه ای تهیه شده که ارتباط با آن نظریه پردازی را داشته باشد هرچند هنوز این مسئله به طور کامل مرتفع نشده است.
واعظ زاده چالش بزرگ دیگر را تدوین مباحثات ارزشمند دانست و ابراز کرد: یکی از مشکلات مهم دیگر نظریه های دوگانه است که چالش نظام و نسل جدید است که می خواهد اسلام را به صحنه عمل و اجتماع بیاورد و این چالش متوجه تبیین الگو شده است هرچند توفیقاتی در روشن شدن این دو گونه ها و تناقض های ظاهری شده اما راه درازی هنوز در پیش رو داریم، به طور مثال اسلامی بودن و ایرانی بودن که در عنوان الگوی پیشرفت مطرح است یکی از این دو گونه هاست. ترکیب این دو، چالش های متعددی دارد که در این راستا قدم هایی از جمله تبیین مسایل اساسی کشور، آینده پژوهی ایران و آسیب شناسی پیشرفت کشور برداشته شده است.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه دین و علم وقتی طولانی است که باید تبیین شود و در تبیین الگوی پیشرفت اثر مستقیم دارد، اذعان کرد: نه فعالیت های ارزشمند دانشگاهی به تنهایی برای تدوین الگو کافی است و نه مطالعات حوزوی صرف، بلکه الگو باید بر هر دو از مطالعات متکی باشد به طور مثال بخش هایی همچون آرمان و رسالت در این الگو، و مطالعات حوزوی استوار است و بخش هایی همچون افق و تدبیر این الگو به مطالعات دانشگاهی متکی است.
وی با بیان اینکه معنویت و دنیا هنوز بحث کاملا حل نشده نیست، گفت: از چالش های مهم نظریه پیشرفت، عدالت است و تا نظریه عدالت اسلامی تبیین نشود، این مشکل همچنان پابرجا است.
واعظ زاده با توضیح اینکه چالش دیگر نظر به عمل است، بیان کرد: همان چالشی که آثار آن در سطح الگو مطرح است در واقع مشکل اینجاست که اگر این الگو به طور کامل تدوین شد چگونه به اجرا درخواهد آمد. در واقع در مرحله اجرای الگو چگونه باید چاره جویی شود. به عبارت دیگر به نظر می رسد آثار اجرایی شدن الگو، در متن الگو و اسناد آن باید گنجانده شود. در واقع چالشی به صورت دیرینه متفکران ما نیز دچار آن بوده یعنی آنها در نظریه ید طولایی داشته اما این متون فلسفی کمتر وارد حوزه های اجتماعی و اجرا شده است و غالبا متون ما به صورت زینتی باقی مانده اند، بنابراین، اگر اسنادی که تهیه می شود به مرحله اجرا نرسند نتیجه ای جز بایگانی شدن همچون متون فلسفی و نظریات اندیشمندان گذشته نخواهند داشت.
رییس مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت اضافه کرد: البته راه حل نهایی این معضل به صورت درازمدت انجام می شود اما در کوتاه مدت شاید بتوان با روش هایی این مشکل را برطرف کرد. به عبارت دیگر جنبه نظری و به خصوص عملی الگو باید تقویت شود.
وی با تاکید بر اینکه سند الگوی پیشرفت باید در حجم محدودی تدوین شود تا قابلیت اجرا داشته باشد، گفت: اگر قرار باشد این سند با حجم گسترده ای طراحی شود اجرای آن با مصیبت روبرو خواهد شد. در واقع اگر از یک جنبه بخواهیم غرب را جلوتر از خود بدانیم در خصوص همین موضوع است اینکه اسناد آنها ردّپای مبانی نظری را به خوبی نشان می دهند.
واعظ زاده در پایان خاطرنشان کرد: برای اینکه مشکل عمل و نظر در مرحله عمل حل شود این پیش نویس ها با اعمال انتقادات و پیشنهادهایی در اختیار جمع کثیری از اندیشمندان و سیاست گذاران و مدیران ارشد کشور قرار می گیرد و در جلساتی میان آنها تبادل نظر صورت می گیرد تا اسناد از عمق نظری بیشتر و جنبه عملی بهتر برخوردار شوند.
نظر شما